Steeds meer studenten aan de Nederlandse universiteiten kiezen er voor een semester op uitwisseling te gaan naar een buitenlandse universiteit. Voor sommige studieprogramma’s ligt dit wellicht meer voor de hand, terwijl rechtsgeleerdheid/Nederlands recht een van de studies is waarbij toch betrekkelijk weinig voor een uitwisseling (“exchange”, zoals de internationaal geörienteerde universiteit tegenwoordig betaamt) wordt gekozen. Bij een studie die grotendeels bestaat uit het bestuderen van het Nederlandse rechtsstelsel is het op het eerste oog ook niet zozeer voor de hand liggend om een semester in, bijvoorbeeld, Hong Kong door te brengen: zoveel zul je daar niet bijgebracht worden over de onrechtmatige daad en materiële vragen van artikel 350 Wetboek van Strafvordering. Zo rees de vraag of het als rechtenstudent een goed idee is om op exchange te gaan. Ik heb de voor- en nadelen op een rijtje gezet en twee rechtenstudenten die op exchange zijn geweest gevraagd naar hun ervaringen.
Waarom wel?
Een uitwisseling naar het buitenland is een ervaring waar je de kans niet zomaar nog eens voor krijgt. De mogelijkheid om een half jaar lang in een buitenlandse stad te wonen en te studeren is uniek en je kunt er vele nieuwe mensen mee leren kennen en ervaringen op doen. Als je later in het internationale domein wil werken, zoals in de mensenrechten of de diplomatie, is het een uitgelezen kans om verdiepende of verbredende vakken te volgen die je niet zomaar op je eigen universiteit kan volgen. Een exchange geeft op je CV dan ook aan dat je bereid was je eigen grenzen te verleggen en verder te kijken dan slechts Nederland.
Femmie Schets volgt momenteel de master LLM Law and Technology aan Tilburg University, een keuze die ze niet had gemaakt als ze op haar uitwisseling in Madrid aan IE University niet in aanraking was gekomen met het rechtsgebied. Ze kijkt op haar exchange terug als een zeer waardevolle ervaring waarbij ze in aanraking is gekomen met verschillende culturen en zichzelf echt “in het diepe kon gooien”. De keerzijde hiervan was wel dat ze “volledig een ‘nieuw’ leven op moest bouwen”, wat soms lastig was – aldus Femmie. Door de uitwisseling kwam ze erachter dat ze later in een internationale omgeving wil werken, iets waar ze eerder nog niet echt een perspectief op had.
Lieve Holterhues, momenteel bezig met het afronden van de bachelor Rechtsgeleerdheid aan Tilburg University, heeft vorig jaar een semester aan de Singapore Management University gestudeerd. Zij vond het vooral erg interessant om in een compleet andere cultuur te leven en vanuit de verschillende culturen elkaar dingen bij te brengen: zo studeerden de Singaporezen volgens haar wel erg veel en mocht er best meer ruimte zijn om echt te “leven”.
Voor het verbreden van je culturele lens, het leren kennen van nieuwe mensen en jezelf ontwikkelen door een half jaar lang op jezelf aangewezen te zijn biedt een uitwisseling dus een uitstekende kans. Ook als je in aanraking wil komen met rechtsgebieden die je normaal niet in je programma volgt, biedt een uitwisseling de mogelijkheid: misschien kom je er zoals Femmie zelfs wel achter wat je later wil gaan doen.
Waarom niet?
Als je een Nederlands togaberoep ambieert, heeft een exchange in het buitenland wellicht niet heel veel nut an sich: het zal ongetwijfeld interessant zijn om over het Australisch goederenrechtelijk stelsel te leren, maar de opgedane kennis zul je niet bepaald dagelijks nodig hebben. Daarnaast is het (afhankelijk van je universiteit) mogelijk dat je door een uitwisselingssemester studievertraging oploopt, of een vrij keuzedeel waarin je de mogelijkheid hebt om een stage te lopen moet opofferen. Voor jezelf zul je dus moeten kijken of je dit voor een uitwisseling over hebt.
Daarnaast is het kostenplaatje van een exchange vaak relatief hoog: de huurprijzen liggen zeker in de grote buitenlandse steden hoger dan in de Nederlandse studentensteden. Op de uitwisseling zelf wil je uiteraard ook allerlei andere dingen in en rondom je uitwisselingsstad doen en bezoeken, wat kosten met zich meebrengt. Een gratis tip van ondergetekende: mocht dit artikel je aansporen tot het doen van een exchange, open dan meteen nu vast een tweede spaarrekening.
Goed idee of should I stay?
Als ik zo de ervaringen hoor van rechtenstudenten die op uitwisseling zijn geweest lijkt het vooral een ervaring die je echt zelf meegemaakt moet hebben om te begrijpen. Je kunt je van tevoren moeilijk inbeelden hoe het zou zijn om een half jaar in een compleet ander land en andere stad te leven. Uiteindelijk lijkt het er in ieder geval op dat niemand ‘slechter’ van zijn of haar uitwisseling terugkomt: de ervaring is eigenlijk altijd – in ieder geval op persoonlijk niveau – zeer waardevol. Daarnaast is het iets waar je maar één keer de kans voor krijgt. Zou je puur op uitwisseling willen gaan omwille van je academische ontwikkeling, is het wellicht niet zo’n goed idee: het niveau op buitenlandse universiteiten ligt vaak gemiddeld genomen lager dan in Nederland en zeker als je geen internationale ambities hebt is de kennis die je vergaart op een uitwisseling voor je toekomst niet essentieel.
Als je als persoon openstaat voor een dergelijke ervaring en je grenzen wil verleggen zal een exchange ongetwijfeld een enorm waardevolle en unieke ervaring zijn. Of je nu rechten, economie of geneeskunde studeert, voor iedere student zal een uitwisseling iets te bieden hebben. Klein detail: je moet er wel het geld voor (over) hebben. Daar krijg je dan wel een semester voor terug waarin je niet over het Wetboek van Strafvordering na te hoeft te denken.
