"Bij ons op kantoor lijkt de begeleiding meer op een ontgroening dan op een opleiding", verzuchtte een jonge advocaat die ik laatst sprak tijdens een training. Een andere jurist gaf aan dat ze zo graag zou hebben dat degene die haar begeleidt op bepaalde momenten begrip zou tonen en naar haar zou luisteren. En meerdere juristen gaven aan dat de druk die ze van hun omgeving ervaren hoog is. Niet alleen de druk die hen wordt opgelegd door hun patroon of de organisatie maar ook door de directe collega’s. Nu de grote krapte op de arbeidsmarkt voor juristen (tijdelijk) is verdwenen, neemt de concurrentie tussen stagiaires en jonge juristen toe. Het is niet meer een gegeven dat iedereen medewerker kan worden of bij de organisatie mag blijven en dat veroorzaakt een bepaalde druk, die voelbaar is in de sfeer. Collegialiteit is niet meer een gegeven.
Bepaalde organisaties van juridische professionals, zoals incassobureaus en rechtsbijstandverzekeraars maken een enorme groei door. Zij lopen het risico dat de groei zo groot is dat er onvoldoende opleidings- en begeleidingcapaciteit is en dat kan weer leiden tot ontevreden juristen.
In het loopbaanonderzoek van de VU1 is onder meer gekeken naar de perceptie die advocaten hebben van de steun die ze van hun leidinggevenden krijgen en die blijkt inderdaad laag te zijn. Ook uit de diepte-interviews die we naar aanleiding van het onderzoek hebben gehouden, blijkt dat vaak de steun en betrokkenheid van de partner of leidinggevende wordt gemist. Dit is niet iets wat alleen in de advocatuur speelt. Ook in andere juridische organisaties is het goed begeleiden en het goed aansturen van juristen geen automatisme. En ook collegialiteit is niet iets wat van zelf gaat.
Het is daarom een belangrijke taak voor een organisatie van juridische professionals er voor te zorgen dat in de organisatie een positief werkklimaat heerst waarin juristen optimaal tot hun recht kunnen komen. Een positief werkklimaat is niet alleen prettig maar levert ook meer geld op. Het is niet altijd makkelijk om te kapitaliseren hoeveel dat precies is, maar zeker is dat een positief werkklimaat leidt tot een betere productiviteit, minder ziekteverzuim, minder verloop, meer creativiteit en meer ondernemerschap. In economisch slechte tijden moet dan ook goed worden gekeken naar de sfeer en de cultuur binnen de eigen organisatie.
Het bestuur of de directie moet de randvoorwaarden scheppen voor een positief werkklimaat binnen de organisatie. De eerste stap daarvoor is naar mijn mening om het onderwerp op de agenda te zetten om met elkaar daarover te praten en uit te werken wat voor de eigen organisatie de randvoorwaarden zijn. Daarbij zou bijvoorbeeld kunnen worden gedacht aan een goede begeleidingsstructuur, goede opleidingsmogelijkheden, een goede beoordelingssystematiek en een goede interne communicatie. Aan deze onderwerpen moeten inhoudelijk eisen worden gesteld, ook aan de uitvoering en naleving daarvan. En niet te vergeten: de top moet het goede voorbeeld geven!
1Onderzoeksrapport Loopbanen in de advocatuur, Amsterdam Center for Career Research
Vrije Universiteit Amsterdam, in samenwerking met Nederlandse Orde van Advocaten, Dialogue BV en Le Tableau
Mr. M. van de Griendt is adviseur bij Dialogue Coaching & Consultancy.
