Praten met de buren

Delen:

In januari was ik een weekend te gast bij de Neue Richtervereinigung in Duitsland. Ik was uitgenodigd voor een gesprek over informatietechnologie in de rechtspraak. We hebben samen nagedacht over de gevolgen van de invoering van meer informatietechnologie voor de praktijk van de rechtspraak: kun je delen van het proces automatiseren en zo de doorlooptijd verkorten? Hoe kun je kennis delen? Kun je de procespartijen beter bedienen met behulp van het internet? Hoe kan IT helpen om integriteit te bevorderen?

Doorlooptijdverkorting vindt hier niet veel bijval. Volgens de bronnen gaat het hier trouwens best snel, dus dat hoeft misschien ook niet zo’n issue te zijn. Bovendien: mijn collega’s zijn professionals die vinden dat de burger beter af is met grondig en goed, dan met standaard en snel. Dat laatste willen de mensen vast niet. Als ik vertel dat ik het de procespartijen zelf voorleg, en dat ze dan nog al eens kiezen voor standaard en snel, blijkt dat zij die vraag nog nooit gesteld hebben.

Al snel gaat het dan over andere dingen: gebruik je de informatie uit de systemen om rechters te controleren en eventueel af te serveren? Er is in Duitsland nu een disciplinaire procedure aan de gang tegen een rechter die benedengemiddeld produceerde, maar die kwalitatief wel erg goed wordt gevonden. Is zijn leidinggevende eigenlijk bevoegd om in zo’n geval disciplinaire maatregelen te nemen? Deze discussie, hoe om te gaan met produktie-informatie, ben ik al heel wat keren tegengekomen. En elke keer ben ik weer verbaasd door de reflex om underperformers te willen straffen. Zo’n controleperspectief hoort bij bureaucratische organisaties en past niet in een organisatie van professionals. Informatie dient allereerst om prestaties te verbeteren. Heeft iemand meer scholing nodig? Of intervisie? Soms kan een training in time management of communicatie een goede oplossing zijn.

Bij onze buren gaat het verhaal dat de meerderheid van de rechters in Nederland zich achter het manifest van Leeuwarden heeft gesteld. Een klein rekensommetje leert snel dat die indruk niet klopt. 700 reacties op 2500 rechters levert nooit een meerderheid op. Op de een of andere manier heerst de gedachte dat de stijgende werkdruk wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van produktiestatistieken. Hoe zit dat in Nederland met die werkdruk?

Op de website van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak staat sinds kort het rapport over de beleving van werkdruk bij de leden van de NVvR. Mijn collega’s (ik kijk alleen naar de resultaten van de rechters) ervaren toegenomen bureaucratisering en productie-eisen. Ze voelen zich onder druk staan om de productie-eisen te halen, vinden dat er te veel verandert binnen de organisatie, dat de druk van buiten toeneemt, ze stellen zichzelf hoge kwaliteitseisen en zijn bang  die niet te halen, ze ervaren bovengemiddeld frustratie. De ICT-ondersteuning krijgt een nipte voldoende. De druk is het grootst bij de strafrechters. Het rapport concludeert dat de aanwezigheid van werkdruk vooral verklaard moet worden door de werklast. Dat is allemaal niet verrassend, vindt iedereen, en ik ook.

Een inzicht uit het theoretisch deel van het rapport sluit aan bij mijn discussie met de Duitse collega’s. Opeenstapeling van onopgeloste problemen leiden tot kwaliteits- en efficiencyverlies in de organisatie. De welhaast logische reactie daarop bestaat doorgaans uit versterking van de controle en stringentere eisen aan efficientie en kwaliteit. Het doorbreken van deze bureaucratische cyclus is niet eenvoudig. Bovendien, zo heb ik inmiddels geleerd, kun je met deze middelen niet innoveren. Maar dat is natuurlijk niet de reden dat er nu ook in Nederland een mogelijkheid komt voor disciplinaire maatregelen tegen rechters.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven