Het advies is een aan demissionair minister van Justitie en Veiligheid Foort van Oosten uitgebrachte reactie op het wetsvoorstel ‘Aanscherping taakstrafverbod’. Daarin wordt het taakstrafverbod dat sinds 2012 geldt uitgebreid. Voor bepaalde misdrijven en bij recidive van een soortgelijk misdrijf is het de rechter sindsdien niet toegestaan om uitsluitend een taakstraf op te leggen. In het voorstel wordt dit verbod uitgebreid naar gevallen van mishandeling van ambtenaren van politie en andere opsporingsdiensten en van medewerkers van de brandweer en in de gezondheidszorg.
Maatwerk onmogelijk
De Raad voor de rechtspraak ontraadt deze uitbreiding. Er is volgens de Raad binnen de rechtspleging voldoende aandacht voor de ernst van geweld tegen personen belast met een publieke taak en de wet biedt mogelijkheden om die gevallen adequaat te vervolgen en te bestraffen. De nu voorgestelde wijziging zal de rechter belemmeren in zijn mogelijkheden om in een concrete zaak, rekening houdend met alle bijzonderheden van het geval en de persoonlijke situatie van de verdachte, een passende straf op te leggen. Hierdoor wordt maatwerk onmogelijk, met onrechtvaardige situaties als gevolg.
Minder snel de fout in
Ook een argument tegen het taakstrafverbod dat de Rechtspraak aanvoert is dat mensen minder snel opnieuw in de fout gaan na een taakstraf dan na een korte gevangenisstraf. Daarnaast staat (de uitbreiding van) het taakstrafverbod op gespannen voet met het uitgangspunt dat in een rechtsstaat de onafhankelijke rechter de straf en strafmaat bepaalt binnen de kaders van de wet.
Misvatting
De Rechtspraak noemt het een misvatting dat geweld tegen hulpverleners op dit moment niet zwaar wordt bestraft. Bij ernstig geweld volgt al snel een gevangenisstraf en is een taakstrafverbod overbodig. Maar, zo wordt gewaarschuwd in het advies, juridisch gezien kan al snel over mishandeling kan worden gesproken, terwijl het in de praktijk kan gaan om een relatief licht vergrijp. Rechters moeten dan de vrijheid hebben te beoordelen of een gevangenisstraf, taakstraf, boete of een combinatie hiervan het meest rechtvaardig is.
NOvA ook kritisch
Onlangs toonde ook de Nederlandse Orde van Advocaten zich in een wetgevingsadvies al kritisch over het wetsvoorstel. De NOvA vindt dat het wetsvoorstel ‘zijn doel voorbijschiet’.
