In Olifantenpaadjes staat professor Raad, advocaat en hoogleraar arbeidsrecht aan de Erasmus Universiteit, centraal. Raad is een wat wereldvreemde intellectueel die zich niet kan uiten in situaties die maar een beetje persoonlijk of ongemakkelijk zijn. In die omstandigheden mompelt de professor met het nasale stemmetje van olifant Mimp, de knuffelolifant die hij als kind van zijn moeder kreeg. Hij sleept het knuffelbeest niet meer letterlijk mee, maar heeft hem geïnternaliseerd. Het leven van Raad is ook wat ongemakkelijk geworden. Hij moet met pensioen, waar hij geen zin in heeft omdat zijn werk zijn leven is. Eerder had zijn vrouw hem al verlaten, maar gelukkig wel nadat hun twee kinderen op eigen benen staan. Ze gaan als voormalig gezin ogenschijnlijk vredig met elkaar om. Zo huren ze nog steeds ieder jaar een villa aan de Côte d’Azur. Raad geniet van die dagen; de rest doet het voor de ander en het einde van deze jaarlijkse traditie lijkt aanstaande. De eenzaamheid en het verval dreigen voor iemand die ongemakkelijk wordt van sociale situaties, maar daar ook niet zonder kan.
Sleutelroman
Het boek van Chabot is ontegenzeggelijk fictie, maar heeft stiekem ook een beetje het karakter van een sleutelroman. Op de titelflap staat dat behalve Mimp de olifant de personages zijn verzonnen, maar dat is evident niet waar. Professor Raad is Rogier Duk weten we uit een interview in NRC met de schrijver (schoonzoon van Duk) en zijn dochter Joosje. Rogier Duk is een gekende expert op het gebied van het arbeidsrecht als advocaat bij De Brauw Blackstone Westbroek en later bij BarentsKrans en hoogleraar aan de Erasmus Universiteit. Uit datzelfde interview weten we dat Mimp echt bestaat als geïnternaliseerd hulpdier van Rogier Duk in ongemakkelijke situaties.
De volstrekt autonome Rogier Duk is eenvoudig te herkennen in de beschrijvingen in het boek: klein en gedrongen met kleine, felle donkere ogen, tegenstribbelend zwart haar aan de zijkant van zijn kalende kruin, onhandig en slordig, een man die het liefst op lange sokken door kantoor struint, die het morsen met eten bijna tot kunst heeft verheven, met een schaterlach die in een hoestbui eindigt, die beroerd autorijdt en een vader had (W. Duk) die hoogleraar administratief recht aan de UvA was. De ex-vrouw van Duk is inderdaad raadsheer-plaatsvervanger in het gerechtshof Den Haag. En de gehuurde villa in Juan-les-Pins lijkt op het huis van Constant van Nispen (oud-collega van Duk bij De Brauw).
Het contrast van de grote intellectueel die het in het leven buiten het werk om moet hebben van een speelgoedolifant is een aardig gezichtspunt, maar wat dun om een roman te dragen. Het boek leest vlot. De personages zijn helaas psychologisch vlak en hun onderlinge verhoudingen wat dunnetjes beschreven.
Fenomeen
Zo is Rogier Duk inmiddels niet alleen een fenomeen op het gebied van het arbeidsrecht, maar ook een fenomeen in de vaderlandse letteren: zijn dochter Joosje schreef eerder een indrukwekkend boek over hen in de tijd dat hij wekenlang op de Covid-afdeling van het ziekenhuis lag (Ik zie je bij de uitgang – Een ode aan de onverbrekelijke band tussen een dochter en een vader, Lebowski, 2021).
Sebastiaan Chabot, Olifantenpaadjes, Atlas Contact, 2024
- Sterren: ***
- Plus: Leest vlot
- Min: Oppervlakkige personages
Rieme-Jan Tjittes is advocaat en partner bij BarentsKrans, arbiter en deeltijd-hoogleraar Privaatrecht aan de Vrije Universiteit.
Streamer: De volstrekt autonome Duk is eenvoudig te herkennen in het boek
