Vluchtelingen hebben een bijzonder recht op gezinshereniging. Volgens de Gezinsherenigingsrichtlijn mogen zij hun gezinsleden laten overkomen zodra hun een asielstatus is verleend. Voor deze zogeheten nareis van gezinsleden gelden niet de eisen die bij gewone gezinsmigratie gelden, zoals integratie- en inkomenscriteria. Als de vluchteling een kind is, mag hij zijn ouders laten overkomen, terwijl volwassenen in de regel vooral hun partner en kinderen mogen laten nareizen. U begrijpt, van de vraag wanneer een kind volwassen wordt hangt nogal wat af.
De Rechtbank Amsterdam stelde hierover onlangs prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie (Awb 15/16253). Centrale vraag is: als een alleenstaande minderjarige vreemdeling gedurende zijn asielprocedure meerderjarig wordt, wat betekent dit dan voor zijn aanspraak om met zijn ouders te worden herenigd? Ofwel: hoe oud is het kind juridisch gezien?
Er valt veel te zeggen voor een ex tunc benadering van de leeftijd van het kind. In de eerste plaats omdat de vluchtelingendefinitie een declaratoir karakter heeft. Dit betekent dat iemand vluchteling is zodra hij aan de definitie voldoet, en dus niet pas nadat dit juridisch is erkend in een asielprocedure. Als het kind vluchteling blijkt te zijn, dan was hij dit dus reeds op het moment van aanvraag. De aan zijn vluchtelingenstatus klevende gezinsherenigingsvoorrechten heeft hij logischerwijs al vanaf het moment van aanvraag.
Bijkomend argument is dat een ex nunc benadering de overheid een wel erg verleidelijk instrument in handen geeft om de nareis bij vluchtelingen in te perken. Even de procedure wat oprekken en de gezinsleden van het verouderde kind kunnen fluiten naar gezinsmigratie. Nu de beperking van nareis al jaren hoog op de Nederlandse politieke agenda staat, is dit geen ongegronde vrees (zie hierover bijvoorbeeld op Verblijfblog.nl ‘Brief Teeven: Nareizende kinderen van vluchtelingen’). Maar het kind op deze wijze als volwassene behandelen lijkt in strijd met het beginsel dat de staat niet van zijn eigen nalaten of treuzelen mag profiteren. Zo bezien zou het vluchtelingenkind voor zijn aanspraken op gezinshereniging met de tijd niet ouder moeten worden.
De Migration Law Clinic schrijft een expert-opinie in deze prejudiciële procedure voor het Hof van Justitie.
