Was het in 2010 dat onze vorstin in een van haar toespraken waarschuwde voor de ‘verarmende’ effecten van sociale media op onze samenleving? Ik weet het niet zeker, maar herinner me wel dat behoorlijk wat mensen dat destijds een rare en onzinnige uitspraak vonden. Zelf snapte ik ook niet zo goed waar dat toen ineens vandaan kwam.
Maar vandaag betrapte ik mezelf erop dat ik me afvroeg: maakt social networking je minder sociaal?
H.M. heeft gelijk
Alles afwegend vermoed ik eerlijk gezegd dat de majesteit wel een beetje gelijk had. Ik baal ervan dat ik het moet zeggen want daarmee zet ik mezelf wel een beetje neer als een ouwe …, maar eerlijk is eerlijk. Als je fysieke ontmoetingen tussen mensen ziet als een wezenlijk onderdeel van sociaal gedrag, dan lijken we met z’n allen minder sociaal geworden door ons gebruik van sociale media.
Althans dat denk ik te constateren en het valt ook wel te beredeneren.
Omdat we allemaal constant ontzettend druk zijn, of denken te zijn, reserveren we de schaarse tijd waarover we zelf kunnen beslissen het liefst voor de mensen die echt belangrijk zijn in ons leven. En dan bedoel ik “belangrijk” in de eerste plaats in persoonlijk opzicht, niet zo zeer zakelijk gezien.
Het leven bestaat uit keuzes maken. Een cliché, maar daarom niet minder waar. En door de opkomst van social media is het heel makkelijke geworden om op de hoogte en in contact te blijven met iedereen. Vroeger moest je afspreken of in ieder geval bellen of mailen, maar vandaag kun je de hele dag via Facebook, Linkedin en Twitter volgen wat er gebeurt in de levens van de mensen in onze omgeving. Daardoor neemt het gevoel af dat het noodzakelijk is om “in het echt” bij elkaar te komen. Dat geldt zeker voor de mensen die niet tot onze inner circle behoren. Als ik via Linkedin kan volgen wat ze doen en hoe het met ze gaat, dan ga ik liever met m’n gezin iets leuks doen dan op een vrije avond naar een borrel om ze te spreken.
Is dat erg?
Ik zou willen zeggen ‘nee’, maar zo klip en klaar ligt het niet.
Mis je wat als mens? Dat valt te bezien. Ik denk dat je toch maar met een beperkte groep mensen een echte relatie kunt onderhouden en dat de meesten van ons ten aanzien van onze inner circle voldoende “halen” uit de momenten die er zijn, zonder dat daar erg veel moeite voorgedaan hoeft te worden. Bovendien verandert onze behoefte aan contact met vrienden en familie door de loop van de jaren. Deels door verschillende levensfasen, maar ook door, alweer, technologie. We raken gewend aan sociale media ed. en onze behoeften ontwikkelen zich mee.
Mis je dan wat als zelfstandig juridisch ondernemer? Dat zou best kunnen lijkt me. De juristerij (wat een rot woord trouwens) is een people business. Ook een cliché en ook hier is het waar. In ons metier, zonder tastbaar product, geldt meer dan gemiddeld: mensen kiezen mensen.
Hoe kiest men die juridische mens dan?
Er wordt met name in de VS met de regelmaat van de klok onderzoek naar gedaan, maar bottom line is toch altijd weer VERTROUWEN. En verdomd wat blijkt: vertrouwen kan het best ontstaan als mensen elkaar in het echt zien, horen, ruiken, aanraken. Vertrouwen wordt bovendien makkelijker via mensen, realtime overgedragen dan over een online systeem. Ga maar na, er moeten wel heel veel verifieerbare referenties bij een Linkedin profiel staan wil dat mij een beter gevoel over iemand geven dan de aanbeveling door iemand die ik ken. Sterker nog, it’s not going to happen. Dat werkt voor mij zo, maar ook voor u en elk ander.
Om die reden geloof ik er ook helemaal niets van dat social media in zakelijk opzicht voor ons juristen het persoonlijke live contact, het bij elkaar komen, kunnen vervangen.
Overal op het web lees je ronkende studies die zouden bewijzen dat zoveel zelfstandige ondernemers via social networks klanten zouden vinden. Ik geloof er niets van. In ieder geval is het niet waar wat juristen betreft. Dat blijkt uit recent onderzoek onder de leden van het OJ netwerk.
Serieuze klanten gebruiken namelijk social media niet om juristen of advocaten te zoeken. Althans dat doen ze nauwelijks, is mijn ervaring.
Degene die de zzp-er op de social media benadert voor werk dat zijn de consultants van de inmiddels talloze bemiddelingsbureautjes die dag in dag uit het web afgrazen naar een loslopende kandidaat die ze bij een nietsvermoedende klant naar binnen kunnen schuiven. Exemplarisch is de verzuchting die de oprichter van een van de bekende bureaus in de juridische markt zich een tijdje geleden tegenover mij liet ontvallen: ‘Vroeger waren wij een partij die bekend stond vanwege de goede database die we in de loop van de jaren hadden opgebouwd. Nu heeft iedereen die een bureautje wil beginnen er met een muisklik een in de vorm van Linkedin’.
Geen idee wat de toekomst ons gaat brengen maar voorlopig geldt volgens mij nog even dat het niet erg is als je zelf toestaat minder sociaal te zijn, ten minste als je weinig ondernemend bent en net zo lief via een willekeurig bureau als ingehuurde kracht werkt. Blijf lekker elke avond thuis achter je beeldscherm en toetsenbord. Profileer je op de Social Media want in die grote database zoeken en vinden de bemiddelaars je.
Wil je wel zelf eigen klanten en eigen relaties? Wil je echt je eigen baas zijn en vrij kunnen beschikken over je eigen business? Dan MOET je investeren in echte relaties met echte mensen. En ja, die moet je ook in het echte leven met enige regelmaat ontmoeten om het broodnodige vertrouwen te kunnen laten ontstaan.
De meest succesvolle zelfstandige juristen die ik ken zijn niet per definitie degenen die het meest actief zijn op Linkedin of Twitter. Het zijn de mensen die de discipline en interesse hebben om af en toe de tijd te nemen om persoonlijk contact te maken. En dan vooral op de momenten dat ze niet verlegen zitten om een opdracht.
