In veel strafzaken komen forensische rapporten aan de orde, bijvoorbeeld over vingerafdrukken, DNA-analyses, schoensporen of digitale sporen. Dergelijke rapporten zijn vaak beslissend bij het leveren van bewijs in een strafzaak. Echter, deze technische rapporten zijn niet altijd eenvoudig te begrijpen en het taalgebruik is niet gemakkelijk. Een conclusie als de bevindingen van het dactyloscopisch onderzoek zijn 50.000 maal waarschijnlijker wanneer het dactyloscopisch sporenmateriaal afkomstig is van de verdachte, dan wanneer het afkomstig is van een willekeurige andere persoon is lastig te doorgronden, en leidt al snel tot misverstanden.
Interpretatie
Over dit onderwerp schreven Elmarije van Straalen, Christianne de Poot, Marijke Malsch en Henk Elffers het artikel The interpretation of forensic conclusions by criminal justice professionals: the same evidence interpreted differently. Daarin laten de onderzoekers zien dat de interpretatie van verschillend geformuleerde conclusies van één en hetzelfde forensische onderzoek nogal uiteen kunnen lopen.
Verschillende conclusies
Professionals uit het vak, zoals forensisch onderzoekers, rechercheurs, officieren van justitie, advocaten en rechters kregen drie rapporten over vingerafdrukken te lezen en vulden een vragenlijst in over wat zij op grond daarvan concludeerden. Wat er door de vingerafdrukexperts in deze rapporten wordt gevonden is identiek, maar de verwoording van de conclusie is verschillend.
‘Sterk bewijs’
Uit het onderzoek blijkt dat verschillend geformuleerde uitspraken die door de deskundigen als equivalent bedoeld zijn, verschillend worden geïnterpreteerd. De lezers van deze rapportages menen zelf meestal de conclusies goed te begrijpen. Maar afhankelijk van de formulering van de conclusie lezen zij soms iets anders dan werd bedoeld. Ook achtten zij het bewijs – dat het spoor overeenkomt met de verdachte – sterker dan het daadwerkelijk was. De studie laat daarmee het belang zien van een begrijpelijke en gestandaardiseerde formulering in forensische rapportages.