In de Volkskrant reageert Sanne van Oers, algemeen deken van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) en zelf werkzaam als sociaal advocaat, ‘buitengewoon teleurstellend’ op de nieuwste politieke ontwikkelingen over de sociale advocatuur. Als reactie op het rapport Veranderde tijden van de commissie Van der Meer II liet staatssecretaris Struycken weten voorlopig geen beslissingen te nemen over de sociale advocatuur.
Extra investering
Van der Meer II concludeerde begin maart 2025 dat voor de sociale advocatuur jaarlijks een extra investering van zo’n 40 miljoen nodig is. Daarmee kan de financiële positie van sociaal advocaten worden verbeterd en kan het stelsel van rechtsbijstand toekomstbestendig worden gemaakt. Volgens Van der Meer zijn de vergoedingen aan sociaal advocaten voor complexe zaken te laag. Zij halen het norminkomen dat door de overheid is vastgesteld – tegen de 7.000 euro bruto – niet.
Weinig aanwas
Nu veel sociaal advocaten weinig verdienen, bezuinigen ze op kantoorkosten en werken daarom vaak als eenpitter. Maar dan hebben ze ook geen tijd en ruimte om stagiairs op te leiden. Dat is een groot probleem: de beroepsgroep vergrijst en er is te weinig aanwas. In sommige regio’s is al een tekort aan sociaal advocaten. “Dat zal alleen maar toenemen”, zegt Van Oers in de Volkskrant. Een duurzaam kantoormodel komt zo niet van de grond, Van der Meer noemde het werken in een eenpersoonspraktijk zelfs ‘een sterfhuisconstructie’. Hij adviseerde om een toeslag in te voeren voor sociaal advocaten die in kantoorverband werken, waardoor kantoren wel advocaat-stagiairs kunnen gaan begeleiden.
Visietraject
Maar Struycken legt dat vooralsnog naast zich neer. Hij schrijft in een brief aan de Kamer dat hij een dergelijke toeslag ‘eerst nader wil onderzoeken’. Hij werkt aan ‘een visietraject’, waarbij hij ook wil ingaan op ‘de wenselijkheid van de waterscheiding tussen commerciële en sociale advocatuur’. Kortom: of sociaal advocaten hun broek beter kunnen ophouden als zij naast gesubsidieerde zaken ook commerciële klanten gaan bedienen.
Coalitieakkoord
Dat steekt Van Oers: “In die brief lees ik allerlei nieuwe ideeën die niet met ons zijn overlegd.” Zij noemt het ‘principieel onjuist’ dat de overheid minder betaalt dan het vastgestelde referentie-inkomen vereist. Ook Kamerleden Joost Sneller (D66) en Michiel van Nispen (SP) zijn kritisch op de staatssecretaris. Sneller zegt in de Volkskrant dat de basisfout ligt in het coalitieakkoord, waarin geen extra geld is vrijgemaakt voor de sociale advocatuur, terwijl de commissie-Van der Meer toen al bezig was.
