We zien ze redelijk vaak in door Nederlandse juristen geschreven Engelse teksten: haakjes. En misschien wel té vaak.
Neem bijvoorbeeld eens de zin: “Er was sprake van (bodem)verontreiniging”. Dit wordt bijna standaard door een Nederlander verengelst in There was (soil) pollution. Een Engelse lezer zal dit opvatten als dat dit zinnetje alléén gaat over bodemverontreiniging, terwijl de Nederlandse lezer meent dat het om allerlei soorten verontreiniging gaat, en dus óók (of misschien wel met name?) over bodemverontreiniging. Het zou kunnen dat dit komt omdat het Nederlands veel vaker woorden aan elkaar schrijft; soil pollution is twee woorden in het Engels. In het algemeen raden we hier aan om in het Engels een stuk terughoudender te zijn met die haakjes, en al helemaal als die worden gebruikt binnen één Nederlands woord waar je dus vaak twee woorden voor nodig hebt in het Engels.
Brackets, heten ze, in het Engels. Tenminste… in het Brits-Engels. Het Amerikaans-Engels heeft het vaker over parentheses en zijn brackets vaak het vierkante neefje van de parentheses, waarover aan eind van deze blog meer. Zowel in het Engels als in het Nederlands worden haakjes gebruikt om een (gedeelte van een) zín die (meestal) niet essentieel voor de rest van het verhaal is af te zonderen. Hierdoor kunnen hoofd- en bijzaken eenvoudiger uit elkaar gehouden worden. zoals in de zelfverklarende zin hiervoor.
In het Nederland kan dat ook binnen een wóórd ipv. van binnen een zin. Daar worden haakjes ook gebruikt om een extra verduidelijking te geven over iets wat direct voorafgaand aan de haakjes benoemd wordt. (zie: (bodem)verontreiniging). Dat wordt in het Engels een stuk lastiger, of liever gezegd: een stuk onduidelijker.
Dat wil niet zeggen dat haakjes niet welig tieren in het zgn. Legal English en meestal wordt aangeraden om ze zoveel mogelijk te vermijden door bijv. komma’s, voetnoten of gedachtestreepjes te gebruiken, de additionele informatie in een apart zinnetje te gieten of die informatie gewoon eigenlijk maar helemaal weg te laten. Als het goed is, is het immers toch niet essentieel. Zie bijv. wat Bryan Garner hierover schrijft in het ABA-Journal.
Parentheses blijken echter onuitroeibaar in legal citations (aanhalingen, citaties,verwijzingen etc.). Gezien het common law-systeem gebaseerd is op case law, is het erg belangrijk om eerder gedane rechterlijke uitspraken over een bepaalde zaak op te nemen in een pleidooi. Al die advocaten in Hollywoodfilms zitten immers niet voor niets nachtenlang steeds wanhopiger te grasduinen in bedompte bibliotheken om te vinden wat er eerder over een soortgelijke zaak is rechtgesproken…
En als ze nu maar één eerder gedane uitspraak over een soortgelijke zaak zouden vinden, dan zou het niet zo’n groot probleem zijn. Lastiger wordt het als een rechter in 1939 iets in zijn vonnis heeft opgenomen, dat in zaken in 1968 en 1996 is meegenomen, en nu in 2020 allemaal van belang is. Dan krijg je in ….. als: [c]ourts presume that the Legislature ‘ “understands and correctly appreciates the needs of its own people, that its laws are directed to problems made manifest by experience, and that its discriminations are based upon adequate grounds.” ’ ” Enron Corp. v. Spring Indep. Sch. Dist., 922 S.W.2d 931, 934 (Tex. 1996) (quoting Smith v. Davis, 426 S.W.2d 827, 831 (Tex. 1968) (quoting Texas Nat’l Guard Armory Bd. v. McCraw, 126 S.W.2d 627, 634 (Tex. 1939))).
In de Verenigde Staten bestaat hier een bijbel voor: The Bluebook: A Uniform System of Citation . The Bluebook is een stijlgids die het meest gebruikte juridische citatiesysteem in de Verenigde Staten voorschrijft. Maar ook The Bluebook zorgt ervoor dat je door de parentheses het juridische bos niet meer kan zien, en gaan er in de ‘strijd tegen de haakjes’ stemmen op om een nieuw stel haakjes te gebruiken: (cleaned up). Vaker en vaker zie je daarom dat juridische schrijvers al die bagage weggooien en een nieuw haakje aannemen om de lezers te vertellen dat ze vreemd materiaal hebben verwijderd voor leesbaarheid en te garanderen dat niets dat is verwijderd belangrijk was. (Lees bijv. Reducing legal-writing clutter with (cleaned up) van Wayne Schiess.
Dan krijg je: Courts presume that the Legislature understands and correctly appreciates the needs of its own people, that its laws are directed to problems manifest by experience, and that its discriminations are based on adequate grounds. Enron Corp. v. Spring Indep. Sch. Dist., 922 S.W.2d 931, 934 (Tex. 1996) (cleaned up).
Overigens bestaan er ook Europese initiatieven op dit gebied. Zie bijv. de Europese
identificatiecode voor jurisprudentie (ECLI)
Ten slotte nog heel even terug naar de haakjes in Engelse teksten van Nederlandse juristen. Bijna altijd geven zij, voor alle zekerheid en om onbedoeld vervelende juridische gevolgen te vermijden, tussen haakjes het originele juridische Nederlandse begrip voor een Engelstalig woord: A Cooperative is an Association (vereniging) formed by notarial… of: by means of a more-sided juridical act (meerzijdige rechtshandeling) embodied… Verreweg de meeste Engelstalige stijlgidsen zeggen hierover dat je bij dergelijke vertalingen juist de vierkante haakjes moet gebruiken: ofwel [ ] en niet ( ). Brackets, dus in het Amerikaans-Engels, of Square Brackets in het Brits-Engels.
