Al sinds zijn kindertijd lust uw columnist graag rozebotteljam, liefst op een geroosterd witte boterham met boter. Vroeger was “Van Woerkom” het favoriete merk, in een tijd dat alles beter ging en verstandige automobilisten lid waren van de ANWB. Op glimmende carrosserieën prijkten prachtig geëmailleerde medailles, insignes van de ANWB en andere gemotoriseerde herenclubs. Niemand dacht toen aan de nadelen van auto’s en de directeur van de Algemene Nederlandsche Wielrijders Bond was een aanzienlijk man in driedelig pak en spiegelglad gepoetste schoenen die zo helder blonken als de fonkelende koetswerken.
Intussen is het beeld wat vertroebeld. De geweldige nadelen van autogebruik werden steeds duidelijker. Doden, gewonden (wél steeds minder gelukkig) en schade aan allerlei milieus zijn de prijzen die moeten worden betaald. Toch geeft diezelfde ANWB niet alle blijk van bewogenheid met al die slachtoffers. “Blij dat ik rij” (“ik eerst”) staat nu tegenover de belangen van zo veel anderen die last hebben van al die auto’s.
Zo komt die jam weer terug, want de stroop om de monden der automobilisten en andere bestuurders werd jarenlang geleverd door: Van Woerkom, directeur van de autoclub. Auto’s mogen dan ook weer 130 rijden, ook al maakt dat meer slachtoffers. De tijdwinst is te verwaarlozen. Wél “sluit het beter aan bij de belevingswereld van de automobilist”. (Waar was dit geluid eerder te horen?)
Van Woerkoms belevingswereld heeft het dan weer niet zo op Marokkanen. Zou zijn vrouw haar auto weg moeten doen omdat zij ook met de taxi zou kunnen? Nee, vond Van Woerkom, er zal maar een Marokkaan aan het stuur zitten. Eerlijk misschien, maar niet erg handig en eigenlijk uitermate verwerpelijk. Toen hem dat werd bijgebracht bood hij dan ook zijn verontschuldigingen aan. “Die werden aanvaard” en daarmee was de kous af.
Vond Van Woerkom, maar wat is ook alweer de logica van verontschuldigingen? Die kunnen alleen ernstig worden genomen als de aangerichte schade wordt goedgemaakt. Anders blijft het bij holle woorden of zelfs schijnheiligheid. Voor zover bekend heeft Van Woerkom niets goedgemaakt, als dat na zo’n misstap al zou kunnen. Misschien had hij vrijwilligerswerk kunnen doen in een Marokkaans jongeren-, buurt- of bejaardentehuis. Dat had iets van de schade kunnen goedmaken.
Het vertrouwen in Van Woerkom is dus niet terug. Wat moeten Marokkanen en dus wij allemaal met zo’n ombudsman? De baas van de “blanke” autoclub was immers de gedoodverfde opvolger van Brenninkmeijer. Nu kan er veel in Nederland. Donner is vice-voorzitter geworden van de Raad van State nadat hij de notulen van de Tweede Kamer had vervalst. Zelfs deze kolommen hebben dat niet kunnen voorkomen. Dan mag Van Woerkom toch ook wel ombudsman worden? Iedereen zegt toch wel eens iets over die … Marokkanen? Kom op, Nederland is van ons en laat die medelanders zich eindelijk gedragen.
Van Woerkom zegt wat de mensen denken, maar dat maakt hem nog niet tot een goed ombudsman. Is dat erg? Onze nationale ombudsman heeft eigenlijk niets te vertellen. Zijn woorden echt kracht bijzetten kan hij niet. Toch geniet hij als “restrechter” groot gezag. Tenminste, dat is de bedoeling. Eisen van gelijke behandeling staan daarbij voorop. Hoe geloofwaardig is strijd tegen discriminatie door iemand die afgaf op Marokkanen – als Marokkanen? Juist omdat de ombudsman geen echt gezag heeft moet zijn persoonlijk gezag de doorslag geven.
Stel je voor dat de nabestaanden van misdadiger Gwenette M. (Martha nu hij geliquideerd is) gaan klagen bij Van Woerkom vanwege de dodelijke vogelvrijheid van hun familielid. Politiebescherming kreeg hij niet, al wees alles er op dat zijn dagen in het criminele milieu waren geteld. Volkomen terecht stelt advocaat Meijering (in de Volkskrant van 3 juni jl.) dat de overheid mensenlevens moet beschermen en dat het daarbij niet mag uitmaken wat voor mensenlevens dat zijn. Eigenlijk een grof schandaal dus, zo’n door de overheid gefaciliteerde gewelddadige dood.
Zou ombudsman Van Woerkom er ook zo over denken? Of doet het hem niet zo veel: weer een criminele neger – of neger – minder, opgeruimd staat netjes? Misschien ook niet, maar hoe sterk maakt zo’n man zich in een dergelijke strijd? Hopelijk zullen wij het nooit weten. De jam schijnt nog te bestaan, maar Van Woerkom mag wel weer verdwijnen. Als beoogd ombudsman dan. Deze stap van auto’s naar mensen is echt te groot.
