Hoogleraar burgerlijk recht Steven Bartels is dagvoorzitter van het CPO-symposium ‘Klimaat en recht’. In een interview benoemt hij een aantal voor de praktijk relevante vraagstukken. “We moeten zorgen dat we goed zijn voorbereid op wat komen gaat.”
Waarom is voor het symposium ‘Klimaat en recht’ met het thema ‘verduurzaming van commercieel vastgoed’ gekozen?
“Verduurzaming is een maatschappelijke opgave waaraan we ook vanuit het CPO een bijdrage willen leveren. Door een symposium te organiseren dat specifiek gaat over deze problematiek, willen we specialisten, praktijkjuristen en andere geïnteresseerden bij elkaar brengen. We bieden een podium om kennis op te doen, ervaringen te delen en van gedachten te wisselen over de juridische aspecten van verduurzaming van commercieel vastgoed. De wet- en regelgeving op dit gebied is al veranderd en de komende jaren gaat er nog meer veranderen. Waarmee moet je als jurist rekening houden en wat betekent dat voor de praktijk? Die vragen staan centraal op het symposium.”
Wat is een voorbeeld van een vraagstuk waarmee juristen te maken krijgen?
“In het Bouwbesluit is geregeld dat op 1 januari 2023 elk kantoorgebouw minimaal energielabel C moet hebben, de zogenaamde label-C-verplichting. Dat kun je bijvoorbeeld realiseren door te isoleren en door zonnepanelen en warmtepompen te plaatsen: de feitelijke kant. Daar komen wel allerlei juridische kwesties bij kijken. De leverancier van zonnepanelen wil, voordat hij levert, bijvoorbeeld de zekerheid dat hij betaald krijgt. Dat kan door een zekerheidsrecht op de zonnepanelen te vestigen. Maar zodra de zonnepanelen zijn geïnstalleerd, heb je te maken met de juridische figuur van natrekking: de zonnepanelen worden eigendom van de eigenaar van het pand waarop ze zijn geïnstalleerd. Om dat te voorkomen kun je via de notaris een opstalrecht vestigen, dan blijft de leverancier eigenaar van de zonnepanelen. Kortom, het doel is bekend, namelijk de wettelijke plicht om commercieel vastgoed te verduurzamen, en daar komen verschillende goederenrechtelijke kwesties bij kijken.
Maar dat niet alleen. Denk ook aan verzekeringen. Hoe regel je die en wie neemt welk risico? Commercieel vastgoed is vaak gesplitst, een voorbeeld daarvan is een bedrijfsverzamelgebouw. Dan heb je te maken met appartementsrechten met de daarbij behorende overlegstructuur en besluitvorming. En bij commercieel vastgoed speelt ook het huurrecht een belangrijke rol. In veel gevallen heb je te maken met lopende contracten die je moet wijzigen om de verduurzaming te realiseren en eventueel de kosten door te rekenen. Dan moet je goed op de hoogte zijn van het huurrecht. Allemaal voorbeelden van zaken waaraan je op het eerste gezicht misschien niet denkt, maar die vooraf wel goed geregeld moet worden of waarmee je rekening moet houden.”
Is de juridische kant van verduurzaming nieuw terrein?
“Er is vooral sprake van het toepassen van bestaande instrumenten op nieuwe situaties. Maar die moet je wel goed overzien en overdenken. Naast genoemde voorbeelden op het gebied van het goederenrecht en het huurrecht, heb je ook te maken met het publiekrecht. Voor sommige ingrepen zal namelijk een vergunning zijn vereist. En de nieuwe Omgevingswet speelt daarbij ook een rol.
Wanneer we samen van gedachten wisselen en ervaringen delen over de verschillende juridische aspecten die bij het verduurzamingsvraagstuk komen kijken, hoeft niet iedereen het wiel opnieuw uit te vinden. Dat is het doel van dit symposium. Daarom hebben we ook sprekers uitgenodigd die vanuit verschillende invalshoeken deze problematiek zullen belichten. Met het symposium wil het CPO juristen inspireren en voorbereiden op wat komen gaat.”
Het symposium ‘Klimaat en recht: verduurzaming van commercieel vastgoed’ vindt plaats op 10 mei 2021. Bekijk hier het programma
Steven Bartels is hoogleraar burgerlijk recht aan de Radboud Universiteit en voorzitter van het CPO. Dit bericht verscheen eerder op verderdenken.nl.
