ADVOCAAT-STAGIAIRS: ZOOMEN IN PLAATS VAN WOUDSCHOTEN

Het sociale contact wordt gemist in de Beroepsopleiding Advocaten, maar het werken met Zoom is een goed alternatief. Zo goed dat de beroepsopleiding een aantal van de verworvenheden van digitaal werken en lesgeven met Zoom wil behouden. Dat is in grote lijnen de oogst van een jaar corona-onderwijs aan advocaat-stagiairs.

Delen:

ADVOCAAT-STAGIAIRS- ZOOMEN IN PLAATS VAN WOUDSCHOTEN
Foto: Menno Bruning
Elodie Carmiggelt Beroepsopleiding Advocaten
Elodie Carmiggelt (Beroepsopleiding Advocaten)

Net als heel Nederland werd de advocatenopleiding van de NOvA op 12 maart vorig jaar overvallen door de plotseling opgelegde coronabeperkingen. “We zaten op Woudschoten met 150 mensen,” blikt Elodie Carmiggelt terug. Ze is opleidingsmanager en vaardighedentrainer bij de uitvoeringsorganisatie CPO-Dialogue. “Toen moesten we ter plekke in kleinere groepen verder gaan, en in simultane sessies. Mensen mochten niet meer samen eten, samen borrelen, ontbijten.”

Op 15 maart ging alles op slot. Fysieke bijeenkomsten waren taboe. “De stage-opleiding duurt drie jaar,” vervolgt Carmiggelt. “Onze grootste zorg was dat de mensen uit de stagetermijn zouden lopen. De dagen die al vaststonden wilden we daarom zoveel mogelijk behouden. Dus hebben we heel snel de dagen gewisseld, zodat advocaat-stagiairs een andere opleidingsdag kregen of eerder een evaluatiegesprek.”

Servercapaciteit

De overgang naar digitaal opleiden ging met vallen en opstaan. Omdat Zoom nog onvoldoende veilig was, werkte de BA eerst met een ander programma in de digitale leeromgeving. Carmiggelt: “Dat was lastig. We hebben soms meer dan 25 groepen die tegelijk onderwijs volgen. Als iedereen de video had aanstaan, kostte dat heel veel servercapaciteit in het systeem. Hierdoor bleef het beeld soms hangen of werkte het maken van break out rooms niet.”

Dus toen Zoom de beveiliging beter op orde had, stapte de BA daar snel op over. “Zoom vernieuwt permanent,” licht Carmiggelt toe. “Er komen steeds meer functies bij. Dat is fijn, maar het betekent ook dat we onze trainers en docenten moeten bijscholen, en dat doen we dus ook.”

Daarbij maakt de BA veel gebruik van input van de stagiairs die tijdens expertbijeenkomsten ervaringen en tips kunnen delen. Over het thema online onderwijs kreeg de BA te horen dat sommige vaardighedentrainers door hun vlotte beheersing van Zoom een voorbeeld zijn voor collega’s. Carmiggelt: “Dat heeft ons geïnspireerd om nieuwe Zoomtrainingen te organiseren voor alle trainers en docenten.”

Kennisclips

Die digitale expertise is voor het hele onderwijs belangrijk. “Bij de vakken vaardigheden en ethiek ben je vooral in subgroepen kennis aan het delen en praktijksituaties aan het oefenen zodat je de vaardigheden goed kunt intrainen en kunt reflecteren op je ontwikkelpunten,” zegt Carmiggelt

De beroepsopleiding past de principes van high impact learning en van blended learning toe. In de digitale leeromgeving staan inhoudelijke content en kennisclips over het onderwerp van de opleidingsdag. De stagairs komen zo goed voorbereid naar de opleiding. Ze leren daar hun kennis toepassen in praktijksituaties. “Zo onthoud je het geleerde en kan je het toepassen. Aan het begin van de dag formuleren de stagiairs hun leerdoel, want het is van belang dat de stagiair zelf de regie heeft over het leerproces. Je kunt de urgentie op verschillende manieren creëren, bijvoorbeeld met een lastige casus, een poll of een quiz.”

Subgroepjes

Subgroepjes zijn een belangrijk onderdeel van hing impact learning. “Daar delen de deelnemers kennis met elkaar zodat ze van elkaar leren,” legt Carmiggelt uit. “Normaal loop je naar de koffie en wissel je zo ook kennis uit. Maar nu moeten we dat inbouwen in de programma’s.” Stagiairs kunnen op Zoom naar hun subgroepje gaan. Door middel van shared screen kunnen ze laten zien wat er in de subgroepjes is bedacht, en dat kan vervolgens plenair besproken worden.

Menno Bruning LS Cassatie
Menno Bruning (LS Cassatie)

Docent Menno Bruning (advocaat bij L’S Cassatie) heeft goede ervaringen met het werken met subgroepjes in Zoom. “De break out groepen beraadslagen tien à vijftien minuten,” zegt Bruning die hoofddocent Privaatrecht is. Samen met Carmiggelt combineert hij de cognitieve vakken burgerlijk recht en bewijsrecht met vaardighedenvakken. “We vragen de groepjes aan het eind een mailtje te sturen met het resultaat. Een woordvoerder van de groep licht de bevindingen toe. De break out werkt goed als interactieve module, en stagiairs vinden het prettig om de uitkomsten op die manier te verantwoorden.”

Carmiggelt vult aan: “Stagiairs kunnen wat ze in de break outs hebben besproken, delen met een PowerPoint, een Word-document of white board, helemaal naar eigen inzicht. Ze kunnen na afloop hun bevindingen, aangevuld met inzichten uit de plenaire sessie, met de hele groep delen in de chat.”

Werkgroepen

Menno Bruning heeft een cursus gevolgd om zijn vak ook digitaal te kunnen geven. Hij noemt Zoom een prima systeem om de fysieke situatie na te bootsen. “Wat de meeste inspanning heeft gekost is alle docenten in de digitale modus te krijgen,” weet Bruning. “Dat geldt het sterkst voor werkgroepen en hoorcolleges. Aanhoren wat de meester zegt hebben we losgelaten.”

Docenten, vervolgt Bruning, helpen elkaar bij het aanleren van digitale technieken, en dat geldt ook voor stagiairs. Zelf maakt hij veelvuldig gebruik van polls. ‘We presenteren oude multiple choice tentamens als poll aan de stagiairs. Zo kun je zien wat de meerderheid van de groep heeft geantwoord, en tevens oefen je tentamenvragen.”

Volgens advocaat-stagiair Tobias Wouters (Takens Admiraal Advocaten) vervullen de docenten een sleutelrol in het digitale onderwijs. “Hoe je het digitale onderwijs ervaart is vooral afhankelijk van hoe vaardig de docent is met het digitale systeem,” meent hij. “Als de docent niet veel toevoegt aan een PowerPointpresentatie is zo’n onderwijsdag vrij pittig, omdat je vooral veel informatie ontvangt terwijl je naar een scherm kijkt. Aan de andere kant zijn er docenten die een leuke en interactieve onderwijsomgeving creëren waarbij gebruik wordt gemaakt van alles wat de digitale wereld te bieden heeft.”

Oudere docenten

Alles wat je fysiek kunt doen, kan digitaal ook, vindt Wouters: “Je kunt een poll of een Kahoot (een soort quiz) digitaal net zo goed doen. Zodra de docent heel vaardig is, dan vind ik een digitale opleidingsdag goed vol te houden.” Hij constateert dat oudere docenten meer aanpassingsproblemen hebben dan hun jongere collega’s. “Als iemand moeite heeft met de camera en mute/unmute, doet dat afbreuk aan je aandacht.”

Navraag bij de Stichting Jonge Balie Nederland leert dat advocaat-stagiairs het gebrek aan sociale contacten het grootste probleem vinden van onderwijs in coronatijd: je ziet geen medestagiairs en je zit thuis weer achter je beeldscherm.

“Dat kan ik wel plaatsen,” zegt Tobias Wouters. “Je kunt je relatief makkelijk afsluiten door je camera en je geluid af te zetten. Ik heb het nog niet meegemaakt dat alle medestagiairs hun camera aan hadden. En de interactie is een stuk minder, je komt eerder in de verleiding om je met je werk bezig te houden. In een zaaltje voel je de priemende ogen van de docent sterker.”

Sterke band

Bij het onderwijs in vaardigheden zijn de groepen met 16 mensen kleiner dan bij het cognitief onderwijs, waar 32 stagiairs bij elkaar zitten. Elodie Carmiggelt zegt dat ze als vaardighedendocent een sterke band heeft met de groepen. “Ik zie ze een heel jaar, ik ken hen goed en ze kennen mij goed. Als ze aan het mailen zijn, dan kan ik privé met hen chatten: ‘Gaat het goed, heb je het druk?’ Je ziet heel goed of iemand meedoet. Ik begin altijd met vragen wie het druk heeft. Als ze een paar praktijkdingen willen doen, gaan ze naar een andere ruimte en komen weer terug als ze klaar zijn. Dat doen we bij fysiek én digitaal onderwijs.”

Op de vraag of er een niveauverschil is tussen online en fysiek onderwijs antwoordt Carmiggelt: “We hebben in het begin geëxperimenteerd met halve dagen onderwijs en extra e-learning.  Maar stagiairs vonden dat ze kwaliteit inleverden: minder verhalen van de advocaat-trainer, minder praktijkvoorbeelden. Daarom zijn we teruggegaan naar een hele dag onderwijs. We bereiken wel het normale niveau qua inhoud, maar je mist de groep, want in een groep delen mensen meer. Het intrainen van vaardigheden is minder, en dat wordt nog versterkt doordat de stagiairs niet op kantoor zitten, waar ze ook dingen opsteken. We zullen dus nooit overstappen naar helemaal online.”

Tentamineren

Tobias Wouters Takens Admiraal advocaten
Tobias Wouters (Takens Admiraal advocaten)

Tobias Wouters ziet het online tentamineren als een nadeel. “Dat vind ik het meest lastige van het hele online onderwijs. Niet alleen omdat je een tentamen thuis maakt zonder mensen om je heen, maar ook doordat de aanvullende fraudebeperkende maatregelen soms blokkades opwerpen die er voorheen niet waren. Als je nu bijvoorbeeld een tentamenonderdeel hebt afgerond, kun je niet meer terug. Zo raakte ik vast op een van de gesloten vragen, vulde een fout antwoord in, en toen stuitte ik bij de open vragen op het artikel dat ik nodig had voor die gesloten vraag. Pech, want dan kun je niet meer terug.”

Op 1 maart is de nieuwe opleiding van start gegaan, nu nog volledig digitaal. Wanneer de opleiding weer helemaal fysiek kan, is nu niet te zeggen. Carmiggelt: “We volgen de richtlijnen. Zodra het mag, gaan we weer fysiek onderwijs geven.” Dat is na de eerste lockdown, in de zomer van 2020, ook enkele maanden het geval geweest.

In het fysieke onderwijs zullen niet alle digitale verworvenheden overboord worden gegooid. “Het liefst heb je fysiek onderwijs,” vindt Bruning. “Maar fysiek onderwijs wordt gegeven op verschillende plekken. Als er iets uitvalt, kun je dat digitaal oplossen via Zoom. Tijdens de pandemie is digitaal onderwijs echt een onderdeel geworden van de beroepsopleiding.”

Twee locaties

Zoom wordt ook ingezet om trainers en docenten te informeren over verbeteringen in het digitale onderwijs. Op managementniveau heeft digitaal werken eveneens voordelen, heeft Carmiggelt gemerkt: “We zitten op twee locaties: Bussum en Nijmegen. Zoom maakt overleggen met elkaar en stukken delen wel makkelijker.”

Lees meer over:

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Scroll naar boven