Het verbaast Gerrit van Maanen dat de Staat niet al op zoek is naar een andere huisadvocaat, juist omdat ook in vijf dossiers van de Staat is gefraudeerd. Dat schrijft de Maastrichtse emeritus hoogleraar in een opiniestuk in NRC. Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) liet de Tweede Kamer in juli weten dat de betrouwbaarheid van deze dienstverlening van Pels Rijcken ‘op dit moment en voor de voorzienbare toekomst voldoende is gewaarborgd’. Op Kamervragen antwoordde Grapperhaus dat de Staat Pels Rijcken als landsadvocaat behoudt. Zijn argument: “Het werken met een vaste advocaat voor de behandeling van het grootste deel van de zaken die de Staat betreffen is wenselijk uit een oogpunt van vertrouwelijkheid en uniformiteit in de behandeling.” Van Maanen is daarover verbolgen. Notaris Frank Oranje, toen tevens bestuursvoorzitter van Pels Rijcken fraudeerde de afgelopen achttien jaar in zeker twintig dossiers. Hij sluisde ruim tien miljoen euro weg van ten klanten naar zijn eigen privérekeningen. Toen de zaak aan het licht kwam, eind vorig jaar, pleegde hij zelfmoord.
Bestolen
Er zijn voldoende redenen dat de Staat weg moet als cliënt bij Pels Rijcken, vindt Van Maanen: dat is de normale reactie van iemand die door zijn eigen advocaat of notaris wordt bestolen – dan zoek je een ander. Ook kan de Staat geen zaken meer doen met een kantoor waar gedurende meer dan achttien jaar criminele activiteiten hebben plaatsvonden. De fraude door Oranje vond plaats in het kader van zijn functioneren als notaris, als partner én als bestuursvoorzitter – dus als Pels Rijcken.
Wet Bibob
Daarnaast heeft de Staat Pels Rijcken ingezet in duizenden procedures waarbij burgers en bedrijven de maat werden genomen, aldus Van Maanen. Zoals in Bibob-zaken. Maar daarbinnen gelden strenge normen voor de overheid: deze kan enkel vergunningen verlenen, (overheids-)opdrachten verstrekken en samenwerken met betrouwbare organisaties. De geringste betrokkenheid bij – mogelijke – strafbare vergrijpen is voldoende om een vergunning of overheidsopdracht te weigeren. Pels Rijcken kon die Bibob-toets niet doorstaan maar deed en doet veel Bibob-zaken voor de overheid. Een zuivere lezing van de Wet Bibob moet er dan ook toe leiden dat de overheid geen opdrachten meer aan Pels Rijcken mag geven. ‘Wie anderen de maat neemt moet ook zelf aan de hoogste maatstaven voldoen.’ Dus is Van Maanens dringende advies in NRC aan Grapperhaus: ga weg bij Pels Rijcken.
