Onlangs liep ik in het gestoorde nieuwe normaal dat rechtbank Arnhem heette. Voor de deur stond een bode te roken – roken kost 19.000 doden per jaar. Iedereen kan die stikstokjes nog steeds kopen in iedere anderhalvemetersupermarkt. In mijn hoofd kwam de ketterse vergelijking op dat het over de longen inhaleren van verslavend gif nog steeds dodelijker is dan het virus: coronatellerstand in Nederland een geschatte tienduizend. Max.
Maar goed, ik ben geen viroloog. Ik ben een rationele advocaat. Ik moest anderhalve meter afstand van hem houden en dat doe ik graag bij iemand die ruikt naar teer en nicotine.
Binnen pijltjes, lijnen, ANDERHALVE METER in koeienletters, personeel achter plexiglas. Ik zou de minister willen aanraden: neem kogelwerend glas, dat voorkomt dat toevallige bezoekers, een boze advocaat of de parketpolitie het vuur op het personeel openen. Je kunt niet uitsluiten dat ooit een parketagent op een hoestende bode gaat schieten, dus ik zou dat maar voor zijn als ik de verantwoordelijke minister was.
Armoedig plexiglasje
Op zoek naar een toga. Weg. Vanwege besmettingsgevaar worden er géén toga’s meer uitgeleend. Je moet er niet aan dénken dat zo’n kwetsbare, tere, broze oude man als ik een − door een snode concullega bewust achtergelaten − virusdeeltje onder mijn nagelriem zou krijgen. Ik dacht altijd dat zwart niet besmettelijk was. Maar goed, zoals gezegd, ik ben geen viroloog. Ik ben een rationele advocaat.
Naakt, op mijn scherpgesneden Italiaanse pak na dan, liep ik de rechtszaal in. Gelukkig ben ik naakt mooier dan in een jurk, dus het donderde me niet zoveel. Binnen zaten rechters met tussen hen in weer zo’n armoedig plexiglasje. Het zag er uit als drie loketambtenaren naast elkaar, zoals bij de bank, de gemeente of de informatiebalies op een station. Ongelofelijk hoe de gezaghebbende rechterlijke macht door een paar schermpjes gedegradeerd kan worden tot een trio kleine bange klerken achter een te grote tafel.
Groene zeep
Voor al die angstjurken in Nederland en in het bijzonder Grijpstra Grapperhaus, virusvreter: hier mijn moedige verhaal.
In ECLI:NL:RBDHA:2020:2766 (rechtbank Den Haag 20 maart) gaat het om een dronkenlap die uit de auto stapt, agenten expres in hun gezicht hoest en erbij lalt: “Ik heb het coronavirus. Jullie nu ook.” Dat is lekker asociaal, goor en smerig en ik vind dat zijn mond met groene zeep gewassen moet worden – dat desinfecteert tenminste. Maar om dit nou als bedreiging met de dood of als mishandeling ten laste te leggen, en uiteindelijk als bedreiging met zware mishandeling te kwalificeren? Dronken rijden in een auto – dat is pas gevaarlijk.
De politierechter vindt het dreiging met zware mishandeling ‘omdat er nog geen medicijn is’ en er een aanmerkelijke, althans niet onwaarschijnlijke kans is dat ook een jonge agent op de intensive care komt. Als ik vandaag in de statistieken van het RIVM kijk, zie ik dat er tot nu toe 741 ziekenhuisopnames zijn geweest van personen tussen de 25 en 45 jaar, van de 4,2 miljoen mensen in die leeftijdsgroep. Dat is een kans van 0,0017 procent. Bijna twee duizendsten van één procent. Op ziekenhuisopname – niet noodzakelijkerwijs IC. Is dat nou aanmerkelijk? De politierechter is waarschijnlijk een beter viroloog dan ik.
Viraal-juridische redenering
Dezelfde viraal-juridische redenering lees je echter op hoger niveau terug in ECLI:NL:GHSHE:2020:1393 (gerechtshof Den Bosch, 20 april). Een vertegenwoordiger van de bevolkingsgroep van minder fijnbesnaarden gaat schelden en ruzie schoppen in de anderhalvemeter-rij voor de coffeeshop, hoest en proest “corona” en gaat knokken met de toegesnelde juten. Het hof: “het virus kan heel ernstige klachten veroorzaken, waarbij medisch ingrijpen vereist is.”
Het maakt me nieuwsgierig. Waren de agenten tachtigjarige oude mannen met onderliggende aandoeningen? Dan zou het kloppen. Of waren de rechters dat misschien? Oude kerels bagatelliseren niet, namelijk. Die voelen al pijn bij het plassen.
Rationaliteit
Wat niet inhoudt dat ik het gezichtshoesten goedpraat. De kwalificatie ‘belediging’ lijkt me in verhouding. Maar geweld? Deden we dit bij de 9500 doden eisende griepepidemie van 2018 ook al?
Dus zullen we weer wat rationaliteit in de rechtszaal terugbrengen? Dan kom ik voortaan weer in toga.
