De snelheid, het geluid, de opwinding. Ik ben een enorme fan van de Formule 1, altijd al geweest. Vastgeklampt aan de hand van mijn vader heb ik als kind vele Grand Prixs meegemaakt. Mijn broer staat zelfs nog op de foto met racelegende Ayrton Senna. Geweldige herinneringen, die nooit overtroffen leken te kunnen worden. Tot eind vorig jaar. We hebben allemaal kunnen aanschouwen hoe Max afgelopen december in een krankzinnige wedstrijd op miraculeuze wijze de wereldtitel wist te veroveren. Wat kun je als professional leren van dit fenomeen op vier wielen? De belangrijkste lessen op een rij.
Accepteren helpt
Na een slechte start van Max greep Lewis Hamilton meteen de leiding. Toen Max niet lang daarna een verwoede poging deed om Hamilton weer terug te pakken, werd hij van de baan gedrukt. Tot grote frustratie van alle Max-fans kreeg Hamilton geen straf en in menig huiskamer liepen de emoties hoog op. Deze beslissing van de wedstrijdleiding was discutabel en had grote consequenties voor het verloop van de race. Hamilton kon afstand van Max nemen en was eigenlijk niet meer in te halen. Het is in zo’n situatie lastig om je negatieve emoties te onderdrukken. Bij de meeste mensen werkt zo’n beslissing onmiddellijk negatief door in de prestaties. Maar Max is een koele kikker. ‘Het is wat het is’. Dat is een bekende uitspraak van Max. Met andere woorden, er valt niets te veranderen, het is nu eenmaal een feit. Daardoor kon Max zich snel aanpassen aan de omstandigheden en verloor hij geen energie aan negativiteit.
Wat je hiervan kunt leren is dat accepteren helpt. Je hoeft niet blij te zijn met de situatie waarin je je bevindt, maar je kunt deze wel aanvaarden. De cliënt heeft een klacht ingediend, je kunt er niets aan veranderen. Hoe lastig dit ook is, het scheelt veel negativiteit als je de situatie neemt zoals deze is. Dan ben je minder afgeleid en kun je je energie blijven richten op de prestatie die je moet leveren.
Richt je op wat je kunt beïnvloeden
‘Ik heb geen controle over mijn tegenstanders, dus het heeft geen zin me daar druk over te maken. Ik kan me maar beter richten op wat we wél kunnen doen’, zei Max in een interview voor de race over de snellere auto van Hamilton. En dat is precies de essentie. Mentaal sterke mensen klagen minder over de omstandigheden waarin zij verkeren. Je kunt je overal druk over maken, maar je kunt er zo weinig aan doen; veel zaken liggen eenvoudigweg buiten je invloedsfeer.
Dat Hamilton een snellere auto had was een gegeven. Maar Max en zijn team konden wel hun bandenstrategie aanpassen. Door zich daarop te focussen deden ze alles wat in hun macht lag om de situatie te beïnvloeden en dan is het ook makkelijker om te accepteren wat je niet in de hand hebt, in dit geval de snelheid van de auto van de concurrent.
Waar heb jij wél zeggenschap over? Richt je op de dingen die je wél onder controle hebt. Dat is de les. Je kunt niet voorkomen dat je tegenpleiter de onderhandelingen afbreekt, maar je hebt wel invloed op hoe je daarmee omgaat. Je kunt jezelf bijvoorbeeld afvragen wat je hiervan kunt leren en wat jij in voorkomende gevallen anders zou kunnen doen. Door je te richten op de dingen waar je wel invloed op hebt, behoud je je energie en zal je merken dat je beter presteert. Als je tegen jezelf kunt zeggen dat je alles wat binnen je macht ligt hebt gedaan, kun je ook makkelijker accepteren dat er zaken zijn die niet in je cirkel van invloed liggen.
Blijf in het hier en nu
Ronden lang rijdend achter Hamilton had Max zichzelf natuurlijk helemaal de put in kunnen praten. ‘Wat als dit nog vijftig rondjes zo doorgaat?’ ‘Wat als ik hem niet kan bijhouden?’ ‘Ik heb al verloren’. In een interview na de race heeft Max echter aangegeven dat hij alleen maar bezig is geweest met de race en geen negatieve gedachten heeft gehad over wat er gebeurd was of nog zou gaan gebeuren. Het heeft natuurlijk ook geen zin om je zorgen te gaan zitten maken, want je weet toch niet hoe het loopt. Je kunt eindeloos piekeren over alle mogelijke doemscenario’s, maar dan ben je ergens anders in plaats van in het moment, namelijk met negatieve gedachten in je hoofd.
De les die je hieruit kunt halen is dus dat je je zoveel mogelijk moet concentreren op het hier en nu en je zo weinig mogelijk moet laten afleiden door wat je allemaal denkt. Ballast in je hoofd betekent dat je energie verliest aan de verkeerde dingen. Met andere woorden, je kunt wel denken: ‘O jee, als de rechter maar niet door gaat vragen, want dan ga ik deze zaak verpesten’, maar je weet helemaal niet wat de rechter gaat doen. Het heeft op dat moment totaal geen zin om je dat af te vragen. Je gevoel wordt veroorzaakt door wat je denkt en dat heeft weer invloed op wat je doet. Je gedrag wordt dus aangestuurd door wat er in je hoofd gebeurt en als dat negatief is, kun je er donder op zeggen dat je gaat twijfelen aan jezelf en daardoor minder gaat presteren.
Om te groeien heb je tegenslag nodig
Je start is slecht, daarna wordt je tegenstander naar jouw mening ten onrechte niet bestraft voor een inhaalfout en vervolgens word je op grote achterstand gereden. Tegenslag op tegenslag. Hoe zou jij je voelen? De kracht van Max is dat tegenslag bij hem juist als brandstof werkt. Het maakt ongekende krachten in hem los en hij wordt er juist beter en scherper van. Iedere kans wordt gepakt, elke strategie benut.
En dat is de les. Bij tegenslagen moet je niet bij de pakken neerzitten, maar juist je eigen vuur aanwakkeren door bewust op zoek te gaan naar je kansen en mogelijkheden. Je bent afgewezen of gepasseerd voor een bepaalde functie, maar welke kansen biedt dit jou? Misschien heb je nu wel meer tijd voor iets anders. Waar daagt de tegenslag je toe uit? Welke doelen kun je jezelf stellen? Wat wordt vanaf hier je stappenplan?
Je moet risico’s durven nemen
De bandenstrategie van Red Bull heeft een belangrijke rol gespeeld bij de overwinning van Max. De laatste bandenwissel was uiterst risicovol, maar bleek cruciaal. Mercedes durfde een bandenwissel op het laatst niet aan, Red Bull wel. De betere banden van Max werden Hamilton uiteindelijk fataal.
Je moet dus niet te bang zijn om risico’s te nemen. Zonder ingecalculeerde risico’s zal je niet boven jezelf uitstijgen. Dat is de les.
Geloven in jezelf = weten dat je goed genoeg bent om te winnen
Dit is het belangrijkste punt. Wat je gelooft over je eigen kennis en kunde heeft grote invloed op je prestaties. Hoe beter je in je eigen beleving iets kunt, des te meer zelfvertrouwen en kans op succes. Wat je gelooft is nu eenmaal jouw werkelijkheid en hoe positiever dat gevoel, des te groter ook de kans dat het echt positief gaat aflopen. Je hoorde het Max tijdens een interview na de race zeggen: ‘Ik ben er altijd in blijven geloven’. Uiteindelijk is niet dat ‘gelukje’ met de safetycar, maar het heilige geloof in zichzelf naar mijn overtuiging de keyfactor geweest.
Het is om meerdere redenen van groot belang om positief te denken over je kennis en kunde. Onderzoek wijst uit dat je beter bestand bent tegen stress als je positief denkt, je ziet meer mogelijkheden om problemen op te lossen en met een positieve mindset ben je ook beter in staat creatief te denken en je vaardigheden te ontwikkelen (Onderzoeken van de psychologen Shelley Taylor en Barbara Fredrickson: Fredrickson, B., Positiviteit, Spectrum, 2009). Positief denken is dus letterlijk de sleutel tot betere prestaties en een gezond en gelukkig leven vol zelfvertrouwen. Dit is het tegenovergestelde van wat negatief denken met je doet: je stagneert in alle opzichten en wordt vatbaar voor stress.
Denk jij wel eens dat je niet goed genoeg bent? Zet deze gedachte dan van je af of zoek hulp om hiervan af te komen, als je dat zelf niet lukt. Erger dan falen is namelijk geen geloof (meer) hebben in eigen kunnen. Dat is de les die je hieruit kunt leren.
De moraal van het verhaal: het is een mentaal spelletje. Jouw mindset bepaalt hoe je met uitdagingen in het werk en het leven omgaat. Je hebt een mindset nodig die je harnast tegen de hardheid en onvoorspelbaarheid van het leven, maar je tegelijkertijd ook de veerkracht, de moed en het vertrouwen geeft om in lastige omstandigheden te blijven zoeken naar kansen en mogelijkheden om boven jezelf uit te stijgen. Geen makkelijke opgave, maar zoals Max ons heeft geleerd: werkelijk niets is onmogelijk!
