De Hoge Raad besliste dat het gerechtshof Den Bosch “met juistheid heeft geoordeeld dat het verschoningsrecht van de advocaat mede geldt opdat hij zijn taak als advocaat naar behoren kan vervullen.” De zaak wordt behandeld door advocaat Tim de Greve, partner van Stibbe, voor zijn kantoorgenoten Daan Doorenbos, Muriel Rosing, Rogier Raas en Roderik Vrolijk.
Vanwege het principiële belang voor de advocatuur werd Stibbe in cassatie pro bono bijgestaan door de advocaten Alexander van der Voort Maarschalk, Thijs van Aerde en Milou van der Vegte (Houthoff). Marc Ynzonides (Ysquare) heeft belangeloos meegedacht en geadviseerd.
Fundamenteel belang
De Hoge Raad zegt dat het verschoningsrecht van fundamenteel belang is voor een goede rechtsbedeling: “Een advocaat kan dan ook ter zake van een schending van het verschoningsrecht vorderingen instellen, in het bijzonder op grond van onrechtmatige daad, zoals een vordering tot het uitspreken van een verklaring voor recht omtrent de omvang van de schending, tot een verbod op verdere schendingen en tot vergoeding van schade.”
De Staat is van mening dat schending van het verschoningsrecht van een advocaat geen aantasting is van een eigen recht van de advocaat. Volgens de Staat dient het verschoningsrecht niet het belang van de advocaat, maar enkel van de cliënt. De Hoge Raad oordeelt anders, net als eerder de rechtbank en het hof.
Witwassen
Advocaat Tim de Greve van Stibbe noemt het arrest een glorieuze overwinning voor de advocatuur in het algemeen en Stibbe in het bijzonder. “De Hoge Raad heeft een zeer principiële uitspraak gedaan,” zegt De Greve.
De zaak is een uitvloeisel van een strafzaak wegens witwassen tegen de vermogensbeheerder Box Consultants uit Waalre. In de civiele zaak kwam aan het licht dat het Openbaar Ministerie minimaal 879 keer kennis heeft genomen van vertrouwelijke e-mailberichten tussen advocaten en de cliënt.
Tim de Greve wil dat het OM inzicht geeft in de geheimhoudergegevens die zijn ingezien door mensen van het Functioneel Parket, en wat er vervolgens mee is gedaan. De Greve heeft daarvoor bewijsbeslag laten leggen bij het Openbaar Ministerie, de FIOD en de Belastingdienst, wat nooit eerder is gebeurd. Dat is door het gerechtshof goedgekeurd, inclusief dwangsom. De Staat ging daartegen in cassatie.
FIOD-journaal
Nu de Hoge Raad de advocaten van Stibbe in het gelijk heeft gesteld, kan de procedure op 18 maart verder gaan bij het gerechtshof. De Greve verwacht dat het hof groen licht zal geven voor het onderzoek naar de geheimhoudergegevens. “Het hof vond op 6 augustus 2020 dat het onderzoek er moet komen, maar wilde het oordeel van de Hoge Raad afwachten. Nou, dat oordeel is er nu. Het onderzoek door onafhankelijke deskundigen kan van start gaan.”
Die deskundigen gaan alle interne stukken bekijken die betrekking hebben op geprivilegieerde gegevens. “Daar zitten dus ook e-mails bij tussen van officieren onderling en opsporingsambtenaren en dus ook het FIOD-journaal, wat normaal onzichtbaar blijft,” verklaart De Greve.
Tijd en kosten
Bijzonder aan deze zaak is dat Stibbe in cassatie pro bono hulp kreeg van collega-advocaten. De Greve: “Wij hebben hier als kantoor al extreem veel eigen tijd en kosten in zitten. Toen ik Alexander van der Voort Maarschalk en Marc Ynzonides vroeg om ons in de cassatieprocedure te helpen, zeiden ze: ‘Natuurlijk doen we dat, want dit raakt alle advocaten’.”
