“De Hoge Raad komt graag in contact met potentiële raadsheren”, zo was dit weekeinde lezen op de voorpagina van NRC. Een dergelijke advertentie kost zeker duizenden euro’s. De oproep werd ook in de Volkskrant, het Financieel Dagblad, De Telegraaf en het AD afgedrukt, dus je komt uit op een behoorlijk budget.
Coöptatie?
Het moge duidelijk zijn: ’s lands hoogste straf-, belasting- en civiele rechter wil met de oproep een breed publiek bereiken – of dat in ieder geval uitstralen. Het rechterlijk college heeft de reputatie aan coöptatie te doen in zijn personeelsbeleid, waarvoor rechters, hoogleraren, mensen van het OM en uit de adviespraktijk worden benaderd. Kandidaten worden gepolst en bij interesse op de aanbevelingslijst gezet.
De procedure is sowieso wel wat dubieus te noemen: de Hoge Raad zelf stelt een lijst van zes kandidaten op, de Tweede Kamer brengt die terug tot drie, waarop ten slotte het de regering is die de gelukkige formeel benoemt. Deze benoemingswijze is historisch zo gegroeid en staat in de Grondwet (artikel 118, eerste lid), die nu eenmaal niet zo snel verandert. Staatsrechtelijk zijn hier natuurlijk wel wat vraagtekens bij te zetten, maar in de praktijk is de tussenkomst van de Kamer doorgaans een apolitieke formaliteit.
Ben jij, of ken jij…
Het beeld dat de personele samenstelling vorm krijgt in een ons-kent-ons-cultuur, probeert de Hoge Raad al enige jaren te doorbreken. “De Hoge Raad hecht eraan dat het blikveld van de werving breed is en ook door mensen buiten de Hoge Raad kan worden aangevuld”, laat Mr. zich vertellen door een voorlichter. Al blijft vakbekwaamheid op het hoogste niveau natuurlijk vereiste nummer één.
Conform het Protocol werving en selectie van raadsheren in de Hoge Raad der Nederlanden plaatst de griffier sinds enige jaren periodiek een publieke oproep, op basis waarvan mensen kunnen solliciteren of anderen aandragen. Voor het eerst zijn daarvoor nu de kranten aangewend. Die keuze illustreert volgens de woordvoerder dat de Hoge Raad er prijs op stelt vanuit een breed gezelschap te worden voorgelicht in het kader van de werving.
Gezocht: raadsheer (m/v)
Gestreefd wordt naar “een evenwichtige samenstelling van het rechtscollege, waarin diversiteit in beroepsachtergrond, leeftijd, geslacht en herkomst is gewaarborgd.” Vooralsnog is daar nog wel wat te winnen. Dineke de Groot is sinds 2020 dan weliswaar de eerste vrouwelijke president, maar het gezelschap blijft vooralsnog vrij mannelijk en vooral bijzonder wit. Wellicht komt daar verandering in nu de vacature is verspreid onder bijna heel krantenlezend Nederland.
Of daar nu al iets is van is te merken aan de binnengekomen reacties, valt nog niet te zeggen. Wel ziet de woordvoerder op de sociale media dat de – wettelijk vastgelegde – term ‘raadsheer’ in de eenentwintigste eeuw telkens weer de wenkbrauwen doet rijzen.
