“We moeten zorgen dat de haven kan groeien, maar altijd met onze publieke taak in het achterhoofd”, aldus Wilko Tijsse Claase, manager juridische zaken bij Port of Amsterdam. “Juist deze diversiteit aan belangen die spelen maakt mijn functie erg interessant.”
“Welkom op de plek met het mooiste uitzicht van Amsterdam.” Met deze woorden ontvangt Tijsse Claase ons voor een gesprek in het Havengebouw, dat uitkijkt op het IJ met ter hoogte van Centraal Station een afgemeerd cruiseschip. Tijsse Claase: “Het is hier altijd vol bedrijvigheid. Alleen al deze maand zullen vijftien cruiseschepen Amsterdam aandoen, maar Port of Amsterdam is bijvoorbeeld ook de grootste benzine- en cacaohaven ter wereld. Niet iedereen zal weten dat we qua grootte de vierde haven van Europa zijn.”
Het carrièrepad dat Tijsse Claase aflegde voordat hij twaalf jaar geleden begon als hoofd juridische zaken van het bedrijf kan afwisselend genoemd worden: na jarenlang als politieagent werkzaam te zijn geweest, met tussendoor een periode als steward bij KLM, was hij achtereenvolgens adviseur bij Ernst & Young en bedrijfsjurist bij Schiphol. Toen de mogelijkheid zich voordeed om bij Port of Amsterdam aan de slag te gaan, beschouwde hij dat echter als een logische vervolgstap in zijn loopbaan: ”De logistieke processen en de reuring van een luchthaven zijn vergelijkbaar met die van een haven.”
De werkzaamheden van Tijsse Claase bij Port of Amsterdam zijn inmiddels grotendeels juridisch-bestuurlijk van aard; zo heeft hij jarenlang de verzelfstandiging van het bedrijf voorbereid, hetgeen twee jaar geleden een feit is geworden. Tijsse Claase: “We moeten als bedrijf nu zelf onze broek ophouden, terwijl we voorheen een van de vele gemeentelijke diensten waren. En al was hier intern soms een cultuuromslag voor nodig: ik kan zeggen dat de verzelfstandiging een goede zet is geweest. Het mooie van ons bedrijf is dat we inmiddels behoorlijk goed weten hoe een overheidsorgaan tegen een bepaalde zaak aankijkt en tegelijkertijd ook begrijpen hoe het bedrijfsleven denkt.”
Het team van Tijsse Claase telt zes juristen met verschillende aandachtsgebieden; zo houdt een aantal civilisten zich voornamelijk bezig met contracten op het gebied van huurrecht en erfpacht, maar bestaat het ook uit een omgevingsrechtelijk jurist die verantwoordelijk is voor het aanvragen van de juiste vergunningen en het begeleiden van publiekrechtelijke procedures. Bovendien is er een nautisch jurist exclusief werkzaam voor de havenmeester: een onafhankelijk opererend persoon die is aangesteld met instemming van de minister en burgemeester en verantwoordelijk is voor de openbare orde en het toezicht en handhaving van nautische wet- en regelgeving binnen de haven. Tijsse Claase: “We proberen optimale speelruimte te creëren om de haven te laten floreren, maar altijd met oog voor de publieke taak die we ook vervullen. Deze diversiteit aan belangen die spelen bij Port of Amsterdam maakt het werk razend interessant.”
Een ander kenmerkend aspect van zijn functie is de bestendige en langdurige aard van de contacten met externe partijen; de juridische component van zijn werkzaamheden bestaat voornamelijk uit de begeleiding bij het sluiten van langlopende contracten. Tijsse Claase licht toe: ”In een haven spelen allereerst vaak kapitaalintensieve investeringen. Indien een klant zijn olieterminal wil uitbreiden zijn daar zeer grote investeringen mee gemoeid. Dan duurt het al snel tientallen jaren voordat een dergelijke investering is terugverdiend. Daarnaast wordt door partijen bewust gekozen voor de vestiging op een bepaalde locatie en is een verhuizing niet snel aan de orde; sommige bedrijven zijn dan ook al zeer lang gevestigd in Port of Amsterdam. Dit vereist een bijzondere manier van contracteren, waarbij de nadruk ligt op het opbouwen van een goede relatie waarin je elkaar het licht in de ogen gunt en ook bij veranderende toekomstige omstandigheden weer bij elkaar om tafel kan zitten. Deze manier van zaken doen past goed bij mij.”
Ook op het moment dat Tijsse Claase gebruik moet maken van externe advisering, kiest hij graag voor juristen met wie hij reeds een relatie heeft opgebouwd. Tijsse Claase: “Met de meeste advocaten werk ik al jaren samen. Erg prettig, want ze kennen de cultuur van het bedrijf en op een gegeven moment heb je aan een half woord genoeg om elkaar te begrijpen.”
Tijsse Claase breekt daarnaast graag een lans voor het uitbesteden van juridische vraagstukken aan hbo of wo-stagiaires. “Ik heb er goede ervaringen mee. Zo heb ik momenteel een stagiaire van HBO-Rechten die onderzoek doet naar de invloed van de nieuwe Europese privacyverordening op de nautische sector. Het mes snijdt aan twee kanten: de student is geholpen met een stageplek met een echte praktijkinvulling, en wij worden voorzien van een advies dat ons,weer geld bespaart. De kwaliteit van de afstudeerwerken wordt bovendien goed bewaakt: uiteraard denken we zelf mee, hetgeen je gedachten scherpt, maar het stuk wordt ook nog eens nagekeken op de universiteit of hogeschool. Ik zou afdelingen juridische zaken dus zeker aanraden om na te denken over de inzet van stagiaires.”
Gevraagd naar zijn toekomstverwachtingen voor Port of Amsterdam schetst Tijsse Claase een rooskleurig beeld. ”Het mooie is dat een haven, zo ook die van Amsterdam, van nature de neiging heeft om te groeien. Nu is de toekomst altijd moeilijk te voorspellen, maar als de economie verder opveert neemt daardoor de goederenstroom toe. Aangezien 95 procent van alle goederen wereldwijd per schip wordt aangeleverd, zal de haven daar zeker van profiteren.” Port of Amsterdam heeft bovendien een aantal eigenschappen die het aantrekkelijk maakt voor partijen om zich er te vestigen. Tijsse Claase: ”We hebben − en dat is de belangrijkste voorwaarde voor een haven om succesvol te kunnen zijn − goede toegang tot ons achterland via de Rijn en zijn vertakkingen. Tel daar de goede Nederlandse arbeidsmoraal en het feit dat we bekend staan als innovatief en vooruitstrevend bij op en je begrijpt dat ik optimistisch ben over de toekomst.”
