Tot voor kort moesten Nederlandse advocaten afreizen naar het NFI in Den Haag om cryptocommunicatie – via programma’s als Ennetcom, PGP Safe en Encrochat – in te kunnen zien. De digitale zoekmachine ‘Hansken’, die inmiddels in duizenden strafzaken wordt gebruikt, zullen zij in de toekomst echter gewoon vanaf het eigen bureau kunnen raadplegen. Daarmee loopt Nederland voor op andere landen, waar strafpleiters zich bijvoorbeeld moeten melden bij het politiebureau. “De nieuwe wijze van inzage in digitale bewijsmiddelen met een professionele zoekmachine vanaf de eigen werkplek van advocaten, is uniek in de wereld”, zegt landelijk officier van justitie digitale opsporing Martijn Egberts daarover.
Geslaagde pilot
Afgelopen drie maanden liep een pilot onder drie advocatenkantoren met positieve resultaten: de nieuwe methode scheelt (reis)tijd en biedt de nodige flexibiliteit. Desiree de Jonge, advocaat te Rotterdam (Cleerdin & Hamer Advocaten) deed mee en ziet een duidelijke meerwaarde in het kunnen doorzoeken van de data vanaf haar eigen werkplek, met alle dossierstukken binnen handbereik en op een moment dat het uitkomt. Ook de gebruiksvriendelijkheid is een groot pluspunt: “De inzagefunctie werkt makkelijk, geeft een overzichtelijk beeld van de beschikbare data en biedt alle opties die er ook zijn bij een bezoek aan het NFI.”
Alleen kijken
Het NFI heeft voor advocaten een e-learning-module ontworpen voor het werken met Hansken. Overigens wordt slechts inzage geboden in de databank; opslaan, printen en kopiëren van gegevens en documenten is niet mogelijk. Een verbeterpunt is volgens De Jonge dat nu wordt gewerkt met een periodieke inzagefunctie. Zij zou graag zien dat deze in het vervolg standaard beschikbaar wordt gesteld. Maar in het algemeen verwacht de raadsvrouw veel van de nieuwe technologie: “Een toekomstgericht strafproces kan niet zonder een dergelijke inzagemogelijkheid voor de verdediging.”
Ervaring opdoen
Inzage in cryptocommunicatie is dit jaar mogelijk in zo’n honderd strafzaken. De huidige methode is voor nu een tijdelijke oplossing om ervaring op te doen, die zal worden meegenomen in de zoektocht naar een definitieve oplossing.
