Deze regels gelden nu bij schade door producten
Allereerst goed om een globaal beeld te geven van hoe het er nu voor staat met de regels over productaansprakelijkheid. Dit kan worden verduidelijkt met een voorbeeld. Let wel, het voorbeeld wordt in grote stappen gegeven, dus verwacht geen volledig overzicht van alle bepalingen in de huidige richtlijn te krijgen.
Pasgeleden kocht je bij de elektronicazaak om de hoek een nieuw gourmetstel. Eenmaal thuis probeerde je het stel uit. De thermostaat ontplofte bijna meteen toen je het apparaat aanzette. Je loopt flinke brandwonden op en ook de tafel waarop het gourmetstel staat, is behoorlijk beschadigd. Je stelt de elektronicazaak aansprakelijk, maar die verwijst je door naar de producent. Die zit in China. Wat nu?
Je komt al snel uit bij de vraag of dit valt onder productaansprakelijkheid. De regels hiervoor bestaan zijn te vinden in de Europese Richtlijn 85/374/EEG van 25 juli 1985, met een wijziging in de Richtlijn 1999/34/EG. De regels in deze richtlijn zijn omgezet naar Nederlands recht in Afdeling 3 van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek. Volgens deze regelgeving is er sprake van productaansprakelijkheid als er is voldaan aan de volgende vereisten:
- het product heeft schade veroorzaakt aan een zaak of aan een persoon; en
- die schade moet zijn ontstaan, omdat er iets mis is met het product.
Er moet dus sprake zijn van een gebrekkig product. In ons voorbeeld: het gourmetstel ontploft terwijl dat bij een goedwerkend gourmetstel niet hoort te gebeuren.
Is het schadebedrag lager dan € 500,-? Dan kan je de verkoper aansprakelijk stellen. In ons voorbeeld is dat de elektronicazaak. Is het schadebedrag hoger dan € 500,-? Dan gelden de regels voor productaansprakelijkheid. De verkoper mag er dan voor kiezen om jou door te verwijzen naar de producent. Je moet dan de producent aansprakelijk stellen voor jouw schade.
Een product is gebrekkig als het niet de veiligheid biedt die de gemiddelde consument mag verwachten bij normaal gebruik van het product. De thermostaat van het gourmetstel had niet mogen ontploffen. Je moet naar alle omstandigheden kijken bij de beoordeling of een product gebrekkig is. Zoals de presentatie, de handleiding, de afwerking, het materiaalgebruik, het te verwachten gebruik en het moment waarop het product op de markt kwam.
Staat het vast dat het product de schade heeft veroorzaakt, terwijl je het product op een normale manier hebt gebruikt? Dan mag je ervan uitgaan dat het een gebrek is dat leidt tot productaansprakelijkheid. In ons voorbeeld kan je met succes een beroep doen op productaansprakelijkheid, omdat het een gebrekkig product is. Je hoefde bij normaal gebruik niet te verwachten dat de thermostaat zou ontploffen. Je hoeft de schuld van de producent niet aan te tonen. Het is voldoende om aan te tonen dat er schade is en dat dit komt door een gebrek in het product. Dit heet risicoaansprakelijkheid. Deze risicoaansprakelijkheid geldt vervolgens voor iedereen die is betrokken in de productketen.
Je kan dan de leverancier, zoals de winkel of detaillist, en de tussenhandelaar aansprakelijk stellen. Zij kunnen onder deze aansprakelijkheid uitkomen door de naam van de producent of de importeur aan jou bekend te maken. Is de producent buiten de Europese Unie gevestigd? Dan wordt de importeur die het product invoert beschouwd als de producent. Kan het niet worden vastgesteld wie de producent is van het product? Dan wordt de leverancier van het product beschouwd als producent. Het kan dus zijn dat je uiteindelijk toch de elektronicazaak kan aanspreken voor jouw schade, ook al is jouw schade hoger dan € 500,-.
Een producent kan productaansprakelijkheid tegenover een consument niet beperken of uitsluiten. Ook niet in zijn algemene voorwaarden. Zo een bepaling kan je dan vernietigen. Hij kan zich wel verzekeren tegen productaansprakelijkheid.
Nieuwsgierig naar wat er straks gaat veranderen? Wat deze verandering verder betekent? En wanneer we deze nieuwe richtlijn kunnen verwachten? Lees dan het volledige artikel.
