Tien jaar na het begin van ‘Castor’ weten we nu ook wat deze zaak de staat minimaal heeft gekost. Het is maart 2015 wanneer opsporingsdienst FIOD binnenvalt bij vermogensbeheerder Box Consultants, die van fraude wordt verdacht. Die vraagt advocatenkantoor Stibbe om rechtsbijstand. Vervolgens legt de FIOD heimelijk beslag op de externe mailserver van Box. Daardoor komen ook vertrouwelijke mails tussen Box en zijn advocaten in handen van justitie.
Drieduizend e-mails
Na jarenlange procedures oordeelde het gerechtshof ’s-Hertogenbosch dat hierdoor het verschoningsrecht meermaals en structureel is geschonden. Het OM zou over ruim drieduizend e-mails beschikken waarop het verschoningsrecht van de Stibbe-advocaten rustte. Die zouden zijn vernietigd, stelden het OM en landsadvocaat – die het OM bijstond – maar bleven gewoon digitaal toegankelijk voor het opsporingsteam.
Waarschuwing
Over de hele kwestie werden ook tuchtklachten ingediend. De tuchtrechter wees daarbij dertien van de veertien deelklachten af, onder meer de klachten die gingen over het verkeerd voorlichten van de rechter. Wel legde de Raad van Discipline een waarschuwing op aan landsadvocaat Reimer Veldhuis voor het drie maanden te lang in zijn dossier bewaren van enkele verschoningsgerechtigde stukken.
Civiele procedures
Met een beroep op de Wet open overheid (Woo) heeft NRC nu achterhaald hoeveel geld het OM aan deze zaak heeft gespendeerd. Het OM heeft daarvoor voor de krant een financieel overzicht opgesteld. Daarin staat dat 3,4 miljoen is gespendeerd aan externe advocaten, dit terwijl het OM zelf ook beschikt over veel juridische expertise. Van dit bedrag ging ruim 3 miljoen naar Pels Rijcken. Ruim twee miljoen euro van deze externe advocatenkosten hangen samen met procedures sinds 2019 (toen legde Stibbe bewijsbeslag bij de FIOD en het OM) zijn gevoerd. Dat geld ging grotendeels naar civiele procedures waarin het OM zich verzette tegen openbaarmaking van interne stukken die de schending van het verschoningsrecht konden blootleggen, aldus NRC.
Duizenden manuren
De krant schat overigens dat de totale kosten van de Castor-zaak hoger zijn dan die 3,4 miljoen euro: er zijn ook bij het OM en FIOD duizenden manuren aan de zaak besteed. Maar dat is niet alles. Toen het OM de strafzaak tegen Box Consultants seponeerde is een vaststellingsovereenkomst met deze vermogensbeheerder gesloten. Daarin staat dat de staat de advocatenkosten van Stibbe vergoedt in alle door het kantoor gewonnen procedures. Hoeveel dat is, willen Stibbe en het OM niet zeggen vanwege een geheimhoudingsclausule. Maar ook dat loopt, zo vermoedt NRC – gezien de Zuidas-uurtarieven – in de miljoenen.
