Om de achterstanden weg te werken die zijn ontstaan door de coronacrisis, kondigde het Openbaar Ministerie eind mei aan fors meer strafzaken te gaan afdoen door het opleggen van een strafbeschikking. De afgelopen tijd hebben het ministerie van Justitie en Veiligheid, de advocatuur en het OM overlegd over de uitvoering hiervan.
Extra prangend
Volgens de NVJSA is tijdens deze gesprekken duidelijk geworden dat het ministerie niet bereid is in deze tijdelijke werkwijze extra waarborgen voor verdachten te garanderen in de vorm van het actief faciliteren van rechtsbijstand. De NVJSA meent dat hierdoor het recht op rechtsbijstand, onder andere verankerd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, in het gedrang komt. Dat is extra prangend omdat de nieuwe werkwijze betrekking heeft op strafzaken die in normale tijden door de rechter zouden worden beoordeeld.
Nu de overheid bepaalt dat deze strafzaken buitengerechtelijk zullen worden afgedaan en de verdachten door diezelfde overheid worden berecht, dient de overheid wat de NVJSA betreft actief rechtsbijstand te faciliteren voor de verdachten in deze strafzaken. Bijvoorbeeld door te garanderen dat iedere verdachte kosteloos een gesprek met een strafrechtadvocaat heeft gehad voordat het OM een strafbeschikking oplegt.
ZSM afdoeningsbijstand
Voor vastzittende verdachten bestaat sinds vorig jaar al een dergelijke afdoeningsbijstand bij het voornemen om een strafbeschikking op te leggen: de ZSM afdoeningsbijstand. Maar deze afdoeningsbijstand is volgens het ministerie in dit geval niet van toepassing, omdat de verdachten waarop de nieuwe werkwijze van toepassing is niet gedetineerd zitten op het politiebureau. Volgens de NVJSA is ook voor hen rechtsbijstand cruciaal.
De NVJSA verzoekt daarom de leden van de Tweede Kamer de minister van Justitie en Veiligheid en de minister voor Rechtsbescherming ertoe te bewegen alsnog adequate rechtsbijstand te faciliteren voor verdachten bij wie de nieuwe werkwijze wordt toegepast. Tot die tijd roept de NVJSA met klem iedere verdachte op altijd een strafrechtadvocaat te raadplegen als sprake is van een oplegging van een strafbeschikking of een OM-zitting bij de officier van justitie.
