De overheid mag in bestuursrechtzaken niet altijd een eigen medisch deskundige inzetten. Zowel de Afdeling bestuursrechtspraak als de Centrale Raad van Beroep heeft bepaald dat in voorkomende gevallen een onafhankelijke medisch deskundige moet worden benoemd.
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bepaalde dat in haar uitspraak van vrijdag 30 juni. Een vreemdeling die dreigde te worden uitgezet naar Sierra Leone betwistte de onpartijdigheid van het Bureau Medische Advisering (BMA) van de Immigratie- en Naturalisatiedienst. De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie weigerde, na advies te hebben ingewonnen bij het BMA, om de uitzetting op te schorten. De vreemdeling vindt dat de bestuursrechter een onafhankelijke medische deskundige had moeten benoemen. Hij beroept zich daarbij op het arrest Korošec van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.
Uit Korošec volgt dat de bestuursrechter compensatie moet bieden als een partij in een nadeliger positie verkeert ten opzichte van de andere partij. In haar uitspraak van 30 juni zet de Afdeling bestuursrechtspraak uiteen hoe, in het licht van Korošec, de bestuursrechter moet omgaan met zaken waarbij de overheid zich beroept op een advies van een eigen medisch deskundige.
Dit toetsingskader kent drie stappen. Eerst moet de bestuursrechter nagaan of het medisch advies zorgvuldig is opgesteld en inzichtelijk is. Vervolgens moet er equality of arms bestaan tussen de bezwaarmaker en de overheid als het gaat over het aandragen van bewijsmateriaal. Als dit evenwicht er niet is, zal de bestuursrechter dit evenwicht moeten herstellen, door bijvoorbeeld zelf een onafhankelijk medisch deskundige te benoemen. Tot slot: als de bestuursrechter het verzoek afwijst om een andere deskundige te benoemen, zal hij duidelijk moeten maken waarom hij zonder zo’n onafhankelijk deskundige tot een oordeel te komen.
Op dezelfde dag deed de Centrale Raad van Beroep uitspraak in een zaak over de inzet van een medisch deskundige bij een geschil over een uitkering van het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen. Ook hier is het toetsingskader bij medisch deskundigen in het bestuursrecht toegepast.
