Schijn bedriegt

Delen:

In Amerika is een discussie ontstaan over manipulatie door de media. Aanleiding was een onschuldige foto van Barack Obama. Hij staat in een zwembroek voor zijn vakantiehuis in Hawai en dat is door een fotograaf die honderd meter verderop in de bosjes lag, vastgelegd. De foto verschijnt op de omslag van de Washingtonian. Obama in een rode zwembroek. Wat blijkt? De zwembroek was eigenlijk donkerblauw. Het tijdschrift heeft de kleur veranderd, omdat een rode zwembroek van de omslag afspat (en misschien worden er daardoor wel meer nummers van verkocht). In de Amerikaanse media werd deze manipulatie van de werkelijkheid bekritiseerd. ‘Unethical’ was de algemene reactie. Het is eigenlijk een onschuldig voorbeeld.

Erger wordt het wat het weekblad Time in juni 1994 deed, toen de filmster O.J. Simpson terecht stond op verdenking van moord op zijn vrouw en haar vriend. Een close up van het gezicht van Simpson verscheen op de omslag van TIME, maar hij had daar een veel donkerder huidskleur dan in werkelijkheid. ‘An American tragedy’ was de ondertitel. De media, in handen van de blanke elite, zouden Simpson als zwarte Amerikaan willen demoniseren. Daarmee werd de bijgewerkte foto een argument voor de verdediging. De rechtszaak leidde tot grote meningsverschillen tussen de verschillende rassen in Amerika. De vrijspraak door de jury kon de tweespalt niet beeindigen. Diepe verdeeldheid en achterdocht over en weer bleef bestaan. Eigenlijk pas door de verkiezing van Barack Obama tot president is die episode van raciale verdeeldheid afgesloten. Al wordt vandaag de dag nog in elke discussie de gemanipuleerde foto van O.J. Simpson aangehaald als voorbeeld voor de destructieve invloed die de media kunnen hebben wanneer ze het nieuws manipuleren.

Op 4 Mei 2009 was ik aanwezig bij de Dodenherdenking op de Dam. De burgemeester van Amsterdam, Job Cohen, hield zijn toespraak. Hij heette de Koningin welkom. “Juist dit jaar”, waarmee hij subtiel verwees naar de aanslag in Apeldoorn op Koninginnedag, waarbij 8 mensen om het leven kwamen. Hij vervolgde zijn betoog. Toen pas werd het applaus hoorbaar dat in de achterste rijen van het publiek achter de dranghekken opklonk en als een golf over de hoogwaardigheidsbekleders vooraan heenspoelde. Cohen stopte met spreken en begon pas weer met zijn betoog, nadat het applaus wegstierf. Het was een indrukwekkend moment met een spontane reactie van het publiek. ‘s Avonds op de televisie manipuleerde de NOS dit moment. Het applaus werd twee maal zo lang gemaakt. Zogenaamd vanwege technische redenen om het televisiepubliek te bedienen, moest de redactie toegeven, nadat er geklaagd was over deze manier van berichtgeving. De indrukwekkende realiteit was vervormd voor een tv-moment dat niet op waarheid berustte. Schijn bedriegt. Ik ga niet in op suggesties dat deze manipulatie diende om publieke ondersteuning van de monarchie te onderstrepen. Dat vind ik niet interessant. Waar het mij omgaat is dat de publieke omroep de waarheid geweld aandoet. Het vergroot bepaald niet het vertrouwen in de media. Hoe kunnen we er achter komen dat we niet vaker en bij serieuzere onderwerpen op het verkeerde been worden gezet?

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven