Bart zit met zijn handen in het haar. Hij is ’s ochtends thuisgekomen van een nachtdienst bij de Politie Amsterdam en treft op tafel een brief van zijn vrouw Netty: ze wil scheiden. Netty heeft met een aantal koffers de gezinswoning al verlaten en heeft Bart achtergelaten met hun bijna vierjarige zoontje Leon. Hoe moet dat nu? Netty deed eigenlijk alles in het huishouden en zorgt naast haar parttimebaan voor Leon. De rest van de gezinstaken wordt niet door Bart opgevangen, maar door zijn moeder Caroline. Bart heeft zich (deels om het steeds slechter lopende huwelijk te ontvluchten) volledig op zijn werk gestort bij het team zware criminaliteit.
+ echte pageturner
– af en toe juridisch onjuist
Vanuit het vertelperspectief van Netty krijgen we vervolgens mee dat zij al lange tijd ongelukkig is in haar huwelijk. Ze voelt zich eenzaam en opgesloten in een liefdeloos geworden huwelijk. Ook worstelt ze al geruime tijd met hevige stemmingswisselingen en haar medicatie lijkt niet goed te werken. Vooral de psychische gemoedstoestand van Netty weet Dittrich zeer treffend te verwerken in haar vertelperspectief: haar emoties gaan alle kanten op (op het paranoïde af) en Netty observeert zichzelf en haar omgeving onophoudelijk (maar vertekend).
Als Netty na een week nog niets van zich heeft laten horen en ze ook niet op haar werk verschijnt, gaan bij Bart de alarmbellen af. Hij doet aangifte van vermissing. Vervolgens maken wij kennis met (de voor Dittrich-lezers bekende) agente Maya Oliphant. Hoewel de kaft van het boek vermeldt ‘een moeder verdwijnt, een zoon zoekt’, is het eigenlijk vooral Maya die zoekt. Zij kan zich, anders dan de andere personages, niet voorstellen dat Netty haar zoontje Leon heeft achtergelaten voor een nieuw en spannender leven. Zij vreest het ergste: is Netty weggelopen of is ze eigenlijk vermist of al dood? Helaas loopt het onderzoek van Maya, ondanks haar inzet, dood en wordt de zaak een cold case. Tot Leon, inmiddels twintiger, een lugubere ontdekking doet waardoor het onderzoek naar de verdwijning van zijn moeder weer wordt gestart en zelfs leidt tot de arrestatie van een verdachte.
Consultatiebijstand
Dittrich heeft met ‘Het laatste woord’ een echte pageturner geschreven. De verschillende vertelperspectieven en de sprong in de tijd houden de lezer geboeid en geven voldoende aanwijzingen om eigen theorieën te formuleren over de verdwijning van Netty. Dittrich weet ook alle thema’s die zijn carrière kenmerken te verwerken in het boek: het opheffen van de verjaringstermijn en het spreekrecht voor slachtoffers komen voorbij. Het boek heeft daarmee ook een juridisch tintje, waardoor een leek nieuwe kennis kan opdoen over het verloop van een politieonderzoek en het Nederlandse strafproces. Helaas trekt Dittrich deze informerende kant van het boek niet consequent door. Als strafrechtadvocaat was het af en toe tenenkrommend. Als bijvoorbeeld op enig moment een verdachte wordt aangehouden mag hij wel zijn voorkeursadvocaat opgeven, maar van consultatiebijstand had agente Maya kennelijk (in 2020!) nog nooit gehoord. Daardoor geeft Dittrich op momenten helaas ook een verkeerd beeld over de strafrechtpraktijk, terwijl hij als oud-collega heus wel weet hoe het eraan toe gaat.
Tosca Urbanus is strafrechtadvocaat bij Jebbink Soeteman Advocaten in Amsterdam.
