‘Schetsjes uit de rechtbank’ is een bundeling van stukken die eerder op de interne rechtbanksite verschenen. Hoe bent u aan het schrijven geraakt?
“Het schrijven van begrijpelijke uitspraken was al mijn missie. Een uitspraak waarin een verhaal zich ontvouwt en die makkelijk leest. Van het een kwam het ander. Ik hou van taal en observeren. Zo ging ik de verschillende sferen uit de zittingszaal optekenen en werkte dat uit. Niet op een zaak toegespitst, maar met een twist. Toen corona uitbrak schreef ik over het reilen en zeilen op de rechtbank. Ik kreeg de smaak te pakken.”
U beschrijft de gedachten en emoties van verdachten/partijen naar aanleiding van hun rechtszaak. Hoe kwam u op het idee om deze invalshoek te kiezen?
“Schrijven vanuit de invalshoek van een rechter is lastig. Ik wil geen meningen verkondigen. Het gaat in mijn schetsjes niet om een juridisch oordeel, maar om de mens achter de zaak. Je ziet tussen de feiten, regels en belangen op zitting ook emoties die nauwelijks aan bod komen. Mensen zijn bijvoorbeeld boos, verontwaardigd, teleurgesteld.”
De stukken gaan vooral over zaken zoals een fout geparkeerde fiets, een bijstandsmoeder met hennepplanten in huis die haar in staat stellen de huur te betalen, rijden onder invloed van lachgas. Waarom koos u juist dit soort zaken uit?
“Deze zaken zijn uit het leven gegrepen. Voorstelbaar voor iedereen, ook al hoef je het niet zelf meegemaakt te hebben. In die zaken komt de mens ook het best in beeld. Het zijn sfeerschetsen met een knipoog. Ik wil de samenleving graag dichter bij de rechtspraak brengen en de rechtspraak dichter bij de samenleving.”
Nadat de coronapandemie losbarstte bent u ook gaan schrijven over het werk op de rechtbank. Over ‘thuiswerkers’ en ‘paleiswerkers’, het coronaproof maken van de rechtbank, Skypezittingen, de Jerusalema Challenge. Miste u de rechtbank zo dat u dacht: ik ga erover schrijven?
“Toen corona uitbrak moest ik juist op de rechtbank zijn omdat ik een van de voorlopige voorzieningenrechters bij bestuursrecht was. Ik had dienst in spoedzaken waarin snel een uitspraak nodig was. Veel collega’s werkten vanuit huis en ik liep door een verlaten gebouw. Maar er bleek van alles te gebeuren. De griffie leek net een crisiscentrum waar op anderhalve meter hard werd gewerkt. Printers ratelden, de koffieautomaat pruttelde en ik zag bedrijvigheid. De rechtbank was dan wel gesloten, maar de Rechtspraak draaide door. Dat inspireerde mij.”
Krijgt u veel reacties op uw schetsjes?
“Ja, collega’s zeggen: ik lees ze met plezier. Het is herkenbaar. De illustraties zijn daarbij grappig. Of het nu collega’s van de facilitaire dienst, de griffie, de bodes, gerechtsjuristen of de rechters zijn. Ik word aangesproken in de lift, op de gang en op straat. Mensen buiten de Rechtspraak vinden de schetsjes interessant en het taalgebruik leuk. Carmiggelt-achtig.”
Wie of wat is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
“In eerste instantie het leven zelf. Bijzondere ontmoetingen. Mensen met hun verhalen. Verder inspireren boeken, bladen, films, theater, muziek me. Alles waar beweging in zit. En natuurlijk nieuwsgierigheid, interesse en verbeeldingskracht.”
Wat staat er bovenaan uw bucketlist?
“Optreden op Lowlands. Laatst was de rechtbank Gelderland bij Zwarte Cross met een pop-up rechtszitting. Wat zou het leuk zijn als rechters volgend jaar ook op Lowlands staan. En heel stiekem denk ik aan het Boekenbal; in gedachten trek ik dan een feesttoga aan met een rozerood befje en vier de eerste keer op de dansvloer.”
Welk boek las u het laatst?
“Buitenleven van Nina Polak. Er is een nieuwe generatie schrijvers die ik graag lees. Het gaat vaak over het leven in deze tijden, hoe de personages zich daartoe verhouden. Net heb ik Elk boek is een gevaar van Andreas Burnier aangeschaft. Ronit Palache heeft een bloemlezing samengesteld van teksten van deze bijzondere vrouw, die naast schrijfster ook hoogleraar criminologie was. Ik hou van boeken met een autobiografische inslag.”
Stel: u belandde in een gevangeniscel. Met welke beroemdheid zou u die willen delen?
“Met Simone de Beauvoir. Ik zou graag met haar willen praten over haar levenswandel. Ik heb haar memoires, dagboeken en briefwisselingen gelezen. Een boeiende vrouw die schreef in cafés, filosofeerde met Jean Paul Sartre, Albert Camus en verkeerde met andere kunstenaars, wetenschappers en passanten in Parijs.”
‘Schetsjes uit de rechtbank’ is uitgegeven in eigen beheer en is verkrijgbaar bij De Vries Van Stockum en Douwes in Den Haag.
Benieuwd naar de studententijd van Yolanda Bosman? Kijk hier!
