Advocaat Jérôme de Jong van Lier had de afgelopen jaren als privépersoon in twee zaken met het Openbaar Ministerie te maken. In de eerste zaak kreeg hij een boete opgelegd (137 euro) omdat voor zijn auto, die hij uit Duitsland had geïmporteerd, geen geldig keuringsbewijs zou zijn afgegeven. De kantonrechter oordeelde dat het beroep dat de advocaat tegen het OM instelde gegrond is. De officier van justitie werd veroordeeld tot vergoeding van proceskosten (de rechtshulp aan de advocaat): 744 euro. Dat bedrag wilde de advocaat op zijn rekening ontvangen, het OM wilde het bedrag alleen storten op de rekening van de gemachtigde, maar heeft die bankgegevens niet.
Beslaglegging
Nu de advocaat zijn geld niet kreeg, schakelde hij een deurwaarder in. Die moet executoriaal beslag leggen op roerende goederen onder de Staat. De advocaat instrueert de deurwaarder beslag te leggen op een schilderij in het gerechtsgebouw van de rechtbank Overijssel (Almelo). Over dat schilderij, waarop ‘heren in pak’ staan, zegt de advocaat dat deze ‘het rapalje van het OM’ voorstellen. Het leggen van beslag lukt niet. In een e-mail aan de coördinator Algemene Juridische Zaken bij het parket schrijft de advocaat dat ‘het OM zich als een hufterige autoritaire organisatie opstelt’.
Door en door verrot
In de andere zaak kreeg de advocaat twee jaar geleden een boete (95 euro) omdat hij tijdens het rijden een mobiele telefoon in de hand had. Hij betaalde niet, er komt een dwangbevel (400 euro). Voor de rechtbank vertelt hij over ‘de innige band tussen zittende magistratuur en staande magistratuur’. “Ik heb het OM leren kennen als een in zichzelf gekeerde organisatie, die eigenlijk nog slechts nastreeft het eigen gelijk te halen en daartoe geen enkel middel onbenut laat. In een dikke twintig jaar advocatuur heb ik zelf nog bijna nooit meegemaakt dat politie of OM afspraken nakwamen. Hun organisaties zijn door en door verrot; ze hebben geen idee van de reden dat ze bestaan.”
Neuken met de stagiaire
Ook de minister van Justitie en Veiligheid krijgt een sneer. “Die figuur is zelf één groot integriteitsprobleem. Bij sommige advocaten had ‘een Grapperhausje doen’ al de betekenis van ‘neuken met de stagiaire’, voordat het deze zomer een nieuwe betekenis kreeg. Nog niet zo lang geleden hebben we het rapport van de commissie Fokkens gehad, over de integriteit van het OM. Het ging over de zaak van een PG, die het deed met een Hoofd OvJ van het functioneel parket. Volgens het rapport bestaan er ‘OM-brede cultuurproblemen in de omgang met integriteitsissues’.”
Onnodig grievend
En hij gaat maar door in zijn pleitnota: de zittende magistratuur raakt geïnfecteerd door het virus dat OM heet. Hij heeft het over fraudes, gelieg en gekonkel, hufterige praktijken, het OM als grootste criminele organisatie van Nederland. “Onnodig grievend”, oordeelt de deken, en “disrespect voor de rechterlijke autoriteiten (zittend en staand)”. “Dit is ongepast en schaadt het vertrouwen in de advocatuur.” De raad van discipline concludeerde een jaar geleden al dat de advocaat heeft gehandeld in strijd met wat een behoorlijk advocaat betaamt. Hij kreeg een voorwaardelijke schorsing van twee weken opgelegd, met een proeftijd van een periode van twee jaar.
Vrijheid van meningsuiting
Daartegen ging de advocaat in hoger beroep: de beslaglegging is een privékwestie en heeft niets te maken met zijn praktijkuitoefening als advocaat. Ook stelt hij dat de vrijheid van meningsuiting van een advocaat als privépersoon geen tuchtrechtelijke beperkingen kent: de tuchtrechter kan geen maatregel opleggen vanwege ongewenste privé-uitingen. Opgeteld: er is geen sprake van privéhandelen dat strijdig is met hetgeen een behoorlijk advocaat betaamt.
Reuring
Het hof van discipline ziet dat toch anders. De advocaat had met de beslaglegging en zijn uitspraken vooral het doel om reuring te veroorzaken, om zo de aandacht te vestigen op zijn geschil met het Openbaar Ministerie. Die gedragingen spelen zich niet louter af in de privésfeer van de advocaat: hij heeft er steeds voor gekozen zich als advocaat te presenteren of wel een verband te leggen met zijn hoedanigheid van advocaat.
Waardigheid
De vrijheid van meningsuiting brengt voor advocaten mee dat hun optreden in het openbaar discreet, eerlijk en waardig dient te zijn. Hij moet zich afkeurend kunnen uitlaten over vermeende misstanden binnen de rechtsbedeling – begrensd door de betamelijkheid. “Voor zover dat een beperking oplevert van de uitingsvrijheid van verweerder, is deze beperking bij de wet voorzien en betreft deze een legitiem doel, te weten het beschermen van de waardigheid en integriteit van de beroepsgroep van advocaten”, aldus het hof. Die waardigheid ontbrak het de advocaat door het OM als ‘horken’ te benoemen, en te spreken van ‘door en door verrot’ en ‘een criminele organisatie’ – en alle andere aantijgingen. Het hof neemt het de advocaat ook kwalijk dat hij dit actief via dagblad Tubantia naar buiten heeft gebracht.
Voorwaardelijke schorsing
Hij krijgt dezelfde maatregel opgelegd: een geheel voorwaardelijke schorsing voor twee weken met een proeftijd van twee jaar. Ook mag hij de kosten van de advocatenorde in deze procedure betalen (1.000 euro) en de kosten van de Staat (ook 1.000 euro).
‘Neemt ze serieus’
De Jong van Lier is advocaat bij Damsté Advocaten. Op zijn persoonlijke pagina op de site van zijn kantoor geeft hij op de vraag ‘Wat maakt volgens jou een goede advocaat?’ als antwoord: “Een goede advocaat begrijpt waar het alle betrokken partijen om te doen is, en hij neemt ze allemaal serieus.”
