De oproep komt van familierechtadvocaat en mediator Jolande ter Avest (Avest Advocaten) die zich na een zitting over een ondertoezichtstelling via een bericht op LinkedIn tot de rechter richt, waarop zij al snel veel bijval kreeg.
Beslissingenfabriek
Ter Avest beklaagt zich in haar bericht over de ongeduldige en bitse opstelling van de rechter, die daarmee het vertrouwen in haar als advocaat ondermijnt. Daardoor kan zij ook ná de zitting minder effectief haar werk doen, aldus Ter Avest, die benadrukt “niets dan respect” te hebben voor de toga van de rechter maar vindt dat zij en vooral haar cliënten net zoveel respect verdienen. “Hoe belangrijk uw beslissingen ook zijn, wat partijen na uw beslissing zelf gaan doen is soms veel belangrijker. Dus heb alstublieft wat geduld, u beseft soms niet wat er verder nog speelt.”
Volgens Ter Avest wordt de rechtbank steeds meer een “beslissingenfabriek” waar minder tijd lijkt te zijn voor zaken, waardoor er ook minder tijd is om partijen te horen.
Jarenlange nawerking
Meerdere advocaten laten daarop weten de beschreven situatie te herkennen. Dat het belang van “gezien en gehoord worden” niet moet worden onderschat vindt bijvoorbeeld ook advocaat en mediator Willem van der Voet (Vuurens en Lagerweij Advocaten). Soms kan dat het verschil maken tussen wel of geen hoger beroep en juist door de “kleine menselijke touch” kan het toch al overbelaste justitieel apparaat worden ontlast, aldus Van der Voet. Een financieel jurist stelt eveneens dat een rechtszaak van een half uur of een uur voor partijen soms nog jaren kan nawerken.
Niet tegenovergesteld
Ook een enkele rechter mengt zich in de discussie. Waar de één vol lof is over de oproep en het belang van het recht op een mondelinge behandeling onderstreept, reageert een politierechter uit Limburg op een andere manier: “Als het pleidooi enkel bedoeld is voor de cliënt schiet het ook wel zijn doel voorbij. Kort en empathisch zijn niet noodzakelijk tegengesteld.”
Ketenintervisie
Meerdere oplossingen worden voorgesteld. Zo pleit een advocaat ervoor dat advocaten en officieren van justitie rechters jaarlijks mogen beoordelen: wanneer ze het erover eens zijn dat een rechter niet goed functioneert, moet dat gevolgen hebben. Ter Avest vindt dit geen goed idee, onder meer omdat rechters rekening kunnen gaan houden met zo’n beoordeling en daar is geen van de procesdeelnemers bij gebaat, stelt zij. Ook het vaker wraken van rechters lost volgens haar niets op.
Wel pleit ze voor ‘ketenintervisie’: zaken uitlichten waar het ‘schuurde’ en die met elkaar evalueren. Maar volgens een beleidsmedewerker huiselijk geweld is dat onvoldoende en is verplichte en diepgaande scholing over huiselijk geweld en kindermishandeling nodig voor rechters, OM en advocatuur.
Juridische missers
Verschillende advocaten constateren net als Ter Avest, die eerder als rechterlijke ambtenaar in opleiding werkzaam was en als advocaat minstens drie keer per week in de rechtszaal stelt te zijn, dat de rechterlijke macht in het algemeen goed functioneert en dat de meeste rechters met aandacht luisteren. Wel wordt vaak te zwaar geleund op onderzoek en rapportages waarin te weinig aandacht is voor waarheidsvinding, constateert advocaat en mediator Wendie Zwart-Peters (Zwart-Peters Familierecht), wat ook anderen onderschrijven. Daardoor wordt volgens haar veel ten onrechte afgedaan als “scheidingsgerelateerde problematiek”, waardoor echte problemen onzichtbaar blijven. “Dat leidt niet zelden tot juridische missers.”
Zelf klem
Een andere juridische specialist wijst erop dat ook een rechter die als ouder in een moeilijke scheiding is geraakt zelf in de knel kan komen door ‘het systeem’ en de Rechtspraak. Daarbij verwijst zij naar het interview met senior rechter Nathalie van Waterschoot van de rechtbank Amsterdam, dat begin mei in Mr. is gepubliceerd.
De oproep van Ter Avest en de discussie die daarop volgde lees je hier.
