Wanneer een ambtenaar zijn baan verliest, moet de overheid zijn dure werkloosheidsuitkering betalen. Daarom bezorgt de overheid zo’n ambtenaar liever meteen een nieuwe baan, en wel volgens het Van Werk naar Werk Beleid. Dat beleid stond centraal op de voorjaarsbijeenkomst van de Vereniging Ambtenaar en Recht, afgelopen donderdag 14 april in het strakke vergadercentrum Regardz la Vie in Utrecht. Zo’n honderdvijftig advocaten, vakbondsmedewerkers, ambtenaren en human resourcers bogen zich over de sterktes, zwakheden en psychologische aspecten van – hip afgekort – VWNW.
Slaan en opstaan
Verenigingsvoorzitter Monique de Witte-van den Haak (advocaat bij Pels Rijcken) legde in haar openingswoord de vinger op de gevoelige plaats: “Het VWNW-beleid geldt per definitie voor mensen van wie de functie wordt opgeheven.” Dat zijn mensen die te horen krijgen dat ze ‘overtollig’ of ‘boventallig’ zijn geworden, oudere mensen die lastig inzetbaar zijn op de arbeidsmarkt, te meer omdat de functie die zij bekleedden zo’n beetje overal tegelijkertijd wordt opgeheven. “Je deelt eigenlijk een klap uit aan iemand,” sprak De Witte-van den Haak, “Je slaat hem op de grond en vraagt hem om direct weer op te staan.” Aan de bak met solliciteren!
VWNW werkt nog niet helemaal…
Mark Schoonhoven, advocaat bij Capra, trad op als kritische keynote speaker. Hij vindt dat een werkelijke prikkel om te gaan solliciteren ontbreekt, omdat na het mislukt VWNW-traject alsnog een riante WW wacht. “Een nieuwe baan vinden is slechts een inspanningsverplichting.” Bij de gemeenten krijg je er twee jaar voor, bij de waterschappen vijf jaar en bij het Rijk… “moet je heel goed kunnen rekenen…” maar het kan oplopen tot véél tijd, volgens Schoonhoven. Achterin de zaal klonk besmuikt gegiechel.
Ambtenarenrechtelijke verschillen tussen de verschillende overheden belemmeren de mobiliteit van de ambtenaren tussen die overheden onderling. Schoonhoven pleitte in dit verband dan ook voor een nationale kaderwet, of in elk geval voor regionaal georganiseerde arbeidsvoorwaarden, die dan hetzelfde zou zijn voor waterschappen, provincies en gemeenten en dus het switchen tussen een van die werkgevers makkelijker zou maken. Regionaal, want: “Allerlei studies leren dat mensen graag in de eigen regio blijven.” Verder hekelde Schoonhoven het feit dat er bij het Rijk en de waterschappen geen reorganisatieontslag mogelijk is. “Een wassen neus,” merkte hij op, “want ontslag op ándere gronden blijft natuurlijk mogelijk – bijvoorbeeld dat iemand niet genoeg meewerkt aan het vinden van een nieuwe baan.”
Meer regie zou stimulerend werken
De zaal dutte wat in tijdens de voordracht van hoogleraar arbeidsmarktbeleid Jaap de Koning (Erasmus Universiteit), die met zijn onderzoeksgroep SEOR een rapport over de werking van het VWNW-beleid bij het rijk schreef. Het bevatte conclusies als: goed begeleid solliciteren helpt bij het bemachtigen van een nieuwe baan. Enfin, dat kunt u allemaal nalezen. Echt interessant waren De Konings aanbevelingen, zoals dat ambtenaren meer regie zouden moeten krijgen over hun begeleidingstraject op zoek naar een nieuwe baan.
Stof voor een proefschrift
Aanwezigen leefden weer op tijdens diverse workshops, waar zij zich bijvoorbeeld moesten verplaatsen in een alleenstaande, 55-jarige mevrouw zonder enkele opleiding, die al 30 jaar hand- en spandiensten verleent bij de ambtenarij maar wordt wegbezuinigd. Andere highlights van de dag: aftredend penningmeester Jan-Willem Sentrop werd feestelijk benoemd tot erelid van de vereniging Ambtenaar en Recht. En een kantoorgenoot van Schoonhoven, Sjoerd Richters, werd meerdere malen aangehaald omdat hij momenteel een proefschrift schrijft over VWNW. Al met al werd wel duidelijk: er is nog werk aan de winkel met dat VWNW.
