Hoe denken politieke partijen over juridische onderwerpen? In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart peilt de rubriek Stem Recht de stemming over vier onderwerpen op het gebied van justitiepolitiek. Vandaag voelen we het CDA aan de tand. Kamerlid en voormalig gevangenisdirecteur Madeleine van Toorenburg geeft de antwoorden.
Is het een goed idee om het Ministerie van Veiligheid en Justitie op te splitsen?
Nee, dat zou louter van symbolische betekenis zijn. Een aantoonbaar voordeel van de samenvoeging is namelijk dat de inzet van de politie, in tegenstelling tot het verleden, alleen onder verantwoordelijkheid van de minister van V&J valt.
Voorheen vochten de verschillende ‘koninkrijkjes’ (het ministerie van BZK enerzijds en Justitie anderzijds) om de inzet van de politie en recherchecapaciteit.
De lijnen zijn nu korter en efficiënter, zo wijst de praktijk op het ministerie uit.
Het grootste probleem van ministerie van V&J is echter dat het de afgelopen vier jaar onder toeziend oog van de minister-president is geleid als een VVD-partijkantoor.
De partijbelangen van de VVD-bewindspersonen gingen boven rechtsstatelijke afwegingen in tal van dossiers.
De Rechtspraak wil 50 miljoen euro extra om de kwaliteit op peil te houden. Moet dat geld beschikbaar komen?
Het CDA kiest in het verkiezingsprogramma voor een goede spreiding en toegankelijkheid van rechtbanken door heel het land. Daarom zijn nieuwe sluitingen niet aan de orde en houden de huidige rechtbanken hun takenpakket.
Het CDA is van harte bereid om voor het borgen van deze spreiding de portemonnee te trekken. Het betekent niet dat álle wensen de volgende kabinetsperiode zomaar gerealiseerd kunnen worden. Want niet alleen de Rechtspraak moet versterkt worden maar ook moet worden geïnvesteerd in de politie, het Openbaar Ministerie en andere veiligheidsdiensten.
De vernieuwing, verbetering en digitaliseringsplannen- en wensen van de Raad voor de Rechtspraak zullen dan ook met een open blik, maar wel kritisch getoetst worden. Want situaties als met KEI, dat vijf keer zo duur uitviel als begroot, moeten vermeden worden.
Het Openbaar Ministerie heeft moeite om de georganiseerde criminaliteit te bestrijden. Wat is de oplossing?
Het CDA heeft zich de afgelopen jaren fel verzet tegen de bezuinigingen van het kabinet op de rechtsstaat. Deze maatregelen waren ondoordacht, kortzichtig en onverantwoord. De rek bij politie, het Openbaar Ministerie, de rechterlijke macht en de inlichtingendiensten is eruit. Het CDA zal daarom investeren in extra man- en slagkracht bij het Openbaar Ministerie.
In het zuiden (Noord-Brabant, Limburg) bestaan veel zorgen over de ondermijnende en zware criminaliteit. Het gaat niet alleen om drugscriminelen maar ook om motorbendes, schatrijke criminele families en maffialeden die hele buurten en wijken in hun greep hebben. Het CDA heeft daarom een plan opgesteld voor deze regio’s. De maatregelen in dit plan zien onder meer op extra capaciteit, slimmere wetgeving en snellere termijnen voor strafzaken.
Het Openbaar Ministerie heeft zeker ook last gehad van de reorganisatie bij de Nationale Politie. Voor de politie heeft het CDA een actieplan opgesteld met tien concrete maatregelen.
Hoe gaan we verder met de gefinancierde rechtsbijstand? Anders organiseren? Of beknibbelen?
Het is aan de inzet van CDA senator Franken in de Eerste Kamer te danken dat de plannen van voormalig staatssecretaris Teeven om 85 miljoen euro te bezuinigingen op de gefinancierde rechtsbijstand, niet zijn doorgegaan. Ook in de Tweede Kamer is de CDA-fractie kritisch geweest op deze plannen. Dit laat onverlet dat voor de CDA-fractie besparingen op de rechtsbijstand niet onbespreekbaar zijn geweest en in de toekomst ook niet zullen zijn. Er moeten goede prikkels bestaan om niet nodeloos een beroep op overheidsfinanciën te doen.
Het CDA stelt zich op het standpunt dat het recht voor een ieder in Nederland betaalbaar en toegankelijk moet zijn. De Commissie Wolfsen heeft vorig jaar goede voorstellen gedaan waaraan nu verder gewerkt kan worden. Er staan, enkele uitzonderingen daargelaten, over het algemeen verstandige en slimme aanbevelingen in waar het CDA zich achter kan scharen. Kritisch is het CDA wel geweest op de voorgestelde eigen bijdragen, de bezuinigingen op het Juridisch Loket, de zogeheten 900-uur grens voor advocaten en de positie van middeninkomens.
