Hoe denken politieke partijen over juridische onderwerpen? In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart peilt de rubriek Stem Recht de stemming over vier onderwerpen op het gebied van justitiepolitiek. In de laatste aflevering voelen we vandaag D66 aan de tand. Kandidaat-Kamerlid en voormalige officier van justitie Maarten Groothuizen geeft de antwoorden.
Is het een goed idee om het Ministerie van Veiligheid en Justitie op te splitsen?
Ja. De afgelopen jaren hebben we gezien dat zo’n groot ministerie, met zoveel verantwoordelijkheid in één hand bestuurlijk niet verantwoord is. Schandalen volgden elkaar snel op en het ministerie is een financiële chaos. Veiligheid is te veel voorop komen te staan. Justitie, de wet, de rechtsstatelijke beginselen horen leidend te zijn, maar dit kabinet is dat uit het oog verloren. Daarnaast is er te veel bezuinigd waardoor de politie, het Openbaar Ministerie, de rechtspraak, het NFI, de reclassering en de Koninklijke Marechaussee op hun tandvlees lopen. Daarom pleit D66 ervoor om de bestuurlijke balans en de werkbaarheid weer terug te brengen. Dit betekent de politie en openbare orde weer onderbrengen bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Daarmee komt er meer evenwicht in de bestuurlijke verhoudingen.
De Rechtspraak wil 50 miljoen euro extra om de kwaliteit op peil te houden. Moet dat geld beschikbaar komen?
De kwaliteit van de rechtspraak is cruciaal. Daar staat of valt het vertrouwen in onze rechtsstaat mee. Door de forse bezuinigingen van de afgelopen jaren die samengingen met grote organisatorische veranderingen zoals de digitalisering van de rechtspraak, kwam er veel druk te staan op rechters.
Het is steeds lastiger geworden voor een rechter om zijn kennis en kunde op peil te houden en voldoende tijd aan zaken te besteden. De rechtspraak heeft nu zelf professionele standaarden ingevoerd die voortaan de kwaliteit moeten waarborgen. Dat juicht D66 toe. Vanuit de politiek hebben we de plicht om daar voldoende middelen voor vrij te maken, aangezien het recht niet gratis is maar wel te allen tijde voor iedereen beschikbaar moet zijn.
Het Openbaar Ministerie heeft moeite om de georganiseerde criminaliteit te bestrijden. Wat is de oplossing?
De bestrijding van georganiseerde criminaliteit vraagt veel inzet en een lange adem. De politie en het Openbaar Ministerie lopen achter de feiten aan als er onvoldoende wordt geïnvesteerd in een bekwame recherche en goede opsporingsmethodes. De komende jaren moet er meer aandacht zijn voor oplossingen om de georganiseerde misdaad beter in de smiezen te krijgen. Na hard getouwtrek door D66 en andere oppositiepartijen is er uiteindelijk ook meer geld vrijgekomen voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit. Maar het is niet alleen een kwestie van geld, het is ook een kwestie van prioriteiten stellen en slimme manieren van rechercheren. Als het aan D66 ligt zal daar de komende jaren veel meer aandacht voor zijn.
Hoe gaan we verder met de gefinancierde rechtsbijstand? Anders organiseren? Of beknibbelen?
D66 vindt het vooral belangrijk dat laagdrempelige toegang tot de rechter behouden blijft voor iedereen. Zo wil D66 dat het Juridisch Loket behouden blijft, zodat mensen daar terecht kunnen voor advies. Naast de rechter zijn er ook geschillencommissies die een belangrijk alternatief zijn voor een rechtsgang. Het kabinet bezuinigt daar ook op en dit alternatief dreigt weg te vallen. Juist geschillencommissies hebben een toegevoegde waarde voor de toegang tot het recht. Verder wil D66 dat ook de kwaliteit van de rechtsbijstand bewaakt wordt. Daar moet beter toezicht op komen. Ook moet er een vrije advocatenkeuze zijn en een behoud van specialismen zoals strafrecht of asiel. Door de doorgevoerde bezuinigingen op de vergoeding van advocaten staat dit nu onder druk.
