De advocaat als regisseur van de zitting

Delen:

In een boeiend interview in Vrij Nederland maakt Gerard Spong opmerkingen over de rolverdeling ter (straf)terechtzitting die wel enig commentaar kunnen gebruiken. Dit betreft in feite maar een klein deel van dit interview waarin hij het ook over een veelheid aan andere onderwerpen heeft.

Spong verklaart zich indertijd vrolijk te hebben gemaakt toen een rechter-commissaris tijdens de uitvoering van een rechtshulpverzoek in Paramaribo verzuimde hem als advocaat voor een getuigenverhoor op te roepen. “Wat daar gebeurde was zo tegen alle procesregels in, dat ik alleen al daardoor deze zaak kon winnen. Toen ik hoorde dat ze al bezig was (met dat verhoor), nam ik daarom maar een duik in het zwembad. Ik verkneukelde mij wel over de afloop van de zaak, dat mag duidelijk zijn”.

Spong vindt niet dat hij ook bij die rechter-commissaris aan de bel had kunnen trekken. En ook niet dat hij zich buiten de rechtsorde had geplaatst omdat hij zich vrolijk had gemaakt over een fout. “Ik vond en vind dat dat mag. Als verdediging mag je gebruikmaken van zo’n fout. Dat is geen uitlokking of misbruik maken van de situatie. Een officier van justitie en een rechter-commissaris zijn zelf verantwoordelijk voor hun daden en dus ook voor hun eigen falen.”, aldus Spong. En ik ben dat met hem eens.

Maar even verder geeft hij aan ook van het uitlokken van “fouten” niet vies te zijn.”Een handige strategie is soms het oproepen van veel getuigen door de verdediging. Neem de zaak Wilders of Holleeder. Ik roep soms zelfs dertig, veertig getuigen op. Je speculeert er wel eens op dat de rechter de helft maar zal toestaan. De kans dat de vervolging van het OM uiteindelijk zal mislukken neemt toe naarmate een rechter meer getuigen afwijst.”

Wanneer dit “speculeren op “ het hoofdmotief van het voorstellen van getuigen zou zijn dan lijkt mij dat oneigenlijk. Het recht getuigen op te roepen is in het leven geroepen ten behoeve van de waarheidsvinding door de rechter en niet om door advocaten valluiken voor de rechter te doen leggen. Vandaar ook dat het de rechter is en niet de advocaat die over het daadwerkelijk oproepen van door de advocaat voorgestelde getuigen beslist.

Maar tegelijkertijd gispt Spong ( al in een volgende alinea) nu juist dat de rechter überhaupt een beslissing mag nemen over het horen van getuigen. “ Willen wij als verdediging twintig getuigen oproepen, krijgen we krenterige kruideniersachtige neuzelvragen naar ons hoofd. Rechter en officier van justitie spelen dan ineens advocaatje door zich af te vragen wat wel en niet in het belang van de verdediging zou kunnen zijn. Dat maken we potverdomme zelf wel uit.”

“Naar mijn inzicht moeten er zoveel mogelijk getuigen en deskundigen worden toegelaten in elk strafproces waar grote belangen op het spel staan.” Deze uitspraak zullen we wel niet helemaal letterlijk moeten nemen. Want wat betekent “zoveel mogelijk” en wanneer staan er “grote belangen op het spel ”?

En wie zou dan moeten uitmaken of daarvan sprake is? Volgens Spong niet de rechter, zo mogen we aannemen, want: “Dat maken we potverdomme zelf wel uit.”

Ook als dat het oproepen van een ongelimiteerd aantal getuigen in de meest onbenullige zaak zou betekenen? Met alle aanhoudingen, alle vermorste zittingstijd als gevolg? Zou dat tot de mogelijkheden van de advocaat in strafzaken moeten horen?

Er zit – zacht gezegd – een spanning tussen de rol van advocaat als medeverantwoordelijke voor een redelijk verloop van de strafprocedure enerzijds en zijn rol als belangenbehartiger van de verdachte anderzijds. Het is zonneklaar dat geen samenleving het zich kan veroorloven die twee rollen te laten versmelten. Als de advocaat puur belangenbehartiger is van de verdachte, geef hem dan geen medeverantwoordelijkheid voor het verloop van de zitting. Als hij medeverantwoordelijk zou zijn voor het verloop van de zitting,dan zou dat zijn positie van belangenbehartiger van de verdachte schaden.

Laten we de traditionele rolverdeling respecteren.

Laat de rechter de procedurele beslissingen blijven nemen.

En laat de pleiter pleiten.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Ook interessant:

Scroll naar boven