De anderhalvemeterrechtspraak komt eraan

Delen:

Raad voor de rechtspraak
Raad voor de rechtspraak (foto: Roderick Reinalda)

De Rechtspraak handelde vorig jaar 1,54 miljoen zaken af. Dat zijn er ongeveer twintigduizend meer dan in 2018, zo blijkt uit het jaarverslag over 2019, waarin ook aandacht is voor de gevolgen van de coronacrisis voor de organisatie. “De rechtsstaat kan niet op pauze”, aldus voorzitter van de Raad voor de rechtspraak Henk Naves. “We zetten alles op alles om zoveel mogelijk van de 1,5 miljoen rechtszaken per jaar door te laten gaan.”

In bijna driekwart van de in 2019 aangebrachte zaken ging het om civielrechtelijke handelsgeschillen en familierechtelijke zaken. Twintig procent betrof strafzaken, en bij de overige zeven procent ging het om bestuurs- en vreemdelingenrecht en belastingzaken. 

Meer zaken

Het aantal familierechtelijke procedures nam licht toe, met vier procent, net als het aantal bij de rechtbanken aangebrachte strafzaken (3 procent). Het aantal vreemdelingenrechtzaken steeg fors, met 23 procent. Het aantal zaken bij de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het bedrijfsleven nam daarentegen af met 22 procent. Het aantal hoger beroepszaken bij de gerechtshoven bleef met 51.150 zaken ongeveer gelijk aan het aantal in 2018. Het aantal belastingzaken nam wel flink toe, met dertig procent.

Veel meer klachten

Verder werden er 692 wrakingsverzoeken ingediend: 559 bij de rechtbanken en 112 bij de hoven. De CRvB kreeg te maken met twintig wrakingsverzoeken, bij het CBb werd één wrakingsverzoek ingediend. Zeventien ervan zijn gehonoreerd. 

Het aantal klachten dat bij de Rechtspraak werd ingediend steeg vorig jaar opvallend: 2.616 ten opzichte van 118 in het jaar ervoor. Dit zijn klachten over een gedraging van een rechter, raadsheer of medewerker, of over de bedrijfsvoering van een gerecht. In bijna dertig procent werd geklaagd over de rechterlijke beslissing. 

Doorlooptijden

In het jaarverslag is er, soms toegelicht in een video, aandacht voor verschillende ontwikkelingen en initiatieven die vorig jaar plaatsvonden, en ook voor de rol van de rechter bij politiek gevoelige zaken.

Daarnaast is er aandacht voor de nieuwe standaarden voor doorlooptijden die in 2019 zijn ontwikkeld. Het behalen van de vastgestelde normen heeft prioriteit, aldus de Rechtspraak. Waar de gemiddelde duur van rechtszaken bij de rechtbanken in de afgelopen vijf jaar is afgenomen met zeven procent, namen de doorlooptijden bij de gerechtshoven toe met acht procent. Daarbij zijn er grote verschillen tussen gerechten en afdelingen binnen gerechten. Zo nam de duur van overtredingszaken bij kanton sterk af, maar groeide de doorlooptijden bij de rechtbanken voor het afwikkelen van faillissementen en in zaken over omgang en gezag. Ook de gemiddelde duur van rechtszaken bij de CRvB nam in 2019 toe.

Continuïteit

In een toelichting op het jaarverslag gaat RvdR-voorzitter Henk Naves in op de onherroepelijke gevolgen die de coronacrisis ook voor de Rechtspraak heeft, zoals de beperkte toegankelijkheid van de gerechtsgebouwen. “Dat doet een organisatie met openbaarheid als kernwaarde pijn, maar het moet nu even zo. Maar het betekent niet dat er geen recht wordt gesproken. Verre van dat. De rechtsstaat kan niet op pauze. We zetten alles op alles om zoveel mogelijk van de 1,5 miljoen rechtszaken per jaar door te laten gaan. Met fysieke zittingen als het echt niet anders kan, maar vooral schriftelijk en met digitale hulpmiddelen als telehoren en Skype.” Ook wordt gekeken hoe de gebouwen zo snel mogelijk kunnen worden klaargemaakt voor de anderhalvemetersamenleving.

Naast de gezondheidsrisico’s voor het personeel zijn de belangrijkste risico’s onder meer de negatieve effecten op de doorlooptijd en werkvoorraad, aldus het jaarverslag. “Enerzijds is er een toename van ICT-kosten in verband met televoorzieningen. Anderzijds dalen de kosten door vermindering (woon-)werkverkeer. Het grootste risico op personeelsvlak betreft uitval en onvoldoende back-up. Zoals beschreven in de jaarrekening is er geen materiële onzekerheid over de continuïteit.”

Derk Wiersum

Naves staat ook stil bij de gewelddadige dood van strafrechtadvocaat en plaatsvervangend rechter Derk Wiersum, op 18 september. “Geen virus doet de gewelddadige dood van advocaat en rechter-plaatsvervanger Derk Wiersum op 18 september vorig jaar vergeten. De dood van deze geliefde en gedreven professional is niet alleen voor zijn naasten onvoorstelbaar pijnlijk, het heeft ook de samenleving doen wakker schrikken. Leren omgaan met dreiging is onvermijdelijk geworden. Dat raakt openbare rechtspraak in de kern.”

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven