Goedemorgen Literatuurvrienden!
‘The Stranger at the Palazzo d’Oro‘ bevat een aantal vermakelijke korte verhalen van Paul Theroux, waarin – zoals de achterpagina leert – ‘the underbelly of sexual desire‘ wordt geëxploreerd. In ‘Disheveled Nymphs‘ (‘Slonzige nimfen’) is een belangrijke rol weggelegd voor Leland Wevill, u raadt het al, een advocaat; niet zo maar een advocaat, maar één die zich zelf typeert als ‘I bite people in the neck for a living. That kind.’ Zo’n advocaat wil de verteller wel beter leren kennen. Leland doet niet zo veel ‘lawyering‘ meer. Hij is binnen: ‘I’ve got plenty of money‘. Wat Leland niet heeft, heeft hij niet, omdat hij het eenvoudigweg niet wil hebben. Zijn landgoed op Hawaii (‘I want a house that I never have to leave‘) is zijn heiligdom: ‘a secular shrine, representing his mind and his taste, filled with fetishes and trophies peculiar to his own passions – the house was like an extension of his own body, as his Jaguar was, as was everything he owned – no buffalo heads or zebra skins but many Japanese prints, a rack of samurai swords, and the carved throne – it looked like a spindly, leather-seated chair – of a Chokwe chief.’ Verboden gebied voor eenieder, behalve voor zijn moeder, zijn twee kinderen (die hij nauwelijks ziet) en zijn twee werksters, de jonge moeder Rita en haar knappe dochter Nina (‘who could have been sisters‘).
Als Leland bezoek krijgt, liever niet overigens, beschouwt hij zijn bezoekers (‘other lawyers mostly‘, die hij als pensionada over de vloer krijgt via zijn voormalige kantoorpartners) als examenkandidaten en zijn huis als de test. Een originele Watteau die hij voor een duizelingwekkend bedrag heeft gekocht, een tekening van twee ‘disheveled nymphs‘ , doet hij af als een ‘shoddy reproduction‘, om te kunnen beoordelen wat voor bezoekersvlees hij in de kuip heeft. De meeste bezoekers vielen door de mand en allemaal waren ze afgunstig in de ogen van Leland. Potentiële dieven waren het. Ze wilden alleen wat Leland had.
Hoe anders dan Rita en Nina! Die waren niet testbaar, want zij maakten in het geheel geen onderscheid tussen ‘kunst en kitsch’ . Leland ‘was impressed by the lightness of their touch without their having the least idea of what they were handling.‘ Daarom kent Leland hen nauwelijks. Ze zijn ontestbaar. Luisterend naar hun intieme ‘small talk’ over televisieprogramma’s die hij niet kent, raakt Leland in de ban van Rita en Nina.
Vaak praten zij over gokken in Vegas, waar Leland zich in het geheel niets bij kan voorstellen: ‘they were two of the unluckiest gamblers – just pretty island women, all smiles, easygoing, in old clothes, with none of the obsessive behavior and tasteless outfits he associated with gambles, no superstitious rituals, no strange jackets.’
Als Rita en Nina in huis zijn, verwordt de advocaat ‘who bites people on the neck for a living‘ een onhandige kluns. In tegenstelling tot wat men zou verwachten blijft hij tijdens het schoonmaken thuis: ‘(…) as the cleaners possessed the house, possessed him, the pretty witch, the skinny ballerina, mother and daughter.’ Ook al zien Rita en Nina er in hun ‘baggy sweat suits‘, die zij tijdens het schoonmaken dragen, uit alsof ze net uit bed zijn gestapt, voor Leland zijn het ‘disheveled nymphs‘.
Hij wordt er week van en is in niets meer de ‘powerful man‘ die hij als advocaat was. ‘In almost everything he did he acted from a position of strength – bought weak companies and built them up and sold them, found an inexpensive but ingenious product and represented it for a share of the proceeds, acquired paintings and sculptures years before the artists’ reputations grew and the prices shot up.‘
Als advocaat met een Harvard Law School diploma op zak was Leland ‘his own idea‘ en had hij een fortuin verdiend: ‘the sort of lawyer who owns a portion of every case he represents, not taking risks but studying the client’s odds, and winning big when he won.’
Qua vrouwen is Leland zich op Hawaii welbewust van zijn ‘aging body‘. Als niet-golfer raakt hij in een sociaal isolement. Zo nu en dan bezoekt hij een stripclub, maar daar ontmoet hij slechts evenknieën van zichzelf: ‘men who looked exactly like him – bored, sixtyish, desperate, no friends, just rattling around, more lonely than horny.’
Leland is er ook de man niet naar om op het strand te pretenderen een drukke krantenlezer te zijn en te doen alsof je geen oog hebt voor ‘the loose breasts of girls in bathing suits, the way they pinched and snapped their bikini bottoms.‘
Zo’n man wil Leland niet zijn en zo komt het dat het dat hij zijn zinnen zet op moeder en dochter, Rita en Nina: ‘Wevill lusted for them both, he did not differentiate, they were so similar. Rita and her fine flesh, Nina and het slender solemnity. Both were divorced, Nina had a small child – Rita grandmother! – they worked hard, they were strong, their strength was part of their beauty, their alluring untidiness. They had no idea how lovely they looked or how Wevill desired them, which made it possible for him merely to gape at them while they unselfconsciously cleaned his house.’
Zo fantaseert hij dat Rita en Nina tegen betaling naakt het huis voor hem schoonmaken, maar als advocaat is hij zich er van bewust wat de sanctie zou zijn van het verwezenlijken van die fantasie: ‘He was well versed in sexual harassment settlements, the vindictive juries, the severe punishments, the awarding of costs; he knew how much he would claim were he their lawyer and this fantastic employer their stalker. The knowledge made him circumspect, almost passive. Yet the women were so innocent of his desire he went on watching them mop and dust, the multi-millionaire in his fabulous house reduced to an unsatisfied voyeur.’ Op de vrouw af zijn verlangen naar sex kenbaar maken, dorst Leland niet, laat staan dat Leland de daad bij het woord zou durven te voegen in zijn eigen huis.
Redding lijkt echter nabij als Nina Leland op zekere dag voorhoudt dat zij en Rita volgende maand niet in de gelegenheid zijn om de vloerkleden te mattenkloppen – een activiteit waarop Leland zich verheugt ‘mother and daughter swinging the old beaters, like wire tennis rackets, their clothes flying as they spanked dust from the rug‘ – omdat ze naar ‘Vegas’ gaan. Om te gokken. Een week lang. ‘Play the slots, come back broke. The Vegas package’. ‘And party a little’.
Dat is niet aan dovemansoren gericht. Leland reist af naar Vegas als Rita en Nina daar zijn, maar …. zonder dat Rita en Nina het weten. Nog nooit is hij in Vegas geweest. Hij loopt er verdwaasd en verbaasd rond. In het California Hotel waar Rita en Nina verblijven, laat hij uiteindelijk een boodschap achter voor Rita en Nina: ‘Am in town for some meetings – just thought I’d stop by’. ‘s-Avonds belt Nina.
In de lobby van het California wordt Leland dezelfde avond benaderd door twee donkere dames, in groene jurkjes, op schoenen met stiletto hakken. ‘No baggy clothes here, not disheveled at all. Their hair was perfect, they wore make-up, mascara, red lipstick, nail polish’ Rita en Nina!
Na een copieus diner bij ‘Tony Roma’s. Famous for his ribs’ belandt het drietal in tipsy toestand achter de gokautomaten, waar moeder Rita al snel haar eigen weg gaat en Leland klunzig avances maakt richting Nina: ‘I could use a massage. You wouldn’t be interested?’ Nina moet er hartelijk om lachen, en later weigeren moeder en dochter ook nog een uitnodiging van Leland om een show bij te wonen. Iets waar Leland als succesvol ex-advocaat totaal niet mee uit de voeten kan.
Ten einde raad besluit hij maar vroeger naar huis te vliegen, maar de vroege vluchten zijn volgeboekt, zodat hij pas aan het einde van de dag kan terugvliegen. Rond de middag wordt hij op zijn hotelkamer gebeld door Rita. ‘Gotta talk’.Bij een kop koffie wil Rita een hartig woordje met Leland wisselen. Was Leland misschien een beetje aan het rotzooien met haar dochter? Nee luidt zijn totaal ongeloofwaardige antwoord, waarbij Leland’s verleden als advocaat hem meteen weer parten speelt: ‘Some of the time he was just a civilian but certain words, actionable language, he heard with his attorney ears set his attorney ears in motion’.
Rita geeft Leland er aardig van langs, ‘her drunken alertness made her more intimidating than a trial lawyer, for her pounce and probity were unexpected. She was a deadly combination of gruffness and barely articulate intelligence.’
Nederig biedt Leland zijn excuses aan en krijgt zijn verdiende loon: ‘You don’t mean massage when you say massage’, waarop Rita hem meetroont naar zijn hotelkamer om ‘het’ te doen. ‘You try tell Nina I come here and I cut your balls off.’ Duidelijke taal voor een paar honderd dollar. ‘Done‘, zegt Rita, en ze verlaat Leland’s hotelkamer, ‘slamming the door‘. Géén goed begin voor een ‘uiteindelijk leefden ze lang en gelukkig’, zou je zeggen, maar daar heeft Rita ons – en meer in het bijzonder Leland – mooi tuk. Want die eerste keer is het begin van een discrete liefde. Zes trips naar Vegas volgen, waar Leland en Rita gepassioneerd de liefde bedrijven. Tot Leland sterft op 64-jarige leeftijd. Rita erft een substantieel deel van Leland’s nalatenschap: ‘But she hardly seemed to care about the money, and was more devastated than his ex-wife, who by the way got a lot less.’
‘Done‘,
BANNING N.V
Gino van Roeyen
