70 % van de toekomstige rechters en officieren heeft bij de afgelopen verkiezingen niet op een regeringspartij of op de gedoogpartner gestemd. Dat bleek afgelopen donderdag op het tweejaarlijkse Raio-congres in Den Bosch. Via stemkastjes konden de ongeveer 250 aanwezige rechterlijke ambtenaren in opleiding (raio’s) reageren op allerlei stellingen. De sfeer was de hele dag uitstekend, hoewel de verrassende uitkomsten van het stemmen soms stevige discussies opriepen.
‘Feminisering slecht voor de rechtspraak’
Eveneens 70 % van de aanwezigen was vrouw. De feminisering van de rechterlijke macht is daarmee een feit. Maar is die ook wenselijk? ’s Middags werd een Lagerhuisdebat gehouden tussen enerzijds de ‘gevestigde orde’, bestaande uit tien rechters en officieren en anderzijds een team van tien raio’s. Toen de stelling De feminisering is slecht voor de rechtspraak op het grote scherm verscheen, steeg er een geloei op uit de zaal. Opvallend in de discussie was dat vooral de mannen het oneens bleken te zijn met de stelling, terwijl de vrouwen het belang van een fiftyfifty-verdeling benadrukten. De zaal stemde met 58% vóór de stelling.
Bijna alle ;vrouwen in de zaal staken lachend hun hand op toen werd gevraagd wie voorstander was van een te introduceren getailleerde toga. Iedereen was het er zo’n beetje over eens dat allochtonen geen voorkeursbehandeling moeten krijgen bij de selectie voor de rechterlijke macht; kwaliteit is immers wat telt. Ook vond 80% at een magistraat best door rood mag lopen. Hij mag zelfs blowen! Hoewel, ‘bij voorkeur niet in de raadkamer,’ zoals een raio grapte.
Tegenstelling tussen jong en oud
Een grote tegenstelling tussen jong en oud kwam naar voren bij de vraag of de magistraat mag uitkomen voor zijn politieke voorkeur. De raio’s vonden van niet, bang dat dit tegen hen gebruikt zou kunnen worden. De gevestigde orde vond het geen probleem om politiek uit de kast te komen. ‘Iedereen denkt dat ik links ben, maar ik ben rechtser dan de meeste mensen in dit land,’ voegde Reinier van Zutphen de daad bij het woord.
Maar het hevigst was het debat omtrent de stelling Een raio is een kloon van zijn opleider. Volgens sommige raio’s is het imiteren van de opleider inderdaad de enige overlevingsstrategie. De ouderen vonden dat de raio’s juist hun rug recht moesten houden. Een van de raio’s riep uit: ‘Maar wie beoordeelt de beoordelaar?’. Een luid applaus ging op, hoewel uiteindelijk 74% van het publiek het met de stelling oneens bleek te zijn.
Niet het laatste raio-congres
De felheid van dat debat stond in contrast met het ochtendprogramma, dat ondanks de interessante gasten – hoofdofficier te Maastricht Annemarie Penn-te Strake, politicus Joost Eerdmans, voormalig vice-president rechtbank Amsterdam Willem van Bennekom en advocaat Stijn Franken – erg kalmpjes verliep. Het congres werd overigens op vloeiende wijze in goede banen geleid door dagvoorzitter Michiel van Kleef ( hoofdredacteur van Mr.).
Alle aanwezigen waren zeer te spreken over de middagworkshops. ‘Indrukwekkend’ noemde iedereen het verhaal van Yolande Kleiss, moeder van een van de slachtoffers van de Schiedammer Parkmoord. De workshop over toxicologie in het gerechtelijk onderzoek: ‘grappig’. En die over eergerelateerd geweld ‘zette aan tot nadenken’. De dag werd feestelijk afgesloten met een diner en het traditionele raio-cabaret.
Zoals bekend gaat de raio-opleiding in zijn huidige vorm afgeschaft worden. Maar, zo zei Rosa Jansen (rector Studiecentrum Rechtspleging): als afsluiting ‘Dit 11e raio-congres is zeker niet het laatste!’
