De Europese Commissie heeft een nieuw ‘kader voor de rechtstaat’ gepresenteerd. Het kader vormt een aanvulling op de bestaande inbreukprocedure die van toepassing is wanneer EU-wetgeving niet wordt nageleefd en de zogenoemde ‘artikel 7 procedure’ van het Verdrag van Lissabon. Deze laatste procedure kent als zwaarste sanctie de schorsing van het stemrecht ingeval van een ‘ernstige en voortdurende schending’ van EU-waarden door een lidstaat. Het nieuwe kader voorziet in een instrument voor vroegtijdige waarschuwing.
Aan het initiatief gingen twee oriënterende debatten van het zogeheten college van commissarissen over de rechtstaat vooraf. Deze vonden plaats op 28 augustus 2013 en 25 februari 2014 en brachten de noodzaak aan het licht om op EU-niveau een instrument te ontwikkelen om de systeemdreigingen aan te pakken waarmee de rechtstaat wordt geconfronteerd.
Door middel van de vroegtijdige waarschuwing kan de Commissie met de betrokken lidstaat in overleg treden om te voorkomen dat systeemdreigingen escaleren. Wanneer het nieuwe kader van de EU voor de rechtstaat geen oplossing biedt, blijft artikel 7 altijd het laatste redmiddel om een crisis op te lossen en ervoor te zorgen dat de Europese waarden in acht worden genomen. Het nieuwe kader maakt zichtbaar hoe de Commissie haar rol uit hoofde van de Verdragen uitoefent. Er worden geen nieuwe bevoegdheden voor de Commissie geschapen of geclaimd.
José Manuel Durão Barroso, voorzitter van de Europese Commissie, zei hierover het volgende. “De rechtstaat is een van de pijlers waarop de Europese Unie is gebouwd. Voor de Commissie is als hoedster van de Verdragen een cruciale rol weggelegd bij de instandhouding van de rechtstaat. Ik heb consequent gewezen op de noodzaak van een beter kader dat de Commissie in staat stelt vroegtijdig en op transparante wijze in te grijpen wanneer in een lidstaat de rechtstaat aan ernstige systeemdreigingen blootstaat. Vandaag voegt de Commissie de daad bij het woord en zorgt ervoor dat wij in de toekomst, voortbouwend op onze recente ervaringen, effectief kunnen optreden wanneer in een lidstaat de rechtstaat in gevaar is of dreigt te komen.”
Viviane Reding, vicevoorzitter en EU-commissaris voor Justitie:“Wanneer de rechtstaat niet wordt geëerbiedigd, is het onmogelijk de andere fundamentele waarden te beschermen waarop de Unie is gebaseerd. De Europese Commissie is de hoedster van de Verdragen en daarom moet wij ook een van de hoeders van de rechtstaat zijn.”
Klik voor het gehele bericht hier.
