De Haagse advocaat Emil Tamas (Tamas Advocatuur) heeft bij de Rotterdamse rechtbank vergeefs de racismekaart gespeeld in een poging de rechter te wraken. Uit het gedrag van kinderrechter A.J. van Dijk ter zitting concludeerde Tamas dat er sprake was van schijn van vooringenomenheid van de rechter. De wrakingskamer wees zijn verzoek af, waarna onder advocaten een twitterdiscussie uitbrak.
Op twitter schrijft Ilja van Driel (Advocatenkantoor Van Driel): “Ik schaam me diep, echt heel diep voor deze vakgenoot om na een volstrekt gebruikelijke vraag de racismekaart te spelen.” Jeanette Schaap (Schaap en Van Harskamp) vindt: “Sneue collega!”. Maar jurist en voormalig advocaat Monique van der Kist heeft wel begrip voor Tamas:”Ik heb eerder de indruk dat de wederzijdse irritatie te hoog is opgelopen.”
Emil Tamas is van Joodse afkomst en beschrijft zichzelf als ‘licht getint’. Hij noemt het een automatisme dat blanke Nederlanders, en dus ook rechters, zich paternalistisch gedragen tegenover niet-blanken. “Als rechters in die context opgroeien, worden ze zo geconditioneerd,” zegt hij. “Dat verdwijnt niet zomaar. Het is mijn professionele plicht om daar op te wijzen.”
Hij had zich gestoord aan ‘de wijze waarop een blanke rechter in een reflex reageert op een niet-blanke advocaat’. Volgens Tamas ging de rechter anders om met mr. A.T. Tilburg (Tilburg Molendijk Advocaten), de blanke advocaat van de tegenpartij.
Tamas ergerde zich eraan dat de rechter hem bij aanvang van de zitting heeft gevraagd hoe zijn naam moest worden uitgesproken. Ook zou de rechter hem tijdens zijn pleidooi hebben onderbroken om hem te controleren, terwijl de rechter de advocaat van de tegenpartij heeft laten uitspreken en hem niet heeft gecontroleerd.
In haar weerwoord zegt de rechter dat ze uit beleefdheid heeft gevraagd naar de uitspraak van de naam Tamas. Ook voert de rechter aan dat ze tijdens het voordragen van de pleitnota mr. Tamas heeft onderbroken om hem te vragen naar de vindplaats van een passage in het beroepsschrift.
De wrakingskamer steunt de rechter. “Het staat de rechter vrij om partijen wel of niet te onderbreken of aan partijen en hun advocaten kritische vragen te stellen,” oordeelt de wrakingskamer. “Ook bepaalt de rechter welke ruimte aan de advocaten wordt gegeven om het standpunt van hun partij met feiten en omstandigheden toe te lichten. De wrakingskamer maakt uit de feiten op dat de rechter, nadat mr. Tilburg een opmerking had gemaakt, mr. Tamas in de gelegenheid is gesteld daarop te reageren.”
De wrakingskamer schrijft: “Gelet op het voorgaande is geenszins gebleken dat de rechter de verzoekster of haar advocaat heeft belet om het standpunt van verzoekster adequaat toe te lichten en te verdedigen of om te reageren op het standpunt van de wederpartij als gevolg waarvan sprake zou zijn van schending van het beginsel van hoor en wederhoor.”
De wrakingskamer is voorts van oordeel dat uit niets is gebleken dat de rechter (de advocaten van) partijen verschillend heeft gewaardeerd of behandeld op basis van een verschil in huidskleur, achtergrond of afkomst, al dan niet vanwege een persoonlijke instelling.
De uitspraak dateert van 28 januari 2016, maar kwam pas deze week in de publiciteit toen twitterrechter Judge Joyce (pseudoniem van rechter Joyce Lie) er in een tweet ruchtbaarheid aan gaf.
