Gek

Delen:

Is het gekkenwerk of lang zo gek nog niet? Al het euroscepticisme ten spijt, de Europese Commissie is al jaren bezig aan een Gemeenschappelijk Europees Kooprecht, afgekort GEK of GEKR. Het werd afgelopen donderdag besproken in het Amsterdamse Bethaniënklooster, op “het eerste symposium over dit onderwerp,” zo meldde Marco Loos, UvA-hoogleraar privaat- en Europees consumentenrecht. Er waren dan ook uit het hele land belangstellenden op af gekomen, ruim vijftig in totaal, onder wie hoogleraren, rechters en onderzoekers. En zoals gebruikelijk onder toegewijde specialisten liep de spanning soms nog hoog op ook.

Optioneel instrument

Marco Loos opende en lichtte het voorstel toe. Het gaat om een Europese Verordening die zelf slechts uit zestien artikelen bestaat. Er hoort alleen een gigantische bijlage bij, van wel 186 bepalingen Gemeenschappelijk Europees Kooprecht. Dat kán gaan gelden voor grensoverschrijdende business to consumer-overeenkomsten (=consumentenkoop) en grensoverschrijdende business to business-overeenkomsten, als een van de twee bedrijven een kleine of middelgrote onderneming is.

Martijn Hesselink lichtte het optionele karakter van de regeling verder toe. Hij is niet alleen hoogleraar Europees privaatrecht bij het Centre for the Study of European Contract Law, de organisator van het symposium, maar maakte ook maakte ook deel uit van de deskundigengroep die de Europese commissie rechtstreeks adviseerde bij de totstandkoming van het GEKR. Het verbaasde dus niemand dat hij zich enthousiast over het voorstel uitliet. Het GEKR is facultatief en zelfstandig; partijen kunnen er voor kiezen en hebben dan niet meer van doen met andere regels. Het krijgt de status van een tweede nationaal recht en is dus géén achtentwintigst stelsel binnen Europa. “Een cruciaal verschil,” volgens Hesselink, want Rome I wordt hierdoor “geneutraliseerd”. De Rome I-verordening, over internationaal privaatrecht, bepaalt immers dat het nationale recht zou gelden, maar door het GEKR als een tweede nationaal recht te kwalificeren levert dat geen problemen op.

Hebben we dit nodig?

Hesselinks enige kritiek op het voorstel: het is nog niet uitgebreid genoeg. De voornaamste doelgroep zullen kleinere internetbedrijfjes zijn die zich op hele Europese markt richten. Voor hen zou een regeling over handelingsonbekwaamheid bijvoorbeeld handig zijn, die zit er nu nog niet in. Aanzienlijk kritischer was Alex Geert Castermans, hoogleraar burgerlijk recht in Leiden. Als raadsman zou hij zijn cliënt nooit durven adviseren voor het GEKR te kiezen, juist omdat er maar zo weinig in geregeld is. En bij gebrek aan Europese regels komt dan toch het nationale recht weer kijken. Hoe mooi hij de ambitie en het experiment ook vond, “de suggestie van een eenvormig privaatrecht klopt niet, want er komen 27 stelsels van privaatrecht mee,” zei hij. Castermans stelling: een eenvormig kooprecht zou wellicht handig zijn, maar dít… hebben we niet nodig.

“Goed genoeg is niet goed genoeg”

Verdere kritiek werd geleverd door Anne Keirse, hoogleraar burgerlijk recht in Utrecht. Als je wilt dat mensen voor het GEKR gaan kiezen, moet het nóg beter zijn dan het nationale recht, stelde zij. En de kwaliteit is nu nog niet hoog genoeg. Ze illustreerde dat aan de hand van artikel 163 van het GEKR. Hier werd het even spannend. Hesselink verdedigde het artikel vol verve en werd daarin zelfs bijgestaan door de kritische Castermans. “Misschien heb ik het artikel dan verkeerd gelezen,” deed Keirse een weinig gemeende concessie. Het is niet voor haar te hopen, want haar hele proefschrift gaat over artikel 163.

Gelukkig werd de discussie onderbroken voor de lunchpauze, waar de sfeer uitstekend was. Er werd gezellig gekeuveld over bijvoorbeeld de Europese identiteit. Op de dag spraken verder de Groningse hoogleraren Mark Wissink (privaatrecht) en Albert Verheij (verbintenissenrecht), VU-hoogleraar privaatrechtelijk bouwrecht Chris Jansen en de onderzoeksters Chantal Mak (UvA) en Jacobien Rutgers (VU). Een geleerder gezelschap is haast niet voor te stellen. En ondanks dat het symposium in een klooster plaatsvond, was aan alles te merken dat de aanwezigen het niet als monnikenwerk beschouwden. En het GEKR? Géén gekkenwerk, maar zeker ook niet te gek.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven