Op 29 oktober 2007 schreef ik over een nogal wiebelig OM in de zaak die bekend staat als “de Scheveningse dakmoord”. Dit betreft de trieste gebeurtenis waarbij een jong mens in januari 2007 het leven liet. De laatste seconden van zijn leven werden gefilmd en via het Algemeen Dagblad verspreid over het internet. Vooral hierdoor kreeg deze zaak landelijk veel media-aandacht. In 2007 stond ik als advocaat de vader van de minderjarige hoofdverdachte bij. Die werd vrijgesproken in een bijzonder gemotiveerd vonnis van de rechtbank. De rechtbank overwoog onder andere te vinden dat mijn client reeds door de media was veroordeeld terwijl het juist deze man was geweest die als enige had getracht het leven van het slachtoffer te redden.
De minderjarige hoofdverdachte, Danny Boy, is veroordeeld tot de PIJ-maatregel, in de volksmond jeugd-tbs genoemd. Inmiddels sta ik hem als raadsman bij.
Na het merkwaardige optreden van het OM waarover in op 29 oktober 2007 schreef bleef de opstelling van justitie vragen oproepen. In ieder geval tweemaal lag de officier van justitie dwars toen de behandelaars vonden dat Danny Boy toe was aan de vervolgstap in zijn behandeling, te weten verlof. De officier van justitie wilde echter geen positief advies geven, onder andere gelet op de media-aandacht. Aldus deed zich een vreemde situatie voor. Jongeren met dezelfde delicten of zelfs heftiger delicten achter hun naam haalden Danny Boy links en rechts in, gewoon domweg omdat er in hun zaken minder media-aandacht was geweest. Dat leidde tot veel frustraties bij Danny Boy.
In loop van 2010 besloot de filmmaker Hans Heijnen een documentaire te maken over internetjournalistiek en beeldvorming. De familie van het slachtoffer wilde niet meewerken, maar er was gelukkig veel beeldmateriaal. In november 2010 ging de film tijdens het IDFA in premiere. De film toont op zorgvuldige wijze hoe de buitenwereld op basis van suggesties ten onrechte vergaande conclusies kan trekken. De vader van de verdachte werd door velen samen met een broer van de dader volstrekt ten onrechte als geweldpleger gezien. De film van Heijnen legt triest genoeg bloot dat zelfs journalisten, waarvan men over het algemeen aanneemt dat ze op hoog niveau functioneren, zoals Pauw en Witteman, onvoldoende onderzoek plegen voordat ze stevige uitspraken over een aangrijpend incident doen.
In de week voor de premiere ontstond er enige onrust bij de bewoners van de Scheveningse wijk waar de dakmoord heeft gespeeld. Uiteindelijk leidde dit tot een brief van de voorzitter van het Slachtoffer Informatiepunt. De voorzitter spreekt zijn zorgen uit omtrent een eventuele uitzending en voelt kennelijk de behoefte te vragen naar geruchten. Is het bijvoorbeeld waar dat de vrijgesproken vader een aanzienlijk geldbedrag kreeg voor zijn optreden in de documentaire? De gedachte alleen al werd nauwelijks serieus genomen door de filmmaker.
Het toch wel bizarre van het geheel bleek dat de voorzitter van het genoemde Slachtoffer Informatiepunt dezelfde officier van justitie betrof die eerder nog als vertegenwoordiger van het OM optrad in de dakmoordzaak, die tevens de merkwaardige draai maakte waarover ik schreef in mijn blog van 29 oktober 2007 en die het verlof van Danny Boy ondanks de mening van zijn behandelaars blokkeerde.
In de loop van de jaren had ik mijn clienten getracht uit te leggen dat het in Nederland niet te vergelijken is met de VS. Wij hebben het OM niet zoals daar als tegenpartij. Nee, hier is een officier van justitie een magistraat. Volgens Van Dale wil dat zeggen een overheidspersoon, een rechter.
Is het dan normaal dat zo officier zo draait bij de beslissing of wel of geen hoger beroep wordt ingesteld (zie de blog d.d. 29 oktober 2007)? Is het normaal dat een magistraat niet alleen vervolgt, maar ook een cruciale rol heeft bij de uitvoering doordat hij medebeslist over verlof? En is het normaal dat zo n officier van justitie in de zaak waarin hij vervolgde optreedt als voorzitter van Slachtofferhulp? Dit waren een paar wedervragen van mijn client toen hij niet precies begreep wat het woord magistratuur betekent. Hoewel ik wel van het volhouden ben heb ik het opgegeven om te proberen mijn client ervan te overtuigen dat er in deze zaak daadwerkelijk magistratelijk is opgetreden. Sterker nog: door dit soort situaties komt ook bij mij steeds meer de vraag op of het nog wel vol te houden is in Nederland om het OM te zien als onderdeel van de rechterlijke macht.
