Is het Bouwbesluit te handhaven?

Delen:

Het leven van een interim jurist van Yacht is vol verrassingen. Zo valt mijn oog op een e-mail of ik wil kijken naar een uitspraak van de rechtbank Den Haag over NEN-normen[1]. Wat blijkt? De rechtbank heeft geoordeeld dat de 67 NEN-normen waarnaar het Bouwbesluit 2003 verwijst, geen rechtsregels zijn. Ze zijn namelijk niet op de voorgeschreven wijze bekend gemaakt. Wat zou dat betekenen voor de nieuwbouwprojecten van mijn opdrachtgever, een woningcorporatie?

De uitspraak van 31 december 2008 verklaart voor recht dat de vele NEN-normen waarnaar het Bouwbesluit verwijst, inderdaad als algemeen verbindende voorschriften moeten worden aangemerkt. Ze zijn echter niet gepubliceerd in het Staatsblad of de Staatscourant. Daarom zijn de voorschriften van het Bouwbesluit, voor zover daarin naar NEN-normen wordt verwezen, nog niet in werking getreden. Helaas voor de eisende partij, Knooble B.V., betekent dit ook voor het verkrijgen van de NEN-normen auteursrecht moet worden betaald. Ze vallen niet onder de uitzondering voor wetten en regels.

De betreffende NEN-normen zijn technische voorschriften waaraan gebouwen moeten voldoen. Zij worden opgesteld door het Nederlands Normalisatie-instituut in Delft. Het zijn privaatrechtelijke voorschriften. Maar omdat de overheid ernaar verwijst, onder meer in het Bouwbesluit, zijn ze onderdeel gaan uitmaken van de Nederlandse bouwregelgeving. Dat was althans lang de algemene opvatting. Deze is nu echter door de uitspraak van de rechtbank ter discussie komen te staan.

De uitspraak veroorzaakte de nodige deining. Op 16 januari 2009 verscheen op de website van VROM/WWI een verklaring waarin werd bekendgemaakt dat hoger beroep is ingesteld. Vooralsnog is daarmee voorkomen dat het vonnis van de rechtbank kracht van gewijsde krijgt. De uitspraak is nog niet bindend. Ook werd gesteld dat het Bouwbesluit functionele eisen stelt aan gebouwen. Die zouden niet door het vonnis zijn aangetast.

In een brief aan de Tweede Kamer van 9 april 2009[2] wordt het standpunt van het kabinet uitvoerig gemotiveerd. Kern van de argumentatie is dat het opstellen van normen in toenemende mate een internationale en Europese aangelegenheid is. De Europese Commissie streeft naar harmonisering van de normen die de verschillende lidstaten gebruiken. Daartoe zijn richtlijnen opgesteld. Die schrijven voor dat kan worden volstaan met het bekendmaken van de referentienummers van de betreffende normen in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen. Dat is volkomen in lijn met de manier waarop het in Nederland geregeld is. Toch zal worden onderzocht of het nodig is de wetgeving aan te passen om alle twijfel over de rechtsgeldigheid van verwijzing naar normen weg te nemen. Men is er blijkbaar niet helemaal gerust op.

Het is ook een bijzondere situatie. De Grondwet eist dat de tekst van wetten en besluiten vooraf wordt gepubliceerd. Maar als daarin wordt verwezen naar buitenwettelijke normen, geldt dit vereiste niet. Daar komt bij dat de tekst van wetten en besluiten niet onder het auteursrecht valt.Voor NEN-normen moet echter wel auteursrecht worden betaald. Het lijkt er op dat het systeem een serieuze inconsequentie bevat.

In de praktijk loopt het allemaal niet zo’n vaart. Een professionele aannemer zal zich aan de geldende standaards willen houden. In handhavingzaken kan de uitspraak van de rechter wel een rol gaan spelen. Wellicht is reparatiewetgeving noodzakelijk. Die mogelijkheid heeft de regering inderdaad nadrukkelijk open gelaten.

In deze casus heb ik de woningcorporatie in ieder geval geadviseerd om in de informatieverstrekking naar aannemers vast te leggen dat zij dienen te werken overeenkomstig de NEN-normen uit het Bouwbesluit 2003. Zo dekt men zich in voor het geval de uitspraak van de rechtbank in hoger beroep stand houdt. Uiteraard is het verder de taak van de overheid om inadequate regelgeving bij te stellen.


[1] Rechtbank Den Haag van 31 december 2008, zaaknummer 274010/HA ZA 06-3308.

[2] De brieven zijn te vinden op http://www.vrom.nl/pagina.html?id=38459 en http://www.vrom.nl/pagina.html?id=39381

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven