Ik heb dezer dagen regelmatig discussies met naasten over de inhoud van het nieuws en de eindeloze hoeveelheid ellende die ons via de media overspoelt. Natuurrampen, vreselijke ziektes, genocide door godsdienstfanaten, het is inderdaad erg veel. De vraag die me wordt gesteld is of het dan altijd alleen maar over geweld en narigheid moet gaan, er is ook zoveel goeds te melden. Mijn verweer past in een lange traditie en komt er op neer dat in de ogen van de journalist alleen het bijzondere, het afwijkende meldenswaard is en daarmee nieuws.
Over de afgelopen jaarvergadering van de Nederlandse Orde van Advocaten, vorige week in Bussum, viel eigenlijk niet zo gek veel te melden, maar in het afsluitende cabaret gebeurde er iets dat dermate bijzonder was, dat daar wel melding van moet worden gemaakt. Niet als nieuwsfeit, anders dan in een bijzinnetje, want wat gebeurde is niet relevant voor het debat over de rechtstaat, maar wel zeer opmerkelijk. Daarom toch de vermelding van het incident in het kader van deze wat persoonlijker getinte overweging.
Het is steeds gebruikelijker dat congressen (althans die ik bezoek) worden afgesloten met een korte conference door een cabaretier. Ik kan me daar wel iets bij voorstellen. Na een hele dag confereren over de gevaren waaraan de rechtstaat al dan niet blootstaat wil je ook een beetje goedgemutst aan de borrel. Zoals een suikerpatiënt soms iets zoets moet hebben, heeft de versufte jurist aan het eind van de dag blijkbaar een mentale opfrisser nodig.
Sommigen cabaretiers passen twee, drie zinnen aan in een bestaande conference, anderen bouwen een hele nieuwe act speciaal voor de gelegenheid. Twee jaar geleden veranderde Ali B. de Westergasfabriek in een kolkende arena door een kleine 1000 advocaten in een zinderende rap op de banken te krijgen. En enkele weken geleden vond ik Vincent Bijlo het hoogtepunt van een onvoorstelbaar saaie en lethargische Dag van de Rechtspraak.
Ik weet niet wat de persoon op het bureau van de Orde bezield heeft om Toren C uit te nodigen als afsluitende act. Ik ben geen kenner van hun werk, maar de enkele keer dat ik het zie, werd me wel duidelijk dat hun werk een erg hoog poep-en-pies-gehalte heeft. Daarin werd ik vanaf de aanvang niet teleurgesteld. Iets navertellen werkt niet, maar de dames deden hun reputatie alle eer aan. Op een gegeven moment werd een vrijwilliger uit het publiek aangewezen voor deelname aan de act. Uitgerekend de enige nog resterende gast, Raad van Adviesvoorzitter en senator voor D66 Thom de Graaf werd van de voorste rij geplukt. Hem werd een soort mombakkes voorgedaan, denk aan hetgeen buiksprekers gebruiken, waarbij de mond op afstand wordt bewogen, zodat De Graaf in feite de sprekende pop werd van beide dames van Toren C.
De scène speelde zich af in een kantoor, ik denk van een advocaat, waarbij een echtpaar zich onderwierp aan een soort mediation, waarbij vooral de vrouw aan het woord was, herhaaldelijk door pop De Graaf becommentarieerd met een snijdend “houd je bek” en andere akeligheden.
Ik zat op de allerachterste rij van Het Spant, en ondanks die afstand heb ik nog nooit zo veel plaatsvervangende schaamte gevoeld als tijdens deze scène, zeker toen uiteindelijk de dames handtastelijk dreigden te worden en aanstalten maakten de broek van De Graaf uit te doen. Toen werd het hem eindelijk ook te gortig en maakte De Graaf een eind aan de beschamende voorstelling. Bij de aansluitende borrel stond eigenlijk iedereen er een beetje onthutst en beschaamd bij: hoe had dit kunnen gebeuren.
Is dit alles nu wel of niet het vermelden waard? Deze vraag wordt bevestigend beantwoord door het schrijven van dit stukje. En wat heeft het voor zin om dit te melden, zult u vragen. Daar is geen eenduidig antwoord op te geven. Mijn motivatie bestaat uit de volgende redenen die elk de kop van een nieuwsartikel hadden kunnen zijn:
- NOvA laat eregast voor schut zetten
- Pijnlijk incident ontsiert advocatencongres
- NOvA faalt bij voorbereiding op riskant cabaret
- Advocaten lijden mee met Thom de Graaf
- Biedt NOvA De Graaf excuses aan?
