De nieuwe Crisis- en herstelwet (CH-wet) komt daadkrachtig over en dat is het in zekere zin ook. Maar over welke crisis hebben we het dan precies? Economische, klimaat- of regelgeving?
Voor mij als burger staat de aanpak van de mondiale klimaatcrisis voorop. Hoe kan het ook anders in deze klimaat(t)optijd! Een doortastende aanpak wel te verstaan, aangezien de tijd dringt!
Voor bouwend Nederland is werkgelegenheid van groot belang en voor bestuurlijk Nederland is de aanpak van regeldruk, vereenvoudiging van procedures en vermindering van bureaucratie weer essentieel. Als jurist bij Yacht ben ik nauw betrokken bij het dereguleringsproces en juich ik wetgeving, zoals nu wordt voorgesteld, zeker toe.
Aan de inhoud (met name de juridische implicaties, zoals verkorting van procedures, inperking van beroepsmogelijkheden en een verruimde mogelijkheid voor het passeren van gebreken in de besluitvorming) van dit CH-wetsvoorstel zijn – zoals gebruikelijk (‘noblesse oblige’) in juridisch Nederland – reeds diverse lezenswaardige artikelen gewijd o.a. in Bouwrecht (nr. 10, oktober 2009) en in Milieu & Recht (themanummer 10, 2009). Ook de drukbezochte studiemiddag van 4 december 2009 van de Vereniging voor Milieurecht was aan dit thema gewijd.
Koppeling economische en klimaatcrisis
De insteek van de CH-wet is breed en op aantal fronten ingrijpend (met name de toepassing van het relativiteitsvereiste in het publiekrechtelijke rechtssysteem), maar de focus richt zich met name op de economische crisis en de aanpak hiervan. Maar hoe zit het dan met die andere crises? Wordt de economische crisis bijvoorbeeld ook verbonden aan de klimaatcrisis?
Biedt de CH-wet ook hiervoor een (gezien de urgentie) gewenst handvat? Een korte impressie.
Stand van zaken
Het (CH-)wetsvoorstel (31 731) ‘Regels met betrekking tot versnelde ontwikkeling en verwezenlijking van ruimtelijke en infrastructurele projecten’ (de CH-wet) dat op Prinsjesdag werd ingediend bij de Tweede Kamer, is nog bij de Eerste Kamer in behandeling. Het plan was om deze wet per 1 januari 2010 in werking te laten treden, maar de Senaat heeft het over het kerstreces heen getild. Het ziet er naar uit dat 1 maart 2010 wordt aangehouden. De bedoeling is dat (een deel van) de CH-wet vier jaar geldig wordt.
Doelstelling
Zoals het wetsvoorstel (zie het lezenswaardige rapport van de Commissie Elverding ´Besluitvorming infrastructurele projecten kan beter en sneller´, april 2008 en ook het Aanvullende Beleidsakkoord Kamerstukken II 2008/09, 31070, nr. 24) al doet vermoeden, beoogt de CH-wet vooral de veelal stroperige besluitvorming en uitvoering van infrastructurele en grote bouwprojecten te versnellen. Hiermee wil de regering de negatieve gevolgen van de economische crisis bestrijden en de economische structuur van Nederland versterken. De economie krimpt namelijk fors en de werkloosheid stijgt snel, met name in de bouwnijverheid.
Onderverdeling: tijdelijk en permanent
Het wetsvoorstel kent een onderverdeling in een aantal typen maatregelen:
Tijdelijke maatregelen voor afgebakende lijsten met projecten en bevoegdheden.
1. De bijzondere bepalingen met betrekking tot projecten (hoofdstuk 1 CHW) en de bijzondere voorzieningen (hoofdstuk 2 CHW). Deze vervallen op 1 januari 2014, met uitzondering van overgangs- rechtelijke voorzieningen.
Permanente maatregelen:
2.Wijzigingen van bijzondere wetten (hoofdstuk 3 CHW), die hun werking ook na 1 januari 2014 behouden (Bijv. de Onteigeningswet).
Ruimte voor duurzame projecten
Drie bijlagen, waarvan met name de bijlagen I en II in het oog springen, bevatten een aantal categorieën van ruimtelijke en infrastructurele projecten, momenteel ca. 70, op het gebied van bijvoorbeeld duurzame energie: aanleg, uitbreiding, wijziging, ontwikkeling van bijv. wind-en bodemenergiesystemen, KWO, koude-en warmteopslag; natuur, water en waterstaatswerken: zandsuppleties en grote projecten als de Zuidplaspolder en de aanleg van de nieuwe insteekhaven bij IJmuiden, het stationsgebied Utrecht etc. Het besluitvormingsproces van deze projecten kan met behulp van deze wet worden versneld. De projectenlijst kan nog worden uitgebreid met nieuwe projecten, waarbij het dan wel van belang is dat hierbij een ‘substantiële bijdrage’ wordt geleverd aan de bestrijding van de economische crisis.
De CH-wet schept een kader voor overheden, maar het zijn toch vooral bedrijven en burgers die de motor moeten vormen om de economische en de klimaatcrisis aan te pakken, waarbij overheden kunnen faciliteren door een slimme regie te voeren in de vorm van duidelijke doelstellingen en beleid.
Samenwerken aan duurzaamheid. Zó kan het ook!
Een prachtig voorbeeld hiervan is de gemeente Heerhugowaard, waar ik als Yacht jurist enige tijd heb gewerkt en kennis heb kunnen maken met de – onlangs opgeleverde – grootste CO2-neutrale woonwijk ter wereld. Als een van de koplopergemeentes in Nederland heeft deze gemeente een ambitieus klimaatprogramma opgesteld. Zie in dit kader ook het tijdschrift ´Milieu´ van de Vereniging van Milieuprofessionals (Special Klimaatneutraal, nr. 6 2009).
Groen Akkoord
Een extra impuls voor overheden is het op 12 oktober 2009 tussen diverse overheden en minister Cramer gesloten. Dit ’Groen Akkoord’ komt als het ware bovenop de duurzame investeringen die het kabinet heeft aangekondigd in de CH-wet.
Met het Groen Akkoord (dat grotendeels een uitwerking is van het in 2007 tussen Gemeenten en Rijk gesloten Klimaatakkoord 2007-2011 (´Samenwerken aan een klimaatbestendig en duurzaam Nederland´) geven verschillende overheden aan dat zij zich inzetten voor een sterkere economie én een beter klimaat. De initiatieven zijn divers. Zo zijn er gemeenten die hun straatverlichting vervangen door duurzame lampen. Ook zijn er lokale subsidies voor zonnepanelen, groendaken en isolatieprojecten.
Aan het Groen Akkoord nemen 59 gemeenten deel voor in totaal 294 miljoen euro. Acht provincies investeren samen ruim 145 miljoen euro. Elf waterschappen participeren voor in totaal ruim 68 miljoen euro.
Een goede aanzet
Het CH-wetsvoorstel biedt samen met het Groen Akkoord zeker een goede aanzet om gestroomlijnd en geüniformeerd te kunnen werken aan duurzaamheid (én duurzaam herstel), bereikbaarheid en (woning)bouw. Dit is essentieel om de economische crisis, de klimaatcrisis en de crisis in ‘Regelland’ door te komen.
Ik wens u allen een duurzame kerstperiode en een daadkrachtig 2010 toe!
