Bouwrechtadvocaat Ottilie Laan en rechtenstudent Jiska Stad-Ogier bepleiten in een brief aan alle gerechtsbesturen een betere toegankelijkheid van rechtbanken voor mensen met een beperking. “Wij willen graag gewoon ons werk doen. Maar vaak werkt een gebouw niet mee, of de omstandigheden.”
Deuren die te smal zijn voor een rolstoel, slecht bereikbare toiletten, het ontbreken van een gehandicaptenparkeerplaats: bij lang niet alle rechtbanken is de toegankelijkheid voor mensen met een beperking goed geregeld. Afgelopen zomer kwam dit aan de orde tijdens het symposium ‘Toegang tot het recht’ van het College voor de rechten van de Mens. Naast rechtsgeleerde beschouwingen over wetten en verdragen werd ook de toegankelijkheid van de Nederlandse rechtspraak in fysiek opzicht besproken.
Praktische belemmeringen
Ottilie Laan, bouwrechtadvocaat bij Blumstone in Amsterdam, was een van de sprekers. Na afloop vatten zij en enkele andere deelnemers het plan op aandacht te vragen voor praktische belemmeringen in het rechtsbedrijf. En dan gaat het niet alleen om rolstoeltoegankelijkheid, maar ook om toegankelijkheid voor mensen met bijvoorbeeld een visuele, auditieve of verstandelijke beperking.
De eerste concrete actie is een brief van Laan en de Leidse rechtenstudent Jiska Stad-Ogier aan de gerechtsbesturen. Zij willen graag in contact komen met de besturen om oplossingen te bedenken.
Informatie op site
“Ondanks het VN Verdrag Handicap en de Wet gelijke behandeling handicap of chronische ziekte is het nog steeds geen gewone zaak dat er met de beperkingen van mensen rekening wordt gehouden. Ook niet in moderne gerechtsgebouwen”, vertelt Laan, die net als Stad-Ogier op een rolstoel is aangewezen. Kleine aanpassingen zouden al een hoop kunnen veranderen. “Als je van tevoren weet hoe de situatie bij een rechtbank is, kun je inschatten of je zelfstandig naar een zitting kunt komen of hulp nodig hebt. Maar op de websites van de rechtbanken staat geen informatie over hoe rolstoeltoegankelijk een gebouw is en of er een gehandicaptenparkeerplaats is. Als je ze belt om na te vragen hoe het zit, weten medewerkers dat meestal niet. Dit zijn dingen die makkelijk te verhelpen zijn en niet veel kosten.”
Wat ook prettig zou zijn is als de omgeving iets meer rekening zou houden met mensen met een beperking. Zo heeft Laan, die moeite heeft met het meenemen van omvangrijke dossiers, wel eens meegemaakt dat bodes die ze om assistentie vroeg niet wilden helpen. Ze zeiden dat dat hun taak niet was. “Hier is alleen maar een mentaliteitsverandering nodig.”
Steile helling
Vanuit haar werk als bouwrechtadvocaat heeft Laan ook nog wel wat ideeën hoe het beter kan. Ze schreef er dit voorjaar een artikel over in het tijdschrift Handicap & Recht: ‘Wat Nederland meer kan doen gebouwen sneller en beter toegankelijk te maken (ook zonder het VN-verdrag Handicap)’.
“Er zijn wel wetten op het gebied van de toegankelijkheid, maar ze worden lang niet altijd nageleefd. Daarin kunnen we een voorbeeld nemen aan de Verenigde Staten: daar is vrijwel alles goed toegankelijk met een rolstoel. Het zou goed zijn als bij aanbestedingen meteen rekening wordt gehouden met bepaalde voorzieningen. Als je meteen een mindervalidentoilet in een gebouw maakt scheelt dat een hoop kosten achteraf. En laat controleurs én ervaringsdeskundigen goed kijken naar de uitvoering van gebouwen. Als je een helling maakt om een gebouw in te komen heb je er niets aan als die te steil is, dan kom je niet omhoog”, aldus Laan. “Wij willen ook graag gewoon ons werk doen, zoals iedereen. Maar vaak werkt een gebouw niet mee, of de omstandigheden.”
