Dat de coronacrisis voor problemen zorgt in de justitieketen, blijkt ook uit drie andere observaties: voor het eerst in tien jaar stijging geregistreerde misdrijven, is de aandacht voor criminaliteit onder jongeren toegenomen en er is een reëel risico op beïnvloeding van het democratisch bestel door microtargeting. Ook cybercrime neemt toe. De nationale veiligheid staat onder druk en ook hier brengt de coronacrisis risico’s aan het licht.
Tegelijk constateert het ministerie dat de relatie tussen overheid en burgers gelijkwaardiger wordt, mede dankzij burgerparticipatie en decentralisaties. Wel ervaren veel bewoners van wijken met een slecht leefklimaat een grote mentale en fysieke afstand ten opzichte van justitiële organisaties. Bovendien gaat de toegenomen hoeveelheid en complexiteit van wetten en regels ten koste van de uitlegbaarheid en begrijpelijkheid ervan. Uit het omgevingsbeeld komt naar voren dat 39 procent van de burgers vindt dat het ministerie van Justitie en Veiligheid betrouwbaar is.
Nieuwe perspectieven
Het Strategisch Omgevingsbeeld brengt jaarlijks belangrijke en actuele maatschappelijke ontwikkelingen in beeld. Het bevat ontwikkelingen die relevant zijn voor Justitie en Veiligheid en biedt nieuwe perspectieven op het gebied van beleid, kennis, innovatie en strategie. Het Strategisch Omgevingsbeeld 2020 is het tweede op rij. Het bouwt voort op de strategische agenda ‘Samen werken aan recht en veiligheid’, die het ministerie begin 2018 uitbracht.
Honderd publicaties
Het omgevingsbeeld werd samengesteld op basis van analyse van honderd recente publicaties van het ministerie, trendbureaus, de wetenschap, kennisinstellingen en planbureaus. Deze analyse is aangevuld met inzichten en perspectieven van diverse experts, van binnen het ministerie en daarbuiten. Zo is gesproken met Politie, IND en NCSC, maar ook met vertegenwoordigers uit de wetenschap en het bedrijfsleven.
