Anton heeft al bijna 6 jaar tbs. In zijn ogen had zowel hijzelf, als zijn behandelaar hier en daar wat steken laten vallen. Toen de verleningszitting van zijn tbs in beeld kwam vroeg hij me of het niet raadzaam was een second opinion te laten maken. Anton was het oneens met het advies om tot 2 jaar verlenging over te gaan.
Het antwoord was nog niet eens zo eenvoudig te geven. Als bij een verleningsprocedure een veelvoud van 6 jaar in beeld komt moet het OM er voor zorgen dat er naast het advies van de behandelende kliniek 2 rapportages komen van respectievelijk een psycholoog en een psychiater van het NIFP. Dit was ook bij Anton het geval. De vraag was dus of 2 extra second opinions iets zouden gaan toevoegen. Bovendien kost het inschakelen van deskundigen veel geld. Met mijn client besprak ik dat als we expertise zouden inhuren het dan wel zou moeten gaan om onafhankelijke rapporteurs die hun sporen ruimschoots in het veld verdiend hebben. En daar hangt dan ook weer een bijbehorend prijskaartje aan.
Uiteindelijk wist de familie van Anton het budget bij elkaar te sprokkelen. Er werd geld geleend en er werd overal spaargeld vandaan gehaald. Natuurlijk, als aan het einde van de rit zou blijken dat de rechters gebruik maakten van de ingeschakelde deskundigen zou een verzoek kunnen worden ingediend bij de rechter om vergoeding van de gemaakte kosten, maar veel rechters keren, onder verwijzing naar de wet tarieven strafzaken, slechts een fractie uit van de werkelijk gemaakte kosten.
Behalve de kliniek kwamen ook de 2 zijdens het OM ingeschakelde deskundigen tot het advies de tbs van Anton met 2 jaar te verlengen. De gedragwetenschappers die op verzoek van de verdediging rapporteerden kwamen echter tot de slotsom dat er bij Anton helemaal geen (meer) stoornis was. De tbs zou volgens hen moeten worden beeindigd. De laatst genoemde deskundigen hadden zeer uitgebreid en doorwrocht gerapporteerd. Ook op zitting wisten zij met overtuiging hun bevindingen te verdedigen. De rechters kwamen er als leken op het gebied van de menselijke psyche niet uit met de batterij aan verschillende meningen. Besloten werd Anton te laten observeren in het Pieter Baancentrum teneinde na te gaan welke deskundige het nu bij het juiste eind had. Inmiddels is de uitslag bekend. Het Pieter Baancentrum zal concluderen er inderdaad geen stoornis bij Anton is zodat de tbs dient te worden beeindigd. Hoewel de rechter nog moet oordelen zijn niet geheel onterecht de verwachtingen bij Anton hoog gespannen.
Op zijn minst is de conclusie op zijn plaats dat er discussie is ten aanzien dan de vraag of Anton wel of geen stoornis heeft. Hij beantwoord de vraag zelf met alle beschikbare rapporten in de hand ontkennend. Het punt is natuurlijk wel dat deze conclusies nooit te trekken zouden zijn geweest zonder de door de verdediging ingeschakelde psycholoog en psychiater. Dat was nooit mogelijk geweest zonder financiele middelen. Als Anton dus te maken had gehad met een onvermogende familie zou de rechtbank het gewoon gedaan hebben met 3 rapporten die in de richting van een verlenging van de tbs wijzen. Als Anton dus geen vermogende familie had gehad zou zijn tbs onherroepelijk worden verlengd. In feite is er niet tot een andere slotsom te komen dan dat in Nederland verdachten of veroordeelden met een ruimere portemonnee meer kansen hebben dan de onrendabelen. Nederland kent dus gewoon nog klasse-justitie.
