Patricia Kars (Sutter Kars Notarissen, Nieuwegein) plaatste haar oproep op LinkedIn, en kreeg tegen de tweehonderd duimpjes en hartjes. Ze heeft het vaker gehoord of meegemaakt: collega-notarissen die niet naar het ziekenhuis willen om met een terminale patiënt te spreken over het testament. Besprekingen aan huis te doen, het legaliseren van een handtekening – het is al snel te veel. “Onder het mom van ‘wij hebben hier geen tijd voor’ of ‘dit soort zaken doen wij niet, u moet maar een ander kantoor benaderen’ worden mensen steeds vaker niet meer geholpen. Vaak na vier of vijf (!) kantoren gebeld te hebben lukt het hen om een bereidwillige notaris te vinden. Ik vind dat schandalig. Dus beste collega’s in het notariaat, ondanks dat we het met zijn allen superdruk hebben kan het toch niet zo zijn dat deze mensen worden afgewimpeld? Wat als jij ooit iemand nodig hebt, dan wil je toch ook geholpen worden?”
Ministerieplicht
“Volledig mee eens”, reageert notaris Hans van Heteren (Ottens Vallei Notaris, Veenendaal). “Door onze ministerieplicht te verzaken verkwanselen we onze monopoliepositie. Ik merk het ook met huwelijkse voorwaarden, toch een lastig dossier als er spoed bij komt kijken (door de roze wolk). Misschien moeten we maar eens collegiaal ‘optreden’. Als je hoort van een weigeraar, de klant om het bewijs vragen (hopen op een mail) en die maar eens naar het BFT sturen. Klinkt hard (en een beetje NSB), maar het is nu echt schering en inslag.”
Spoedje
Maar cliënten valt zelf ook iets te verwijten, vindt Annika Sletterink-Wessels. Zij heeft zes jaar in het notariaat gewerkt en herinnert zich dat het voorkwam dat er met spoed een testament moest worden opgemaakt waarvoor de notaris naar het ziekenhuis moest. “Dit is wel een eyeopener om je er bewust van te zijn een testament tijdig te laten opmaken, ook al is dat waarschijnlijk op een moment dat je er eigenlijk nog niet mee bezig wilt zijn. Een testament is te belangrijk om als ‘spoedje’ af te handelen.” Zo staat ook kandidaat-notaris Allard Bentinck (Notariaat Duiven Westenvoort) erin. “Het leven is kort zegt men, maar toch niet zo kort dat je geen tijd hebt om bijtijds in goede gezondheid een testament te maken? Waarom wacht je tot het aller allerlaatste moment? Enerzijds wil ik iedereen graag helpen, anderzijds heb ik ook maar 24 uur in een dag. Soms is het ja, soms is het nee. Bij een nee is het geen onwelwillendheid of arrogantie. Het is noodzakelijk om duidelijke prioriteiten en grenzen stellen om op een goede en gezonde manier mijn werk te kunnen doen.” Als reactie hierop stelt Kars dat de discussie gaat over het feit dat er notarissen zijn die standaard geen hulp bieden.
Monopolie
Volgens notaris en estate planner Jan Smit (Smit & Moormann Notariaat, Wageningen) blijft in deze discussie een aspect onderbelicht: “Dat we het risico lopen dat de wetgever op termijn het testament niet meer als een monopolie van de notaris zal aanmerken. De gedachte kan ontstaan dat, als het notariaat het niet meer aan kan, wellicht andere beroepsgroepen ook de bevoegdheid moeten krijgen om testamenten te maken. Maar los daarvan: cliënten zouden zich vaker moeten realiseren dat het maken van een testament op het sterfbed – naast tuchtrechtelijke risico’s voor de notaris – civielrechtelijke risico’s met zich meebrengt. Hier kan de KNB wellicht een belangrijke voorlichtende rol spelen.”
Te druk
Ook notaris John Roozeboom zoekt hulp van de KNB. “Het is in het notariaat echt bizar druk. Dat mag geen reden zijn om bepaalde minder interessante zaken niet te willen doen maar het is wel vaak de oorzaak. Graag zou ik daar aandacht voor vragen. KNB help! Want het gaat niet goed met het vak. Het is al veel te lang veel te druk. De uitstroom is veel te groot. Dat ligt niet aan de werkgevers maar aan de regels en de drukte – en ook aan onszelf. We hoeven ons niet te laten dwingen om alles maar meteen en met spoed op te pakken.”
Spoednotaris
Toegevoegd notaris en estate planner Vincent Dros (VPVA Notarissen, Ede) wijst op de ‘spoednotaris’ die de KNB in het leven heeft geroepen. “Maar de geografische dekking die de daarbij aangesloten notarissen moeten verzorgen is ongewenst, onnodig en irreëel groot. “Al eerder ook heb ik binnen de Vereniging van Estate Planners in het Notariaat gevraagd voor meer aandacht voor dit fenomeen in de hoop de dekking landelijk sluitender te krijgen en de last over meer schouders te verdelen.”
