Op 30 juli 2010 pakte de Telegraaf fors uit met een artikel op de voorpagina over een wetsvoorstel van demissionair minister Hirsch Ballin. Volgens dit voorstel zou het Openbaar Ministerie zelfstandig, zonder tussenkomst van een rechter, informatie van internet kunnen verwijderen.
Nederlanders zijn gek op internet. Zouden er überhaupt nog huishoudens bestaan die hier niet mee te maken hebben? Het lijkt er op dat ook onze politici de grote rol van het web in de levens van de stemmers zien. Diverse politici uitten in de krant ernstige zorgen. Kort gezegd kwam de kritiek erop neer dat de Tweede Kamerleden vinden dat de rechter niet buitenspel moet worden gezet. Berndsen van D66 wees op het idee van de scheiding der machten. Dat zou een belangrijk beginsel zijn. Het punt is echter dat vooral de Tweede Kamer verantwoordelijk is voor verregaande erosie van deze ideeën van Montesquieu.
Al langer beklaag ik me erover dat het uiterst merkwaardig is dat een politieke passant, te weten de minister van justitie, een cruciale rol inneemt in het tbs-systeem. In het bijzonder daar waar deze tijdelijk aangestelde bewindsman, met een onmiskenbare politieke agenda, beslist over de vraag of een tbs-patient levenslang moet worden opgesloten op de longstay, kan worden gesteld dat de scheiding der machten op zijn minst onder druk staat. Zeker nu ten aanzien hiervan nauwelijks een deugdelijke rechtsgang voorhanden is. Er is slechts één beroepsmogelijkheid bij de Raad voor Strafrechtstoepassing die slechts marginaal toetst.
Maar er zijn de laatste natuurlijk ook andere zaken waaruit blijkt dat de politiek er niet voor schroomt zich met het werk van de rechter te bemoeien. Tijdens bijvoorbeeld de lopende strafzaken tegen Volkert van der G., Mohamed B., Wilhelm S., Erik O. en Willen Holleder was er welhaast geen medium te vinden dat niet de mening van een politicus beschreef. En dat terwijl de genoemde strafzaken nog onder de rechter waren. Individuele strafzaken leidden zelfs tot parlementaire enquetes en wetswijzigingen. De zaak rond Saban B. is zo’ n voorbeeld van incidentenpolitiek. Nadat een rechter besloot dat deze, nog niet onherroepelijk veroordeelde, verdachte onder voorwaarden tijdelijk in vrijheid moest worden gesteld, nam deze man de benen. En nee, dat is niet fraai, maar wel inherent aan mensenwerk. Saban werd verdacht van vrouwenhandel en volgens de media zou geweld niet geschuwd worden. Er waren dermate veel politici die moord en brand schreeuwden dat de minister uiteindelijk een wetswijziging aankondigde. Het zal, als gevolg hiervan, niet meer de rechter, maar een onder verantwoordelijkheid van het ministerie werkende ambtenaar zijn die beslist over dit soort “verlofmomenten”. In het geval van Saban was er in overtreffende trap een schending van de scheiding der machten. In de 1e plaats bemoeide de politiek zich met een zaak die nog onder de rechter was en in de 2e plaats bleek dit incident een reden te wet te willen aanpassen.
Waarom schermde de politiek wel met het gedachtegoed van Montesquieu op het moment dat het ging om de vrijheid van internet en niet in al de andere genoemde gevallen? Ben ik echt cynisch als de gedachte opkomt dat de (mogelijke) roep van de potentiële stemmer een dwingende factor is bij het gedrag van onze politieke stuurlui? Misschien wel, maar de teneur in de Tweede Kamer lijkt toch:”zoals de wind waait, waait mijn rokje”. Op 30 juli 2010 sprak bijvoorbeeld ook Teeven zijn zorg uit over het wetsvoorstel waarbij het Openbaar Ministerie de vrije hand krijgt op het internet. Ook Teeven komt tot het inzicht dat een rechter bepalend moet zijn. Dit Tweede Kamerlid had reeds op 3 augustus 2010 al weer minder op met Montesquieu. Toen sprak hij alweer zijn zorgen uit om de tactiek van het Openbaar Ministerie in een vastgoedproces dat in Limburg speelt. Teeven vraagt zich dan hardop af of de aangekondigde wens van het Openbaar Ministerie in hoger beroep te gaan niet meer een principe kwestie is. Men krijgt een gratis advies van de VVD. In deze zaak zou men de principes wat minder stringent moeten bewaken. Ik blijf nog even cynisch.
