De ministerraad heeft ingestemd met een wetsvoorstel van minister Hirsch Ballin van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Justitie om een mensenrechteninstituut op te richten.
Het kabinet besloot in juli 2008 dat er een dergelijk instituut moest komen. Hiermee wordt vormgegeven aan de door Nederland ook in internationaal verband ondersteunde wens dat elk land over een onafhankelijk instituut voor de rechten van de mens beschikt. Het mensenrechteninstituut wordt gecombineerd met de al bestaande Commissie gelijke behandeling, waardoor een nieuwe organisatie ontstaat: het College voor mensenrechten en gelijke behandeling. De huidige taken van de Commissie gelijke behandeling gaan ongewijzigd over naar het nieuwe instituut. De nieuwe organisatie gaat van start bij inwerkingtreding van de wet.
Het kabinet hecht veel belang aan een effectieve mensenrechtenbescherming in binnen- en buitenland. Met dit onafhankelijke instituut ontstaat samenhang én een centraal aanspreekpunt voor Nederlandse en internationale organisaties op dit terrein. De nieuwe organisatie heeft tot doel de rechten van de mens, in het bijzonder het recht op gelijke behandeling, in Nederland te beschermen en de naleving daarvan te bevorderen. Bijvoorbeeld door gevraagd en ongevraagd advies uit te brengen en aanbevelingen te doen en door voorlichting te geven. De nieuwe organisatie krijgt ook de taak om te oordelen op basis van de gelijkebehandelingswetgeving: deze taak is momenteel belegd bij de Commissie gelijke behandeling.
Nederland komt met dit besluit de toezegging aan de Verenigde Naties en de Raad van Europa na om een nationaal mensenrechteninstituut op te richten. De taken, bevoegdheden en samenstelling van het instituut voldoen aan de door de VN gestelde eisen (Paris Principles). Hierdoor komt Nederland in aanmerking voor de A-status op het gebied van mensenrechten.