Laatst twee promoties bijgewoond. Dat gaat met veel minder poespas dan bij ons. De ceremonie duurt een uur, en de kandidaat wordt eerst door de secretaris van de commissie van 7 hooglereraren, en die secretaris is een student assistent, geïntroduceerd. Daarna geeft de kandidaat een toelichting van 15 minuten en volgt een vraag en antwoord. Verder weinig ceremonieel. De eerste promotie begon te laat omdat de lunch van de hoogleraren uitliep en ze nog even wilden wandelen. De kandidaat had een paranimf bij zich, een collega student en verder waren er drie toehoorders. De paranimf stond beide kandidaten bij en was een student met als functie iedereen van thee te voorzien en de kandidaten op te halen. De eerste kandidate had een mooie jurk aan. De commissie zat niet in toga’s en niet in pak, maar in hemdsmouwen. Op tafel stond water, thee ( uiteraard) en lagen bananen, cakejes en chocoladerepen voor de commissie.
Geen pedel, geen corona en geen plechtig binnenschrijden. Het eerste proefschrift ging over de Franse rechtsfilosoof Michel Villey. Het tweede over de nature of the limited liability company. Beide waren in het Chinees, met veel buitenlandse literatuur ( beide kandidaten hadden een jaar in het buitenland gezeten), en een (verplichte) Engelse summary. De omvang was iets boven de 100 pagina’s waarbij in aanmerking moet worden genomen dat in het Chinees de teksten aanzienlijk korter zijn dan in het Engels. Maar hoe dan ook: aanzienlijk korter dan de meeste juridische proefschriften in Nederland. En de duur van het promotietraject is drie jaren.
De promotor was er niet bij. Dat is met het oog op een open en onpartijdige gedachtewisseling en besluitvorming. Een van de kandidaten had zich samen met zijn promotor, die Chinese co-dean was tot 1/1 /2013, op blogs tegen de nieuwe co-deans gekeerd en betwist dat de nieuwe co-deans rechtsgeldig waren aangesteld, of zoals in mijn geval, dat ik ten onrechte zonder werkvergunning co-dean was. De ironie van het lot was dat ik geroepen werd om het zevende lid van zijn commissie te zijn.
De vragen werden eerst gesteld, en niet zoals bij ons gebruikelijk oppositie, antwoord, en zo verder. Gelukkig sprak de eerste kandidate goed Engels en kon ik mijn vragen in het Engels stellen. Mijn assistente vertaalde mijn vragen voor de andere leden van de commissie. Die eerste vragenronde duurde zo’n vijftien minuten met de zeven leden van de commissie die vragen stelden. Daarna verliet de kandidate tot mijn verrassing de vergaderruimte en kwam de volgende kandidaat binnen. Ook gewoon in hemdsmouwen. Volgde het zelfde procédé. Idee is dat beide kandidaten aan hun antwoorden kunnen werken. Daarvoor hebben ze ieder dus ongeveer een half uur. En dat tweede half uur werd wel volop geïnterrumpeerd. Naar goed Chinees gebruik ging de voorzitter ook een paar keer even weg om te bellen, en spraken de andere leden van de commissie vaak tegen elkaar terwijl de kandidaat sprak.
Bij beide proefschriften viel mij op, wat ik ook al eerder en vaker had bemerkt, dat het niet zo gebruikelijk is om te werken met een probleemstelling, vraag of hypothese. Er wordt meer iets onderzocht en beschreven.
Voor de besluitvorming waren er mooie stembriefjes. Een 0 in het juiste hokje betekende toekenning, een X in hetzelfde hokje een afwijzing. Verder was er nog een hokje voor cum laude, eveneens in te vullen met een 0 of X. Voor de stemming las de secretaris een verslag voor van opmerkingen die door andere hoogleraren waren gemaakt, aan wie een proefschrift voor verdediging moet worden voorgelegd. De stembriefjes werden anoniem ingevuld en ingenomen.
Daarna telde de secretaris de briefjes en deelde mee dat in beide gevallen er 7 stemmen waren om het doctoraat te verlenen. De kandidaten werden binnengeroepen, de secretaris las het proces verbaal van de zitting. Toen werd er geapplaudisseerd. Beide kandidaten bedankten de commissie. De voorzitter sloot de zitting en dat was al weer reden tot applaus. En dat was dat. De afsluiting van drie jaren werk!
